Chương trình trao con gống (gà, dê…) cho các gia đình khó khăn
Trong những năm qua, mục tiêu nhất quán và có tính đổi mới, kế thừa trong nhiều nhiệm kỳ của Đảng bộ xã Xuân Hoà trong đầu tư phát triển kinh tế, xã hội là luôn hướng mạnh vào mục tiêu xoá nghèo bền vững. Theo đó, xã tập trung phấn nâng cao điều kiện sống của các hộ nghèo, hộ cận nghèo, người dân tộc thiểu số, các thôn, bản đặc biệt khó khăn; góp phần thu hẹp chênh lệch về mức sống giữa các vùng và các nhóm dân cư. Các nhiệm vụ, các chính sách được xã tập trung triển khai, gồm nhóm chính sách hỗ trợ hộ nghèo về dân sinh; nhóm chính sách hỗ trợ về sản xuất, dạy nghề, tạo việc làm, tăng thu nhập; chính sách nâng cao năng lực về giảm nghèo; nhóm chính sách đặc thù hỗ trợ giảm nghèo nhanh, bền vững… Những chính sách đó gắn liền với tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Xuân Hoà nhiệm kỳ 2025-2030: “… Phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hàng hóa, bền vững, gắn với khai thác hiệu quả tiềm năng và lợi thế của từng vùng trong xã. Tập trung phát triển mạnh các sản phẩm nông nghiệp chủ lực mà xã có thế mạnh truyền thống, đặc biệt là cây quế, chuối và các sản phẩm từ quế, chuối. Tăng cường thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông lâm nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi để xây dựng các nhà máy, xưởng chế biến sâu sản phẩm từ quế, chuối góp phần nâng cao giá trị gia tăng, kéo dài chuỗi giá trị và tạo việc làm tại chỗ cho lao động địa phương.
Các gia đình khó khăn trong xã nhận Dê do xã trao góp phần xoá đói giảm nghèo
Tăng cường liên kết vùng, hợp tác với các địa phương trong và ngoài tỉnh để hình thành các chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, phát triển thị trường tiêu thụ ổn định, bền vững. Phấn đấu trong nhiệm kỳ, toàn xã có thêm 5 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên; từng bước hình thành thương hiệu sản phẩm đặc trưng của địa phương. Tiếp tục phát triển các mô hình nông nghiệp gắn với chế biến nông sản, ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ số, đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm…. Tăng cường kiểm soát việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất lâm nghiệp, phục hồi và nâng cao chất lượng rừng tự nhiên, bảo đảm hài hòa các mục tiêu về phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường sinh thái...”.
Một trong những điểm nhấn nổi bật của Xuân Hoà trong quá trình đó là thay đổi tư duy sản xuất, chuyển từ canh tác nhỏ lẻ sang mô hình liên kết và sản xuất hàng hóa. Người dân được hướng dẫn áp dụng khoa học kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi; mở rộng các mô hình cây trồng có giá trị cao, phù hợp điều kiện thổ nhưỡng vùng núi. Nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn chuyển sang trồng các loại cây đặc sản địa phương như chuối tiêu, quế, ớt chỉ thiên…góp phần tích cực trong thực hiện giảm nghèo bền vững. Bên cạnh đó là kết hợp chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học, giúp năng suất và thu nhập tăng đáng kể. Một số mô hình kinh tế hộ gia đình, kinh tế hợp tác đã tạo ra việc làm ổn định ngay tại địa phương, giảm tình trạng lao động phải đi làm xa.
Thành công của Xuân Hoà còn đến từ việc triển khai hiệu quả các chương trình hỗ trợ của Nhà nước: hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, cho vay vốn ưu đãi, bảo hiểm y tế, đào tạo nghề, xây dựng đường giao thông, hệ thống nước sinh hoạt…Các chính sách được thực hiện công khai, đúng đối tượng, đúng nhu cầu. Bên cạnh đó, chính quyền xã chú trọng công tác tuyên truyền để người dân thay đổi tư duy “trông chờ, ỷ lại”, phát huy tinh thần tự lực vươn lên. Nhiều gia đình thoát nghèo không chỉ nhờ chính sách mà còn bởi sự chủ động trong tìm kiếm sinh kế mới.
Các gia đình được chính quyền hỗ trợ gà giống phát triển chăn nuôi
Một điểm sáng nữa trong công tác xoá đói giảm nghèo tại Xuân Hòa là đội ngũ cán bộ xã và thôn, bản luôn “ba cùng” với người dân – cùng ăn, cùng ở, cùng làm. Cũng như sự vào cuộc của các ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội ở địa phương. Đây chính là yếu tố tạo niềm tin, giúp người dân mạnh dạn trao đổi khó khăn cũng như đề xuất mô hình sinh kế phù hợp. Bên cạnh đó, xã phát huy vai trò của các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng để lan tỏa thông điệp “thoát nghèo là trách nhiệm và quyền lợi của mỗi gia đình”. Tại các thôn, bản dân tộc thiểu số, những người uy tín được mời tham gia trực tiếp vận động từng hộ, đặc biệt là các hộ nghèo lâu năm thực hiện các giải pháp giảm nghèo do xã đề ra…
Điều đáng ghi nhận ở Xuân Hoà là tinh thần đoàn kết cộng đồng. Các phong trào thi đua phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường… được người dân hưởng ứng mạnh mẽ. Các tổ chức đoàn thể đóng vai trò nòng cốt trong việc hỗ trợ đoàn viên, hội viên tiếp cận kiến thức sản xuất, vay vốn, áp dụng kỹ thuật mới trên cơ sở những định hướng xoá nghèo bền vững của địa phương. Điều quan trọng nhất vẫn là làm sao để người dân hiểu rằng giảm nghèo không chỉ là mục tiêu của Nhà nước, mà còn là quyền lợi và tương lai của chính họ. Sau đây là một số minh chứng cụ thể:
Chuẩn bị trồng Chuối trên vùng đất theo quy hoạch
Hội Nông dân xã Xuân Hoà là một trong các tổ chức hoạt động tích cực, nhất là trong chương trình xoá đói giảm nghèo ở địa phương. Hội luôn chú trọng hướng dẫn, hỗ trợ và đồng hành cùng hội viên bằng các hình thức thiết thực, như: Thành lập tổ hợp tác, câu lạc bộ sản xuất kinh doanh giỏi để hội viên cùng trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ kỹ thuật. Hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội, ủy thác qua Hội Nông dân quản lý 11 tổ với dư nợ trên 26 tỷ đồng, Nhiều hộ đã mạnh dạn đầu tư phát triển mô hình kinh tế hiệu quả như mô hình Chuối tiêu hồng tại bản Mo 1, Mo 2, mô hình ớt chỉ thiên tại bản Cuông 2. Vận động các hộ sản xuất giỏi giúp đỡ hộ khó khăn, hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, kinh nghiệm sản xuất. Nhờ đó, nhiều hộ hội viên đã vươn lên thoát nghèo bền vững, ngày càng có nhiều tấm gương sản xuất giỏi như; hộ ông Hoàng Xuân Thủy, Nguyễn Xuân Chìa ở Thôn Vắc mô hình trên 12 ha Quế; hộ ông Hầu Mìn Diu Thôn Mo2 với mô hình trên 13 ha Chuối; mô hình gà đẻ trứng của hộ ông Hoàng Văn Kiên ở bản Đao với quy mô trên 3 ngàn con; và một số mô hình tiêu biểu khác, thu nhập hộ gia đình mỗi năm từ 300 - 500 triệu đồng. Nhiều mô hình trồng trọt, chăn nuôi hiệu quả được chọn lọc và nhân rộng thông qua những hộ tiêu biểu như vậy. Theo sát người dân, cán bộ khuyến nông của xã thường xuyên hướng dẫn kỹ thuật, đồng thời trực tiếp theo dõi quá trình sản xuất của các hộ tham gia. Nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn đầu tư trồng quế theo hướng hữu cơ, tham gia các hợp tác xã để liên kết sản xuất – tiêu thụ sản phẩm. Một bộ phận thanh niên chủ động học nghề, tìm việc làm tại các khu công nghiệp trong và ngoài tỉnh, tạo thu nhập ổn định cho gia đình. Các tuyến đường nội thôn được chỉnh trang, vệ sinh môi trường được cải thiện nhờ ý thức tự giác của người dân… Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo giảm, tăng tỷ lệ hộ khá giàu rõ dệt qua các năm.
Chuẩn bị cây giống trồng phủ xanh đất trống trên địa bàn xã
Báo cáo của Phòng Kinh tế cho biết: Ở Xuân Hoà, với tổng diện tích 70,2 ha chuối (trong đó có 47,2 ha chuối thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia và 23 ha chuối phân tán), các hộ dân đã có được nguồn thu nhập ổn định, góp phần nâng cao đời sống cho các hộ dân, đặc biệt là các hộ nghèo, cận nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số. Đối với cây quế, hiện nay toàn xã có tổng diện tích là 4.453 ha được phân bố tại hầu hết các thôn bản. Với giá thu mua vỏ quế tươi ở thời điểm hiện tại là 27.000/kg, cành lá là 2.300/kg tạo ra nguồn thu nhập lớn, giúp thay đổi diện mạo của thôn bản nói chung và của chính các hộ dân nói riêng.
Về chủ trương, Xuân Hoà sẽ tiếp tục quy hoạch và mở rộng vùng sản xuất nguyên liệu tập trung, bao gồm việc rà soát, quy hoạch lại vùng trồng quế, chuối gắn với xây dựng mã số vùng trồng, đảm bảo diện tích đủ lớn, tập trung; Hướng dẫn người dân áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ, VietGAP để nâng cao chất lượng sản phẩm; Hình thành các tổ hợp tác, hợp tác xã làm nòng cốt trong quản lý vùng nguyên liệu, liên kết với doanh nghiệp. Đi đôi với đó là ưu tiên kêu gọi, hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy chế biến sâu các sản phẩm từ Quế như tinh dầu, bột quế, quế thanh, quế ống và từ Chuối như chuối sấy, mứt chuối, bột chuối, thức ăn chăn nuôi từ thân, lá chuối; Hỗ trợ nâng cấp thiết bị chế biến thủ công tại chỗ cho các cơ sở nhỏ nhằm tận dụng tối đa nguyên liệu sau thu hoạch. Hình thành chuỗi liên kết khép kín từ khâu sản xuất – chế biến – tiêu thụ. Hỗ trợ xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý, đăng ký bảo hộ nhãn hiệu cho các sản phẩm chế biến từ Quế, Chuối; Ứng dụng công nghệ số (truy xuất nguồn gốc, thương mại điện tử…) trong tiêu thụ sản phẩm.
Trồng ớt tiêu đang mang lại giá trị kinh tế giúp giảm nghèo ở Xuân Hòa
Theo Báo cáo của Chi bộ thôn Vắc: Trong 6 tháng đầu năm 2025 thôn đã hỗ trợ xây dựng, sửa chữa cho 03 nhà (trong đó 01 nhà thuộc hộ thân nhân người có công với cách mạng, 02 hộ gia đình thuộc hộ nghèo, cận nghèo), nhà ở mới đảm bảo an toàn cho người dân sinh sống thay thế cho nhà tạm. Ngoài nguồn kinh phí nhà nước hỗ trợ thì bản thân các gia đình, anh em họ hàng, thôn bản cũng tham gia quyên góp ủng hộ hỗ trợ các hộ gia đình về ngày công, đảm bảo các công trình hoàn thiện theo đúng tiến độ đề ra. Đến nay, cơ số nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn thôn chỉ còn chiểm tỷ lệ thấp...
Nhìn trên diện rộng, với những giải pháp, chính sách giảm nghèo bền vững, theo chỉ đạo của Tỉnh (trên cơ sở Đề án số 10-ĐA/TU về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025 tại Kế hoạch số 177/KH-UBND ngày 12/4/2025 của UBND tỉnh Lào Cai) được triển khai đi vào cuộc sống, Xuân Hoà đã và đang đi đúng hướng và bước đầu mang lại hiệu quả, nhất là trong xoá đói giảm nghèo.
Trong giai đoạn tiếp theo, Xuân Hòa đặt mục tiêu tiếp tục giảm tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều, duy trì không tái nghèo; mở rộng các mô hình sinh kế phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng địa phương; đẩy mạnh chuyển đổi số trong tuyên truyền để người dân tiếp cận thông tin nhanh và thuận lợi hơn; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo…Cùng với đó, với cảnh quan tự nhiên đặc trưng của núi rừng Tây Bắc cùng bản sắc văn hóa đa dạng của các dân tộc, Xuân Hoà bắt đầu hướng tới khai thác tiềm năng du lịch cộng đồng. Những con đường, điểm sinh hoạt văn hóa, nhà truyền thống… được đầu tư chỉnh trang, tạo nên sức hút đối với du khách. Trong quá trình đó, người dân sẽ được hỗ trợ tập huấn kỹ năng làm du lịch, cải tạo nhà cửa để mở homestay, phát triển sản phẩm thủ công truyền thống, giới thiệu ẩm thực địa phương. Nhờ đó, nhiều hộ có thêm nguồn thu ổn định, góp phần nâng cao đời sống và giữ gìn bản sắc văn hoá.
Với những thành quả đạt được, Xuân Hoà đang đặt mục tiêu tiếp tục nâng cao chất lượng đời sống, phát triển kinh tế xanh - tuần hoàn, đẩy mạnh du lịch sinh thái, hoàn thiện các tiêu chí nông thôn mới nâng cao. Niềm tin và sự đồng lòng của người dân là động lực để xã tiếp tục phấn đấu vững bước trên con đường xóa nghèo bền vững để trở thành điểm sáng của tỉnh Lào Cai.
Nhật Quang
