VNHN - Sau khi Thủ tướng cho phép xuất khẩu 400.000 tấn gạo trong tháng 4, nhiều DN đã kêu cứu vì không xuất khẩu gạo được do việc Hải quan mở tờ khai xuất khẩu gạo lúc 0 giờ.
Ngày 14/4, bà Trần Ngọc Châu - phó giám đốc Công ty TNHH Angimex-Kitoku (An Giang) cho biết đã có công văn "cầu cứu" Văn phòng Chính phủ và các bộ ngành. Theo bà Châu, Công ty đã mở tờ khai hải quan ngay trong sáng 11/4 cho các lô hàng đã đóng vào container, có số container/số chì đầy đủ hiện đang nằm chờ tại cảng Mỹ Thới (TP Long Xuyên, An Giang) nhiều ngày qua.
Do không thể truy cập được vào hệ thống hải quan để khai báo cho các lô hàng nên Công ty đã liên hệ với hải quan cảng Cát Lái nơi sẽ làm thủ tục thanh lý thì được trả lời phải chờ thông tư hướng dẫn của Bộ Công thương và hướng dẫn của Tổng cục Hải quan. Vì là ngày nghỉ cuối tuần nên doanh nghiệp hi vọng đến thứ hai 13.4 sẽ có hướng dẫn cụ thể để khai báo hải quan.
Tuy nhiên, đầu giờ sáng chủ nhật ngày 12.4, Công ty TNHH Angimex-Kitoku được báo tin hệ thống hải quan đã cho mở tờ khai xuất khẩu gạo trong vòng từ 0h30 đến khoảng 3h30 rạng sáng 12/4 và hiện số lượng đăng ký xuất trên website của hải quan là 399.989 tấn.
Ngay lập tức, Công ty TNHH Angimex-Kitoku mở các tờ khai hải quan đã khai báo sẵn (khai nháp). Tổng cộng, Công ty TNHH Angimex-Kitoku đang có số lượng hàng chờ xuất khoảng 892 tấn gồm 17 tờ khai đã có số tờ khai nhưng chưa được xác nhận thông quan, phân luồng. "Không chỉ công ty chúng tôi mà rất nhiều doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo bức xúc tột độ vì hàng trăm tấn gạo nằm ngoài cảng chờ từ ngày 24/3 đến nay nhưng không xuất được. Điều đáng nói là chúng tôi không nhận được bất kỳ thông tin chính thức nào từ hải quan về ngày, giờ mở mạng khai báo hải quan xuất khẩu gạo trong suốt ngày 10/4 sau khi nhận được thông báo từ Văn phòng Chính phủ và Bộ Công thương. Tại sao Tổng cục Hải quan lại mở cửa cho khai báo lúc nửa đêm như vậy? Việc cho mở tờ khai hải quan vào giữa đêm như vậy là không công khai, minh bạch" - bà Châu nói.
Công ty TNHH Angimex-Kitoku đề nghị Văn phòng Chính phủ, Bộ Công Thương và Tổng cục Hải quan kiểm tra và giám sát lại việc khai báo hải quan xuất khẩu gạo. Vì hạn ngạch xuất khẩu gạo có giới hạn 400.000 tấn nên DN rất mong muốn nhận được thông tin hướng dẫn công khai, minh bạch và chính xác với các tiêu chí được xuất khẩu.
Lượng tồn kho lúa gạo ở các tỉnh ĐBSCL vẫn còn nhiều, trong khi không ít gạo còn 'mắc kẹt' ở cảng.
Lãnh đạo Sở Công Thương tỉnh Long An cũng cho cho biết, hầu hết các DN xuất khẩu gạo trên địa bàn không biết thông tin nên không kịp khai tờ khai; có 7/24 DN xuất khẩu gạo của tỉnh đã khai báo hải quan được, tuy nhiên sản lượng khai báo chỉ được khoảng 8.500 tấn gạo, chiếm tỷ lệ thấp so với số lượng hợp đồng dự tính xuất trong tháng 4. Đặc biệt, các DN đã đóng container tại cảng nhưng vẫn không khai báo hải quan được do không biết thời gian mở cho khai hải quan.
Cho rằng việc triển khai thời gian khai hải quan lúc nửa đêm là thiếu tính minh bạch, không công bằng giữa các DN, Sở Công Thương tỉnh Long An kiến nghị Bộ Công Thương trao đổi thống nhất với Bộ Tài chính về công khai minh bạch trong thời gian khai hải quan, có văn bản triển khai thực hiện cụ thể để các DN nắm bắt thực hiện. Đồng thời đề xuất trong tổng hạn ngạch của cả nước, Bộ Công Thương xem xét phân bổ tỷ lệ hạn ngạch cho DN theo thành tích xuất khẩu 6 tháng trước đó của DN để mỗi DN đều có cơ hội xuất khẩu trong tháng 5/2020 khi được Thủ tướng Chính phủ thông qua.
Theo Sở Công Thương tỉnh Long An, hiện lượng tồn kho trong các DN kinh doanh xuất khẩu gạo của tỉnh này là hơn 300.000 tấn quy gạo. Các hợp đồng đã ký kết chưa giao hàng đến cuối năm 2020 khoảng 204.571 tấn gạo, Trong đó hợp đồng xuất khẩu chủ yếu từ tháng 3-7/2020 (hợp đồng xuất đến tháng 4/2020 là chủ yếu).
Trong khi đó, ông Nguyễn Minh Toại - Giám đốc Sở Công Thương Cần Thơ cho biết, chỉ riêng các DN Cần Thơ hiện nay có gần 10.000 tấn gạo đang nằm ở kho cảng, trên các ghe tàu chờ xuất khẩu, chi phí phát sinh mà các DN phải trả lên tới tiền tỷ. “Sau khi nhận được Quyết định của Bộ Công Thương, Sở đã thông báo cho DN xuất khẩu gạo lên hệ thống hải quan điện tử làm tờ khai hải quan. Tuy nhiên, ngày 12/4, DN phản hồi vẫn chưa xuất khẩu được vì phía hải quan chưa cho thông quan, nhiều DN đang điêu đứng vì hàng đã kéo ra cảng” - ông Toại cho biết./.
