Trong 2 năm Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM tỉnh Thanh Hóa đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, đang làm thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, hướng đến mục tiêu xây dựng nông thôn hiện đại, phồn vinh, hạnh phúc, dân chủ, văn minh. Tuy nhiên, xây dựng nông thôn mới của tỉnh vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế, kết quả xây dựng nông thôn mới giữa thành thị và nông thôn và giữa các vùng, miền trong tỉnh còn chênh lệch khá lớn; đặc biệt đến nay vẫn còn một huyện chưa có xã đạt chuẩn nông thôn mới và trên địa bàn tỉnh vẫn chưa có huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
Hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 có ý nghĩa rất quan trọng, nhằm đánh giá toàn diện những kết quả đã đạt được, những tồn tại, hạn chế, yếu kém và nguyên nhân; rút ra bài học kinh nghiệm và đề xuất những nhiệm vụ, giải pháp phù hợp để tổ chức triển khai thực hiện trong thời gian tới.
Trên tinh thần cầu thị để phát triển, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị các đại biểu dự hội nghị, từ thực tiễn công tác của mình, tập trung trí tuệ, thảo luận, phân tích, đánh giá kỹ về những kết quả đã đạt được, những hạn chế, yếu kém và nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, những cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả, trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện. Trên cơ sở đó đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp và kiến nghị với Trung ương, với tỉnh, nhằm thực hiện hiệu quả Chương trình xây dựng nông thôn mới trong năm 2023 và các năm tiếp theo, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu kế hoạch đã đề ra.
Báo cáo kết quả thực hiện quá trình XDNTM tại hội nghị đã nêu rõ, các địa phương thực hiện có hiệu quả tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân theo hướng bền vững; tốc độ tăng trưởng giai đoạn 2021 - 2022 đạt 3,62%. Tỷ lệ hộ gia đình nông thôn được dùng nước hợp vệ sinh đạt 97%.
Trên địa bàn tỉnh cũng đã thu hút thêm 2 doanh nghiệp thu mua, chế biến lúa gạo; 9 doanh nghiệp thu mua, chế biến rau quả, nâng tổng số doanh nghiệp thu mua chế biến gạo trên địa bàn tỉnh lên 7 doanh nghiệp, tổng công suất 180.000 tấn; 25 doanh nghiệp thu mua, chế biến rau quả.
Toàn tỉnh hiện có 39 khu, cụm trang trại chăn nuôi tập trung. Việc củng cố, phát triển HTX được các địa phương tiếp tục quan tâm, thực hiện có hiệu quả, và đến nay toàn tỉnh có 749 HTX nông nghiệp đang hoạt động, trong đó 523 HTX hoạt động hiệu quả và có tham gia liên kết bền vững, chiếm 69,8%.
Năm 2022 toàn tỉnh tạo việc làm mới cho 58.950 lao động, trong đó đưa đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng 10.920 lao động, tổ chức tuyển sinh đào tạo nghề cho 70.100 người.
Chương trình OCOP trên địa bàn tỉnh tiếp tục được triển khai hiệu quả, Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM tỉnh, các ban, sở, ngành cấp tỉnh và các huyện, thị xã, thành phố bám sát hướng dẫn của Trung ương, kế hoạch của tỉnh để tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức triển khai các hoạt động phát triển sản phẩm OCOP. Trong giai đoạn 2021 -2 022 các địa phương đã rà soát, đăng ký 250 sản phẩm có lợi thế đưa vào kế hoạch hỗ trợ, phát triển sản phẩm và đánh giá theo chu trình OCOP. Sau khi tổ chức đánh giá, xét chọn, có 223 sản phẩm OCOP được công nhận. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2022 đạt 37,52 triệu đồng, tăng 0,62 triệu đồng so với năm 2020.
Kinh tế phát triển, đời sống Nhân dân được nâng lên, các địa phương có điều kiện huy động nguồn lực xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng NTM. Hai năm cùng với nguồn vốn Trung ương, nguồn vốn tỉnh hỗ trợ XDNTM, nguồn vốn lồng ghép các chương trình, dự án và huy động các nguồn lực khác, các địa phương đã đầu tư xây dựng mới, nâng cấp hơn 2.779 km đường giao thông nông thôn, 933 km kênh mương và rãnh thoát nước, 229 công trình thủy lợi. Cùng với đó, 2.677 phòng học, 1.269 km đường điện, 331 trạm biến áp, 75 trung tâm văn hóa - thể thao xã, 731 nhà văn hóa thôn, 66 chợ nông thôn, 78 trạm y tế, 38 công sở xã, 59 công trình cấp nước sinh hoạt, 18 bãi chứa rác thải tập trung, xử lý ô nhiễm môi trường và 130 nghĩa trang theo quy hoạch cũng được xây dựng mới. Nhân dân các vùng quê trong tỉnh cũng huy động nguồn lực để chỉnh trang, xây mới trên 46.000 nhà ở dân cư theo tiêu chí NTM. Xây dựng nông thôn mới cũng góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, giữ gìn phong tục, tập quán tốt đẹp, văn hóa đặc trưng của các dân tộc, các địa phương trong tỉnh; khơi dậy truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, tạo nên mối quan hệ gắn bó cộng đồng ở các khu dân cư.
Đến hết năm 2022, toàn tỉnh có 442/469 xã có cơ sở vật chất văn hóa - thể thao, đạt 94,2%; 365/469 xã đạt tiêu chí về văn hóa, đạt 77,8%; 3.698/3.835 thôn/bản có nhà văn hóa - khu thể thao thôn/bản, đạt 96,4%. Trong giáo dục, ngoài nâng cao chất lượng đào tạo, toàn tỉnh có thêm 323 trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia, lũy kế đến hết năm 2022 có 1.684/1.986 trường đạt chuẩn quốc gia các cấp, đạt 84,79%.
Trong 2 năm 2021 - 2022 và quý I/2023 toàn tỉnh có thêm 4 đơn vị cấp huyện, 35 xã và 148 thôn/bản miền núi được công nhận đạt chuẩn NTM, 53 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 11 xã và 254 thôn/bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 223 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Bình quân toàn tỉnh đạt 17,73 tiêu chí NTM/xã, tăng 0,23 tiêu chí so với năm 2020. Lũy kế đến trung tuần tháng 3/2023, toàn tỉnh đã có 12 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ XDNTM; 352 xã, 700 thôn/bản đạt chuẩn NTM; 75 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 12 xã, 317 thôn/bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Có 317 sản phẩm OCOP cấp tỉnh, 1 sản phẩm 5 sao Quốc gia.
Tại hội nghị, đồng chí Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá cao những kết quả đạt được của Thanh Hóa trong XDNTM, đồng thời nhấn mạnh Thanh Hóa địa bàn rộng, địa hình phức tạp, nhiều khu vực bị chia cắt bởi đồi núi, sông suối, việc đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng khó khăn, suất đầu tư lớn, nhưng có sự quyết tâm, đồng lòng nên đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Từ đặc thù này, tỉnh càng phải chủ động tìm kiếm cách thức tiếp cận mới, nguồn lực mới.
Bộ trưởng cơ bản đồng tình với mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp mà tỉnh Thanh Hoá đã đưa ra để phấn đấu thực hiện XDNTM mới từ nay đến năm 2025, đồng thời lưu ý thêm một số vấn đề để tiếp tục trao đổi, đẩy nhanh tiến độ thực hiện, nâng cao chất lượng, hiệu quả chương trình.
Thứ nhất, tỉnh Thanh Hoá cần chủ động nghiên cứu, cụ thể hóa các cơ chế, chính sách của Trung ương để ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù phù hợp với thực tế, theo hướng nâng cao chất lượng, đi vào chiều sâu và bền vững.
Thứ hai, giải quyết các vấn đề tồn tại trong XDNTM. Thứ ba, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp về huy động vốn, bảo đảm huy động đầy đủ, kịp thời theo quy định. Ưu tiên bố trí nguồn vốn đầu tư cho các địa bàn khó khăn để góp phần thu hẹp khoảng cách trong xây dựng NTM giữa các vùng, địa phương. Thứ tư, cần tiếp tục đẩy mạnh hơn công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện xây dựng NTM ở các cấp, các ngành, nhằm phát hiện mô hình mới, cách làm sáng tạo, để chỉ đạo phổ biến nhân rộng; đồng thời, phát hiện những khó khăn, vướng mắc, những hạn chế, khuyết điểm trong chỉ đạo.
Phát biểu kết luận hội nghị, thay mặt Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Ban Chỉ đạo tỉnh, đồng chí Đỗ Trọng Hưng, Bí thư Tỉnh ủy ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng của các cấp, các ngành, các địa phương trong tổ chức triển khai thực hiện Chương trình MTQGXDNTM thời gian qua; nhiệt liệt biểu dương tập thể, hộ gia đình, cá nhân tiêu biểu có nhiều thành tích trong phong trào thi đua “Chung sức xây dựng NTM” được vinh danh khen thưởng tại Hội nghị.
Tại hội nghị, tỉnh Thanh Hoá trao tặng Bằng khen cho 19 tập thể, 25 xã, các thôn bản, cá nhân, doanh nghiệp có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua chung sức xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh năm 2021, 2022./.
