Phú Thọ là một tỉnh thuộc vùng Trung du và miền núi phía Bắc, có nhiều lợi thế để phát triển: Vị trí tương đối gần khu vực Thủ đô Hà Nội, cửa ngõ kết nối với vùng miền Bắc; Diện tích và dân số đang ở mức trung bình, có dư địa phát triển hạ tầng công nghiệp, logistics; Tiềm năng khai thác du lịch văn hóa – lịch sử và du lịch sinh thái. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành “trung tâm công nghiệp, thương mại, logistics, du lịch, giáo dục-đào tạo của vùng”; đến năm 2045 là “thành phố trực thuộc Trung ương”.
Bình minh trung du. Ảnh: Đỗ Thành
Định hướng “trung tâm công nghiệp vùng”
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Phú Thọ nhiệm kỳ 2025-2030 đã xác định rõ: Phú Thọ sẽ là một trong những cực tăng trưởng của vùng Thủ đô, trở thành trung tâm phát triển công nghiệp, thương mại, logistics, du lịch, y tế, đào tạo chất lượng cao. Để hiện thực hoá mục tiêu đó, tỉnh tập trung thực hiện 6 nhiệm vụ trọng tâm và 3 đột phá chiến lược.
Sáu nhiệm vụ trọng tâm là:
1.Phát triển kinh tế, khoa học công nghệ và bảo vệ môi trường: Phát triển kinh tế nhanh và bền vững; tạo đột phá về khoa học công nghệ; giải quyết vấn đề môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu.
2.Phát huy văn hóa, con người và an sinh xã hội: Phát triển văn hóa, nguồn nhân lực chất lượng cao; bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân, giải quyết việc làm và an sinh xã hội.
3.Bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại: Giữ vững an ninh, trật tự an toàn xã hội; nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và đẩy mạnh liên kết phát triển vùng.
4.Đẩy mạnh cải cách hành chính: Trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính để xây dựng môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch.
5.Xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại: Tập trung xây dựng hạ tầng số, khu công nghiệp, logistics, giao thông và đô thị.
6.Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa, phát triển du lịch, dịch vụ và đô thị – vươn lên trở thành trung tâm phát triển trong vùng.
Ba đột phá chiến lược bao gồm:
1.Hoàn thiện thể chế theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả; xác định rõ cơ chế do tỉnh ban hành và cơ chế cần đề xuất Trung ương; xây dựng mô hình quản trị phù hợp với phát triển đa trung tâm, đẩy mạnh phân cấp gắn với kiểm soát quyền lực.
Đột phá thứ nhất có nhiều ý nghĩa; bởi khi thể chế tốt sẽ tạo môi trường đầu tư thuận lợi, pháp lý rõ ràng, giảm rủi ro cho doanh nghiệp và thu hút vốn, đầu tư, phát triển. Tương tự như vậy, công tác quản trị hiện đại sẽ giúp bộ máy chính quyền minh bạch, tổ chức thực hiện nhanh – mạnh – hiệu quả. Việc phân cấp, kiểm soát quyền lực giúp địa phương chủ động hơn nhưng vẫn bảo đảm giám sát, chống tiêu cực.
2. Phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số, tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững.
Khi vấn đề này được thực hiện, một nền công nghiệp hiện đại với những nhà máy thông minh, liên kết chuỗi giá trị, chế tạo – công nghệ cao sẽ phát triển. Bên cạnh đó, việc chuyển đổi số được thực hiện sẽ giúp nâng cao năng suất, quản trị tốt hơn, logistics hiệu quả hơn (vận tải, kho bãi, dịch vụ hỗ trợ); góp phần nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm công nghiệp, thay vì chỉ là “công nghiệp gia công”; tạo cơ hội để tỉnh Phú Thọ thoát khỏi “vùng công nghiệp cơ bản”, vươn lên “công nghiệp chế biến, chế tạo có hàm lượng công nghệ cao”.
3. Thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng, tăng cường hội nhập quốc tế, thu hút vốn đầu tư chiến lược, đẩy mạnh xuất khẩu và phát triển dịch vụ chất lượng cao. Đi liền với đó là phát triển giáo dục, y tế, đào tạo nhân lực, ưu tiên nhân lực kỹ thuật, công nghệ, logistics và chuyển đổi số theo nhu cầu thực tiễn; tăng cường liên kết vùng theo tinh thần Nghị quyết 11 của Bộ Chính trị.
Đây là vấn đề quan trọng thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển. Trong đó kinh tế tư nhân sẽ phát huy được tính linh hoạt, sự sáng tạo cao hơn; và nếu được hỗ trợ thì có thể dẫn dắt phát triển công nghiệp. Qua đó thúc đẩy thu hút vốn đầu tư chiến lược (cả trong nước và nước ngoài) giúp tỉnh có nguồn lực lớn hơn để đầu tư hạ tầng, công nghệ, logistics. Đồng thời khi có được hoạt động xuất khẩu và dịch vụ chất lượng cao sẽ giúp tỉnh tăng “hàm lượng giá trị” trong sản phẩm và dịch vụ công nghiệp, không chỉ chạy theo số lượng.
Khu công nghiệp Phú Hà
Kết quả thực hiện 6 nhiệm vụ trọng tâm và 3 đột phá chiến lược
Nhằm tiếp tục cải thiện mạnh mẽ môi trường kinh doanh; thực hiện phân cấp, phân quyền, thúc đẩy tinh thần kinh doanh, khuyến khích đổi mới, sáng tạo, đồng thời củng cố niềm tin, tạo điểm tựa cho doanh nghiệp phục hồi và phát triển, tỉnh Phú Thọ đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành triển khai cụ thể hóa Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 08/01/2025 của Chính phủ với trọng tâm là: (1) Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh; rà soát, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư các dự án…; (2) Lãnh đạo, chỉ đạo ban hành kịp thời các quy định, kế hoạch thực hiện các quy định pháp luật mới ban hành thuộc thẩm quyền; đề xuất với Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương giải quyết các vấn đề liên quan; kiện toàn, thành lập các Ban Chỉ đạo để triển khai các nhiệm vụ trọng tâm trên địa bàn như: Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện Nghị quyết số 68- NQ/TW, ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân; (3) Lãnh đạo tập trung đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm; kiểm tra, tháo gỡ vướng mắc kéo dài về bồi thường, giải phóng mặt bằng; giải ngân vốn đầu tư công và 3 chương trình mục tiêu quốc gia; bàn giao tài chính ngân sách Nhà nước, bàn giao các dự án đầu tư công giữa các tỉnh cũ với tỉnh mới, giữa cấp huyện cũ với cấp tỉnh và cấp xã mới và bố trí trụ sở làm việc, cơ sở vật chất sau hợp nhất; (4) Lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là rà soát, cắt giảm các thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, đẩy mạnh chuyển đổi số; sắp xếp đơn vị hành chính, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp và sắp xếp, bố trí trụ sở làm việc, cơ sở vật chất trang thiết bị của các cơ quan, đơn vị; (v) Lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt các hoạt động văn hóa, xã hội, các chính sách an sinh xã hội, các chính sách cho đồng bào dân tộc và tôn giáo;…
Nhờ những nỗ lực trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, môi trường đầu tư kinh doanh được quan tâm cải thiện. Tỉnh đã tập trung chỉ đạo triển khai đồng bộ các giải pháp đồng hành, chia sẻ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp khi đến tìm hiểu đầu tư cũng như quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh; giao các sở, ngành, địa phương chịu trách nhiệm nâng cao từng chỉ số thành phần của chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI); tổ chức tiếp nhận phản hồi và hướng dẫn, giải quyết các đề xuất, kiến nghị của doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp trong quá trình đầu tư tại tỉnh. Đặc biệt, công tác tư vấn, hỗ trợ đăng ký thành lập doanh nghiệp được chú trọng, số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động tăng cao (3.800 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tăng 62,5% so với cùng kỳ, đạt 108,6% với kế hoạch, số vốn đăng ký mới là 33,0 nghìn tỷ đồng, đạt 94,3% so với kế hoạch và có 820 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động sản xuất kinh doanh, tăng 25,4% so với cùng kỳ). Lũy kế số doanh nghiệp trên địa bàn đến nay là 40.900 doanh nghiệp.
Về tinh gọn bộ máy, ngay sau khi bộ máy chính quyền 2 cấp của tỉnh Phú Thọ chính thức đi vào hoạt động, Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, quyết liệt, đồng bộ việc kiện toàn tổ chức bộ máy, công tác nhân sự, ban hành các chương trình, kế hoạch công tác và xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm để bảo đảm hệ thống chính trị 2 cấp của tỉnh vận hành ổn định, thông suốt ngay từ ngày đầu tiên, với tinh thần 6 rõ: “Rõ đơn vị chủ trì; Rõ việc; Rõ tiến độ, thời gian hoàn thành; Rõ trách nhiệm; Rõ sản phẩm và Rõ thẩm quyền”.
Những kết quả cụ thể trong 9 tháng năm 2025 cho thấy: GRDP (tổng sản phẩm trên địa bàn) của tỉnh ước tăng 10,22% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó: Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng khoảng 3,12%; Khu vực công nghiệp - xây dựng tăng khoảng 15,6%; Khu vực dịch vụ tăng khoảng 8,11%. Thu ngân sách 9 tháng đạt khoảng 42.000 tỷ đồng, tăng ~17,2% so với cùng kỳ năm trước. Huy động vốn toàn tỉnh 9 tháng đạt trên 305.000 tỷ đồng, tăng ~17,2% so với cùng kỳ. Toàn tỉnh giải quyết việc làm cho khoảng 49.870 người, đạt ~97,7% kế hoạch năm; trong đó đưa 5.028 lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (đạt ~119,7% kế hoạch). Các lĩnh vực văn hóa – xã hội, hạ tầng đô thị được chú trọng: Ví dụ đối với nhà ở xã hội, tỉnh đã phê duyệt thủ tục đầu tư cho 22 dự án, trong đó có 8 dự án nhà ở xã hội đã và đang chuẩn bị khởi công; đã hoàn thành 2.763 căn nhà ở xã hội, đạt ~72,8% mục tiêu giai đoạn 2021-2025. Hoạt động khoa học – công nghệ được chú trọng: Tài liệu của Sở KH&CN tỉnh cho thấy giai đoạn gần đây đã huy động được hơn 300 tỷ đồng cho KH&CN từ xã hội hóa…
Tỉnh Phú Thọ đạt được mức tăng trưởng rất ấn tượng trong bối cảnh kinh tế trong nước và quốc tế gặp nhiều khó khăn là minh chứng cho quyết tâm và những giải pháp hiệu quả đã được tỉnh thực hiện.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả quan trọng đạt được, vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần khắc phục, như: Khu vực nông nghiệp, thủy sản đạt mức tăng trưởng thấp hơn nhiều so với công nghiệp và dịch vụ. Chất lượng tăng trưởng chưa bền vững; tiềm năng lợi thế chưa khai thác hết. Khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo vẫn chưa được phát huy mạnh mẽ. Bộ máy quản lý, thể chế còn hạn chế: năng lực lãnh đạo của một số cấp ủy, tổ chức Đảng chưa đáp ứng yêu cầu mới; một số cán bộ lãnh đạo chưa gương mẫu. Cần phát triển mạnh hơn hạ tầng, logistics và công nghiệp chế biến chế tạo, công nghiệp công nghệ cao để thực sự khẳng định vai trò trung tâm. Đối với khu vực tư nhân và đầu tư nước ngoài, vẫn cần cải thiện môi trường đầu tư – thủ tục hành chính – đất đai – lao động…
Homestay Ecolodge Long Cốc
Giải pháp đẩy nhanh thực hiện 3 đột phá, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp vùng
1.Về thể chế và quản trị:
-Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt liên quan đến đầu tư, đất đai, cấp phép xây dựng, môi trường.
-Xây dựng hệ thống quản trị đa trung tâm: Phú Thọ cần xác định rõ vai trò của từng đô thị, khu công nghiệp, khu logistics trong tỉnh; phát huy vai trò kết nối với Hà Nội và các tỉnh lân cận.
-Phân cấp, phân quyền nhưng kèm theo kiểm soát quyền lực – minh bạch và trách nhiệm rõ ràng.
-Xây dựng chương trình “cán bộ làm góc” – đào tạo, luân chuyển cán bộ có năng lực, khuyến khích tư duy đổi mới sáng tạo.
2. Về KH-CN và chuyển đổi số:
-Xây dựng hạ tầng số (truyền dẫn, dữ liệu, trung tâm điều hành), phát triển đô thị thông minh, logistics thông minh.
-Khuyến khích hình thành các “nhà máy thông minh” tại các khu công nghiệp trong tỉnh thông qua ứng dụng tự động hóa, IoT, dữ liệu lớn, AI.
-Xây dựng chương trình đào tạo lại, nâng cao kỹ năng lao động, đặc biệt trong công nghệ số, logistics, bảo trì máy móc…
-Khuyến khích khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, thành lập các vườn ươm, hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ trong tỉnh.
3. Về kinh tế tư nhân – đầu tư – hội nhập:
-Xây dựng “một cửa” đầu tư hiệu quả, rõ ràng, minh bạch để thu hút đầu tư trong và ngoài nước vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến/chế tạo, logistics, dịch vụ chất lượng cao.
-Ưu đãi và hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân: về đất đai (khu công nghiệp, cụm), vốn (hỗ trợ tiếp cận), công nghệ (hỗ trợ đào tạo, chuyển giao).
-Mở rộng thị trường xuất khẩu cho hàng hóa sản xuất tại tỉnh: thông qua liên kết chuỗi cung ứng, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
-Phát triển dịch vụ hỗ trợ công nghiệp: logistics, kho vận, bảo trì thiết bị, dịch vụ kỹ thuật cao – nhằm tạo hệ sinh thái công nghiệp hoàn chỉnh.
-Tăng cường hợp tác quốc tế: thu hút đầu tư chiến lược từ các nền công nghiệp mạnh, tham gia mạng lưới sản xuất – xuất khẩu quốc tế.
4. Về hạ tầng – nhân lực – liên vùng:
-Triển khai mạnh mẽ hạ tầng giao thông kết nối nội tỉnh và vùng (cao tốc, đường sắt, logistic hub) – đặc biệt kết nối với vùng Thủ đô và Bắc bộ.
-Phát triển các khu công nghiệp – cụm công nghiệp với hạ tầng đồng bộ (điện, nước, xử lý chất thải, môi trường) để sẵn sàng thu hút công nghiệp công nghệ cao.
-Nhân lực là then chốt: đào tạo kỹ thuật, công nghệ, logistics; từ trung cấp, cao đẳng đến đại học – có chương trình gắn với doanh nghiệp.
-Tăng liên kết vùng: PT cần chủ động kết nối với các tỉnh lân cận và vùng Thủ đô để tận dụng hiệu ứng lan tỏa – chẳng hạn logistics, dịch vụ hỗ trợ, chuỗi sản xuất.
5. Về phát triển bền vững – văn hóa – xã hội:
-Trong khi phát triển công nghiệp/logistics, phải bảo đảm môi trường, an sinh xã hội, văn hóa địa phương không bị xói mòn. Như lời lãnh đạo trung ương nhấn mạnh: “Không đánh đổi môi trường, văn hóa, an sinh xã hội để lấy tăng trưởng”.
-Giữ gìn bản sắc văn hóa, phát triển du lịch gắn với di sản, song song với công nghiệp – tạo cân bằng giữa công nghiệp và dịch vụ chất lượng cao.
-Đẩy mạnh phát triển đô thị, nhà ở cho công nhân, dịch vụ xã hội (y tế, giáo dục) để tạo môi trường sống tốt, giữ chân nhân lực.
Thủy điện Hòa Bình
Việc tỉnh Phú Thọ xác định rõ 3 đột phá chiến lược — về thể chế, về khoa học-công nghệ & chuyển đổi số, và về kinh tế tư nhân & hội nhập — là bước đi rất đúng hướng nếu muốn trở thành trung tâm công nghiệp vùng. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ là xác định mà là kiên quyết thực hiện và đo được kết quả: hạ tầng cần lên kịp, nhân lực phải đáp ứng, môi trường đầu tư phải thật tốt, doanh nghiệp tư nhân và FDI phải được thu hút, và công nghiệp chế biến/chế tạo công nghệ cao phải thực sự phát triển. Đó là những vấn đề có tính then chốt để tỉnh Phú Thọ tạo những bước đột phá vươn lên và thực sự phát triển./.
Xuân Phúc
(Nguồn ảnh: Do Sở VHTTDL Phú Thọ cung cấp)
