Theo Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội được xây dựng trong điều kiện chính trị - xã hội, kinh tế vĩ mô tăng trưởng ổn định, nhiều chủ trương, cơ chế chính sách của Đảng và nhà nước được ban hành tạo nguồn lực phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn, kết hợp với tiềm năng lợi thế về đất đai, khí hậu, tài nguyên khoáng sản, tài nguyên rừng…Pv đã có buổi trao đổi với Phó bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, Hồ Văn Mười.
Pv: Thưa ông, với khối lượng công việc rất lớn đòi hỏi tính kịp thời để các chủ trương, chính sách đi vào thực tiễn và mang tính khả thi cao, đặc biệt trong thời đại công nghệ số. UBND tỉnh đã có kế hoạch, giải pháp, yêu cầu gì trong việc triển khai thực hiện? Tỉnh đã có những hướng đi, định hướng như thế nào nhằm phát triển một cách toàn diện, đột phá nhất đến bức tranh tổng thể của tỉnh nhà, thưa ông (bà)?
Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông: Với sự phát triển không ngừng của khoa học và công nghệ, chuyển đổi số là xu hướng phát triển tất yếu trong thời kỳ hội nhập, tác động mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực và đời sống xã hội, đóng vai trò quan trọng trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, mở ra cơ hội cho tất cả các quốc gia. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhiều lần khẳng định: “Chuyển đổi số là bước phát triển khách quan, nghĩa là chúng ta muốn phát triển không bị bỏ lại phía sau, thì phải thực hiện nó, không có con đường nào khác”. Nhận thấy tầm quan trọng của chuyển đổi số, bám sát những quan điểm, mục tiêu, định hướng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chuyển đổi số, Tỉnh ủy Đắk Nông cũng đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 01/11/2021 về Chuyển đổi số tỉnh Đắk Nông đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Qua đó, tỉnh xác định chuyển đổi số là một nhiệm vụ chiến lược quan trọng, vừa cấp bách, vừa lâu dài của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, do đó phải thực hiện ngay và thực hiện từ những việc nhỏ.
Ngoài ra, nhằm cụ thể hóa đầy đủ, sâu rộng quan điểm, mục tiêu và các định hướng phát triển của Nghị quyết số 09-NQ/TU của Tỉnh ủy. UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 01/11/2021 của Tỉnh ủy về Chuyển đổi số tỉnh Đắk Nông đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; qua đó yêu cầu các cấp, các ngành thực hiện quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp, sử dụng hiệu quả các nguồn lực của tỉnh để thực hiện từ bằng đến cao hơn các mục tiêu của Nghị quyết số 09-NQ/TU đã đề ra, với 96 nhiệm vụ thuộc 5 nhóm nhiệm vụ tập trung vào các trụ cột của chuyển đổi số để phát triển một cách toàn diện, đột phá nhất đến bức tranh tổng thể của tỉnh. Song song đó là hàng loạt các văn bản chỉ đạo, chính sách về chuyển đổi số đã được UBND tỉnh ban hành để thực hiện tại các Sở, ngành và địa phương.
Tỉnh cũng đã chọn 02 địa phương là Thành phố Gia Nghĩa và huyện Đắk Mil, 02 Sở ngành là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn để triển khai thí điểm chuyển đổi số. Bên cạnh đó, một số các ngành, các cấp không triển khai việc thí điểm cũng đã rất chủ động trong việc chuyển đổi số tại đơn vị mình như ngành giáo dục, ngành công thương, nội vụ, huyện K’rông Nô, huyện Đắk Song... Và tháng 08/2022 vừa qua, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đã công bố xếp hạng chỉ số đánh giá chuyển đổi số (DTI), tỉnh Đắk Nông đã có sự vươn lên mạnh mẽ khi xếp thứ 41 trong cả nước, tăng 13 bậc so với năm 2020, được xếp vào nhóm các tỉnh, thành phố có mức tăng DTI nhanh, mạnh nhất nước. Đây là kết quả sau quá trình nỗ lực điều hành, thực hiện các giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số của Ban chỉ đạo chuyển đổi số tỉnh Đắk Nông.
Pv: Thưa ông, việc thành phố Gia Nghĩa được công nhận là thành phố được xem như điểm mốc quan trọng của sự thay đổi về kinh tế - hạ tầng… của tỉnh Đắk Nông. Đặc biệt với địa hình khá khác biệt so với các tỉnh, thành khác, vậy ông (bà) đánh giá như thế nào đối với cơ sở hạ tầng của tỉnh nhà ở thời điểm hiện tại? Trong thời gian tới, tỉnh có những đề án quy hoạch như thế nào nhằm phát triển đồng bọ về cơ sở hạ tầng, mà vẫn giữ được một nét riêng biệt của tỉnh? Những đề án quy hoạch đó gặp những khó khăn và thách thức gì thưa ông (bà)?
Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông: Đắk Nông từ một tỉnh mới thành lập, tuy với nhiều khó khăn ban đầu nhưng được sự hỗ trợ của Trung ương, sự quan tâm của các cấp các ngành, huy động nguồn vốn đầu tư từ các tổ chức, doanh nghiệp (đầu tư theo hình thức BOT, xã hội hóa…) và sự tham gia đóng góp của nhân dân trong đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, đến nay hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội cơ bản được hình thành, bộ mặt đô thị, nông thôn ngày càng khang trang. Nhiều dự án, công trình quan trọng được đầu tư đã hoàn thành đưa vào sử dụng, góp phần thúc đẩy nền kinh tế của tỉnh. Hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông trong những năm qua đã được quan tâm đầu tư đáng kể; các công trình thủy lợi được đầu tư cơ bản đáp ứng yêu cầu sản xuất; hạ tầng lưới điện được đầu tư nâng cấp, đặc biệt hệ thống lưới điện nông thôn phát triển nhanh; kết cấu hạ tầng văn hóa - xã hội được quan tâm đầu tư, nhiều công trình như: bệnh viện đa khoa tỉnh, Trung tâm y tế cấp huyện, các trạm y tế xã, phường, thị trấn cơ bản được đầu tư, nâng cấp; nhiều trường học các cấp được xây dựng mới, đến nay có 176/317 trường học đạt chuẩn quốc gia; cơ sở hạ tầng văn hóa - thể thao được quan tâm đầu tư, kết cấu hạ tầng đô thị được đầu tư nâng cấp, mở rộng; hạ tầng nông thôn mang diện mạo mới với hàng nghìn km đường và hàng nghìn cây cầu nông thôn được đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi trong lưu thông của người dân và trao đổi hàng hóa. Việc thành phố Gia Nghĩa được công nhận là thành phố là một điểm mốc quan trọng ghi nhận thành quả của quá trình xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, đô thị trên địa bàn tỉnh. Mặc dù đạt được những thành tựu quan trọng nêu trên, tuy nhiên nhìn tổng thể hệ thống kết cấu hạ tầng của tỉnh vẫn còn thiếu đồng bộ, tính kết nối thấp, dẫn đến hạn chế trong việc khai thác tiềm năng, lợi thế của tỉnh. Hạ tầng kinh tế, xã hội, đô thị, nông thôn đều thiếu về số lượng, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển.
Hiện nay, tỉnh đang triển khai lập Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ tại Quyết định số 964/QĐ-TTg ngày 07/7/2020, là quy hoạch duy nhất được tích hợp và thay thế toàn bộ các quy hoạch cấp tỉnh trước đây; là phương án phân bổ không gian, tài nguyên, kết cấu hạ tầng…nhằm sử dụng nguồn lực, tiềm năng lợi thế của địa phương một cách hiệu quả nhất để phát triển bền vững, có tính đặc thù.
Sau khi Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được phê duyệt, các quy hoạch chuyên ngành như: quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch hệ thống giao thông, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch du lịch...sẽ được sử dụng trong hoạch định cơ chế, chính sách, xây dựng và triển khai các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, làm cơ sở để quản lý, đầu tư phát triển đồng bộ cơ sở hạ tầng, là nền tảng để các ngành, lĩnh vực phát triển nhanh, bền vững.
Những đề án quy hoạch gặp khó khăn và thách thức: Quy định về quy hoạch tổng thể quốc gia và khái niệm “tích hợp quy hoạch” chưa rõ về nội hàm, chưa được quy định cụ thể trong quy trình lập quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh; các quy định pháp luật có liên quan đến quy hoạch trong một số văn bản luật còn mâu thuẫn, chồng chéo dẫn đến khó triển khai trong thực tiễn.
Tiến độ lập quy hoạch tỉnh Đắk Nông đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050 còn chậm, ảnh hưởng đến thực hiện các mục tiêu của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Việc quản lý đầu tư, kinh doanh đối với một số ngành sản xuất sản phẩm gặp khó khăn do chưa có chính sách thay thế các quy hoạch ngành, sản phẩm đã hết hiệu lực hoặc chưa được hướng dẫn cụ thể, gây bị động, lúng túng trong phát triển các sản phẩm. Quy trình, thủ tục điều chỉnh các quy hoạch được thực hiện như đối với việc lập mới quy hoạch dẫn đến quy hoạch thấp hơn được phê duyệt trước phải điều chỉnh để bảo đảm phù hợp với quy hoạch cao hơn được phê duyệt sẽ mất rất nhiều thời gian. Một số quy hoạch được phê duyệt đã bộc lộ một số bất cập, hạn chế.
Tuy có nhiều khó khăn, thách thức nhưng với quyết tâm của cả hệ thống chính trị và nhân dân trong tỉnh cùng với sự đồng lòng của cộng đồng doanh nghiệp sẽ xây dựng tỉnh Đắk Nông phát triển có bản sắc, bền vững. Sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, phát huy các nguồn lực bên trong, tích cực thu hút các nguồn lực bên ngoài cho quá trình phát triển của tỉnh.
Pv: Thưa ông, để kinh tế của tỉnh phát triển mạnh mẽ, việc thu hút các nhà đầu tư lớn đến với tỉnh là một điều rất quan trọng. Ngược lại các nhà đầu tư cũng rất quan tâm đến các cơ chế chính sách ưu đãi. Xin ông (bà) hãy cho biết quan điểm của tỉnh về định hướng và cơ chế chính sách đặc biệt nào cho các nhà đầu tư khi đến với Đắk Nông?
Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông: Hiện nay, tỉnh Đắk Nông đang xây dựng Nghị quyết về chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư trên địa bàn tỉnh nhằm rà soát, điều chỉnh một số chính sách ưu đãi và hỗ trợ không còn phù hợp theo Nghị quyết số 06/2018/NQ-HĐND và Nghị quyết số 42/2019/NQ-HĐND; trong đó, chú trọng tập trung phát triển ba trụ cột đã xác định tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ XII, nhiệm kỳ 2020 – 2025. Ngoài ra, các nhà đầu tư vào tỉnh còn được hỗ trợ về: Miễn phí cung cấp thông tin về môi trường đầu tư; thông tin về quy hoạch; thông tin tiếp cận quỹ đất; Hỗ trợ nhà đầu tư thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến dự án đầu tư kể từ khi bắt đầu cho đến khi dự án hoàn thành đưa vào hoạt động; Hỗ trợ về pháp lý và giải quyết khó khăn vướng mắc trong quá trình hoạt động; Hỗ trợ 50% chi phí tham gia các gian hàng trưng bày tại các hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước do Tỉnh Đắk Nông tổ chức tham gia; Hỗ trợ về quảng cáo để thu hút các nhà đầu tư khi đến với Đắk Nông; Hỗ trợ đào tạo lao động.
Về định hướng và cơ chế chính sách đặc biệt cho các nhà đầu tư khi đến đầu tư tại tỉnh Đắk Nông: - Chính sách phát triển tổ hợp công nghiệp bôxít - nhôm - luyện kim và năng lượng tái tạo: Quy hoạch tổng thể về thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng bôxít trên địa bàn tỉnh; chuẩn bị quỹ đất sạch cho các nhà đầu tư; tạo điều kiện thuận lợi về mặt bằng, thủ tục cho thuê đất, giá đất; quan tâm, theo dõi tháo gỡ các vướng mắc, đặc biệt là các vướng mắc về cơ chế từ Trung ương, các vấn đề sai lệch từ phía dư luận xã hội… - Chính sách phát triển kết cấu hạ tầng: Tập trung xây dựng tuyến đường cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành và sân bay Nhân Cơ; phân bổ vốn đầu tư công theo hướng ưu tiên bố trí mới các công trình có tác động lớn, lan tỏa về kinh tế - xã hội… - Chính sách thu hút đầu tư phát triển các lĩnh vực có lợi thế: Bố trí quỹ đất sạch theo quy hoạch, khuyến khích nhà đầu tư tiến hành đầu tư theo quy hoạch; ban hành một số chính sách đặc thù tập trung thu hút đầu tư vào các thế mạnh của tỉnh nhằm thu hút các nhà đầu tư lớn… - Chính sách phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu gắn với thị trường: Hình thành các vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với các sản phẩm đặc sản của tỉnh; triển khai các dự án vùng nông nghiệp công nghệ cao theo quy hoạch của tỉnh đã được phê duyệt… - Chính sách phát triển du lịch: Lựa chọn và tập trung tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, mang nét khác biệt của Đắk Nông; lựa chọn khuyến khích đầu tư vào dự án du lịch có tầm cỡ, cần tạo các điều kiện thuận lợi về các thủ tục hành chính để có thể triển khai thành công dự án đúng tiến độ… - Chính sách phát triển nguồn nhân lực: Đào tạo, bồi dưỡng gắn với nhu cầu sử dụng nhân lực theo từng ngành, từng lĩnh vực và từng thời kỳ, dựa trên việc xác định nhu cầu đào tạo gắn với từng ngành nghề; có chính sách khuyến khích phát triển mô hình gắn kết giữa doanh nghiệp với cơ sở giáo dục nghề nghiệp… - Chính sách tài nguyên môi trường: Có phương án xử lý các chất thải độc hại, chất thải rắn, rác thải trên địa bàn; điều chỉnh quy hoạch đất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với quy hoạch đất; có các giải pháp tăng cường bảo vệ tài nguyên, bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học, định hình chiến lược ứng phó kịp thời và hiệu quả đối với biến đổi khí hậu và vấn đề môi trường trên địa bàn tỉnh Ngoài ra, hiện nay tỉnh đang đẩy nhanh công tác quy hoạch khu du lịch Tà Đùng, Dự án cao tốc Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước), đẩy nhanh phát triển công nghiệp alumin, luyện nhôm và năng lượng tái tạo, Sân bay Nhân Cơ… Khát vọng của chính quyền và nhân dân Đắk Nông là sẽ thu hút được nhiều “sếu đầu đàn” đến đánh thức những tiềm năng đang còn ẩn giấu.
PV: Thưa ông, dưới góc độ là lãnh đạo UBND tỉnh, ông có thể chia sẻ về thực trạng nền kinh tế của tỉnh hiện nay? Những khó khăn nào còn tồn động? Cần làm gì để thay đổi bứt phá toàn diện?
Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông: Tăng trưởng kinh tế của tỉnh Đắk Nông luôn duy trì được mức tăng trưởng khá cao (6,67%) trong cả thời kỳ 2011-2020, cao hơn mức tăng bình quân của cả nước và của vùng Tây Nguyên. Tuy nhiên, do quy mô nền kinh tế của tỉnh có điểm xuất phát thấp nên với mức tăng trưởng đã đạt trong thời gian qua chưa đáp ứng được kì vọng, chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của tỉnh, nhất là tiềm năng và lợi thế về lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ du lịch. Về tổng thể, nền kinh tế Đắk Nông vẫn là một nền kinh tế phụ thuộc vào nông nghiệp và đang nỗ lực trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế dựa trên công nghiệp chế biến và du lịch, nâng cao chất lượng nền nông nghiệp. Đắk Nông là một tỉnh có điều kiện cơ sở hạ tầng phát triển chưa đồng bộ, đặc biệt là hạ tầng giao thông. Bên cạnh đó, lĩnh vực nông nghiệp tại địa phương còn mang tính truyền thống, tự phát đồng thời nguồn nhân lực của bộ máy hành chính Nhà nước, nguồn nhân lực xã hội chưa đáp ứng kịp nhu cầu phát triển.
Chưa làm tốt công tác cải cách hành chính nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư vào tỉnh, tỉnh Đắk Nông có khoảng 95% số doanh nghiệp thuộc diện nhỏ và siêu nhỏ, tổng vốn đầu tư toàn xã hội trong vòng 10 năm gần đây luôn nằm trong nhóm thấp nhất cả nước.
Hiện nay, tỉnh đang tập trung quyết liệt khắc phục những điểm “nghẽn”. Trong thời gian tới sẽ chú trọng phát triển cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông và làm tốt công tác quy hoạch để phù hợp với tiềm năng của tỉnh. Đồng thời nỗ lực đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, hướng tới mục tiêu chuyển đổi số, xây dựng chính quyền điện tử. Tại Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ XII, nhiệm kỳ 2020-2025, định hướng trong thời gian tới tỉnh sẽ tập trung phát triển ba trụ cột, ba đột phá và tập trung thu hút các dự án đầu tư trọng điểm, có sức lan tỏa để phát triển nền kinh tế:
Ba trụ cột gồm: (1) Phát triển công nghiệp alumin, luyện nhôm và năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời), xây dựng Đắk Nông trở thành trung tâm công nghiệp nhôm quốc gia; (2) Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, bền vững theo chuỗi giá trị; phát triển kinh tế rừng, trồng và chế biến dược liệu; tăng sức cạnh tranh, nâng cao giá trị gia tăng các sản phẩm nông nghiệp chủ lực; (3) Phát triển du lịch trên nền tảng phát huy các lợi thế tự nhiên về cảnh quan, thời tiết, khí hậu, các giá trị văn hóa - đặc trưng sinh thái bản địa, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông, kết hợp du lịch nghỉ dưỡng với du lịch sinh thái.
Ba đột phá: (1) Cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, trước hết là đẩy mạnh cải cách hành chính; (2) Xây dựng kết cấu hạ tầng, trọng tâm là hạ tầng giao thông, ưu tiên đầu tư xây dựng, mở rộng hạ tầng giao thông trọng điểm nội tỉnh, kết nối các điểm du lịch và hạ tầng trung tâm đô thị; (3) Phát triển nguồn nhân lực, trọng tâm là đào tạo và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao trong hệ thống chính trị, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và nguồn nhân lực trong các ngành, lĩnh vực là trụ cột phát triển kinh tế của địa phương.
Để có thể phát triển các trụ cột, đột phá nói trên, tỉnh đã xây dựng lộ trình và các điều kiện phát triển các trụ cột kinh tế nhằm và đột phá các ngành, lĩnh vực có chọn lọc, song đặt ra yêu cầu rất cao trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cả hệ thống chính trị cũng như sự hỗ trợ của Trung ương. Nếu có được các điều kiện cần thiết, Đắk Nông sẽ có nhiều triển vọng để trở thành một trung tâm phát triển của Tây nguyên và cả nước./.
Pv: xin cảm ơn ông, chúc ông sức khỏe, công tác tốt!
Nguyễn Hương
