Dự án bị “lụt” tiến độ
`Dự án đường cao tốc đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt, dài 49,3km, nằm ở địa phận 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Công trình được ký kết hợp đồng BOT và chia làm 4 gói thầu với tổng mức đầu tư hơn 11.150 tỷ đồng (trong đó 5.090 tỷ đồng là nguồn vốn nhà đầu tư huy động, còn lại là vốn ngân sách Nhà nước).
Theo đại diện Ban Quản lý Dự án 6 (Bộ GTVT - quản lý về mặt nhà nước), đây là dự án đầu tiên trong 3 cao tốc Bắc - Nam theo hình thức công tư PPP được triển khai. Nhà đầu tư là Liên danh Công ty TNHH Hòa Hiệp - Công ty CP Tập đoàn CIENCO4 - Công ty TNHH Đầu tư Núi Hồng - Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn - Công ty CP Đầu tư và Xây dựng VINA2. Doanh nghiệp dự án là Công ty CP đầu tư Phúc Thành Hưng.
Đối với dự án cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt – đây là dự án PPP do Công ty Cổ phần Đầu tư Phúc Thành Hưng làm Chủ đầu tư – Ban QLDA 6 thay mặt Bộ GTVT phụ trách. Dự án có chiều dài 49,3km, tổng mức đầu tư trên 13.338 tỷ đồng.
Sau rất nhiều khó khăn về huy động vốn, đến tháng 5/2021, cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt mới được khởi công và dự kiến hoàn thành vào tháng 5/2024. Tuy nhiên, sau 18 tháng khởi công, dự án mới giải ngân được 437/601 tỷ đồng (đạt 72,7% kế hoạch), chậm khoảng 27,3% (164 tỷ đồng).
Bộ GTVT chỉ rõ: “Nguyên nhân chủ yếu do Hợp đồng tín dụng ký kết chậm hơn 4 tháng so với yêu cầu, đến ngày 12/2/2022 nhà đầu tư mới ký được hợp đồng. Việc giải ngân vốn tín dụng chậm, cụ thể từ khi ký hợp đồng đến khi giải ngân mất hơn 9 tháng”.
Mặt khác, Doanh nghiệp Dự án này yếu trong công tác quản lý, điều hành nhân sự, cách thức điều hành,… Các Nhà thầu thi công ở đây cũng chính là các nhà đầu tư chậm 6,8% (sản lượng lũy kế mới đạt 18% giá trị hợp đồng).
Vì thế, Bộ GTVT yêu cầu: Nhà đầu tư kiên quyết loại bỏ các nhà thầu yếu kém. Đặc biệt, Bộ GTVT nêu đích danh 3 nhà thầu yếu kém về năng lực là CTCP 456, CTCP Đầu tư và xây dựng Vina2, Công ty TNHH Đại Hiệp.
Nhà thầu đã phải thế chấp cả nhà cửa, máy móc
Chiều ngày 25/11, trao đổi với Tạp chí Việt Nam Hội nhập về quyết định “trảm thầu” từ Bộ GTVT, ông Nguyễn Quốc Việt, Tổng Giám đốc CTCP Đầu tư Phúc Thành Hưng (doanh nghiệp dự án) cho biết: “Bộ GTVT sốt ruột về tiến độ dự án và ra văn bản yêu cầu xử lý nhà thầu là phù hợp. Tuy nhiên, do đây là một dự án PPP đặc thù từ huy động vốn, ký hợp đồng đến thi công khá trắc trở. Vì thế, cần phải xem xét cả về tình và lý”.
“Về lý, Chủ đầu tư - doanh nghiệp dự án là bên trực tiếp ký hợp đồng với nhà thầu, nên việc thay thế, chấm dứt hợp đồng với nhà thầu thuộc thẩm quyền và trách nhiệm của doanh nghiệp dự án. Điều này căn cứ vào các điều khoản cụ thể của hợp đồng xây lắp đã ký với nhà thầu để xem xét đối với từng trường hợp cụ thể”.
“Mặt khác, đối với các dự án PPP, nhà đầu tư phải vay ngân hàng và chịu lãi vay (lãi thời gian thi công và lãi trong thời gian thu phí) nên nếu chậm tiến độ thì nhà đầu tư phải chịu thiệt hại đơn, thiệt hại kép. Theo tính toán, chỉ cần chậm 1 ngày, chủ đầu tư phải trả lãi 1 tỷ đồng, chúng tôi cũng như ngồi trên lửa”, ông Việt nói.
Ông Việt cho biết thêm: Nếu xét về tình, cũng phải chia sẻ khi giai đoạn đầu việc huy động vốn rất khó khăn và bị chậm giải ngân tới 1 năm. Tuy nhiên, để dự án có thể thi công trong giai đoạn đó, nhiều nhà thầu đã phải ứng trước cả trăm tỷ đồng, nhiều nhà thầu đã thế chấp cả nhà cửa, máy móc, công ty… để có tiền thi công dự án. Vì thế, giờ dùng mệnh lệnh hành chính để loại ngay thì họ sẽ phá sản. Chúng tôi đã làm việc với các nhà thầu và yêu cầu đẩy nhanh tiến độ, cam kết đưa dự án về đích đúng tiến độ chỉ đạo của Bộ GTVT.
“Sức khoẻ” 3 nhà thầu bị “doạ trảm” thế nào?
Nói về năng lực 3 nhà thầu bị Bộ GTVT yêu cầu loại bỏ, ông Việt đánh giá: Công ty TNHH Đại Hiệp có đủ năng lực để đáp ứng khối lượng, tiến độ gói thầu của họ (được biết Công ty TNHH Đại Hiệp vừa thi công hoàn thành gói thầu 11 dự án cao tốc Bắc Nam đoạn Cam Lộ - La Sơn và được đánh giá là về đích sớm nhất.
Còn Công ty CP Đầu tư và xây dựng Vina2 bản chất là một nhà đầu tư và họ cũng là một nhà thầu của dự án, nhưng thực tế họ chỉ làm trạm thu phí và nhà điều hành, nhưng theo kế hoạch thì hạng mục này chưa làm đến nên chúng tôi sẽ báo cáo Bộ GTVT rõ hơn về trường hợp doanh nghiệp này.
Đối với Công ty CP 456, tôi lo lắng nhất, vì năng lực hạn chế, lại đang tổ chức thi công dàn trải. Trong quá trình điều hành Chủ đầu tư - doanh nghiệp dự án đã có nhiều văn bản chỉ đạo nhà thầu đẩy nhanh tiến độ, nếu không đáp ứng được tiến độ sẽ bị cắt giảm khối lượng cho đơn vị khác.
“Dự kiến, chúng tôi sẽ đề xuất Bộ GTVT cho Công ty TNHH Đại Hiệp giữ nguyên khối lượng và tiếp tục thi công; xem xét CTCP 456 sẽ cắt giảm khối lượng để hoàn thành dự án đúng tiến độ; CTCP Đầu tư và xây dựng Vina2 là nhà đầu tư chưa đến lúc thi công thì chưa đánh giá chậm tiến độ", ông Việt nói.
Ông Việt cũng tái khẳng định: Với vai trò Chủ đầu tư dự án, chúng tôi cam kết sẽ lập lại tiến độ thi công tổng thể, chi tiết các hạng mục để hoàn thành đúng tiến độ cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt trong tháng 5/2024.
Danh tính 3 nhà thầu
CTCP 456 (có địa chỉ tại số 96, đường Phan Chu Trinh, phường Đội Cung, TP. Vinh, tỉnh Nghệ An) được thành lập vào tháng 10/2015. Ông Lê Thái Quang Hảo là người đại diện theo pháp luật của công ty. Ngành nghề kinh doanh chính là xây dựng công trình đường sắt và đường bộ. Lịch sử đấu thầu thể hiện, những năm qua, CTCP 456 đã từng tham gia 14 gói thầu (trong đó trúng 11 gói, trượt 2 gói, 1 chưa có kết quả) với tổng giá trị trúng thầu thầu là hơn 220,6 tỷ đồng (đạt tỷ lệ trúng thầu so với giá dự toán 98,04%).
Ngoài đại diện cho CTCP 456, ông Lê Thái Quang Hảo còn đại diện các doanh nghiệp khác như: Công ty TNHH MTV Thủy điện Ca Lôi, CTCP Thủy điện Mỹ Lý – Xiểng Dược, CTCP Quản lý và sửa chữa đường bộ Miền trung. Tất cả các doanh nghiệp này đều có địa chỉ đăng ký tại tỉnh Nghệ An.
Trong khi đó, Công ty TNHH Đại Hiệp (có địa chỉ đóng tại số 6, ngõ 61A đường Duy Tân, phường Hưng Dũng, TP. Vinh, tỉnh Nghệ An), được thành lập vào 2001 do bà Nguyễn Thị Diệu Thuý làm người đại diện pháp luật kiêm giám đốc công ty. Ngành nghề đăng ký kinh doanh chính của công ty này là khai thác đá, cát, sỏi, xây dựng công trình đường bộ.
Trong mấy năm trở lại đây, Công ty TNHH Đại Hiệp đã tham gia 13 gói thầu (trúng 11 gói, trượt 1 gói, 1 chưa có kết quả) với giá trị trúng thầu hơn 762 tỷ đồng chủ yếu trên địa bàn Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Bình…
Còn lại, CTCP Đầu tư và Xây dựng Vina2 (HNX: VC2) tiền thân là Công ty Xây dựng Xuân Hoà, được thành lập năm 1970. Công ty hoạt động chính trong lĩnh vực xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp, và kinh doanh bất động sản. VC2 chính thức hoạt động dưới hình thức công ty cổ phần từ tháng 10/2003. Doanh nghiệp này có địa chỉ đóng tại tầng 2 - 4, tòa nhà B - KĐTM Kim Văn - Kim Lũ, phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội, ông Nguyễn Thanh Tuyên là Chủ tịch HĐQT công ty, ông Ngô Viết Hậu là Tổng Giám đốc/ Phó Chủ tịch HĐQT.
