Cứ vào ngày 20 – 21/4 (tức ngày 9 – 10/3 âm lịch) hàng năm, hàng ngàn người dân và du khách đổ về xã Khổng Lào, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu để tham gia lễ hội Then Kin Pang với nhiều hoạt động đặc sắc và hấp dẫn đã gìn giữ từ nhiều đời nay.
Tiết mục văn nghệ trong lễ hội Then Kin Pang
Truyền thuyết của người Thái kể lại rằng, sau Pô Phà (Vua Trời) là Then có lòng bao dung độ lượng, yêu thiên nhiên cỏ cây, con người. Vì vậy, Vua Trời đã phái các thần Then xuống hạ giới đầu thai thành người phàm trần để cứu nhân độ thế. Ai đau ốm thì được Then cho thuốc. Người nào gặp rủi ro, vận hạn, Then sẽ cầu phúc cho tai qua nạn khỏi. Then cũng là người đại diện để cầu nguyện các vị thần linh trên trời tạo phúc cho dân, ban cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, bản Mường yên vui no ấm. Đây cũng là ngày các Lụ liệng - Lụ hương (tức là những người con nuôi được Then cầu hồn, chữa bệnh) dâng lễ tạ ơn Then
Cúng Then, một nghi lễ quan trọng tại lễ hội Then Kin Pang
Lễ hội gồm 2 phần là phần Lễ và phần Hội. Trong phần Lễ sẽ tổ chức dâng hương tại nhà Then và khai mạc Lễ hội. Phần Hội có rất nhiều các hoạt động phong phú, đa dạng và sôi nổi như: Thi văn nghệ và trình diễn trang phục dân tộc Thái; thi không gian văn hóa dân tộc Thái; thi ẩm thực; thi đấu các môn thể thao, trò chơi dân gian (gồm: Đẩy gậy, kéo co, tung còn, én cáy, tó má lẹ, bịt mắt bắt vịt, đi cầu kiều, té nước).
Tham gia trò chơi dân gian đẩy gậy tại lễ hội
Tham gia trò chơi dân gian tó má lẹ của đồng bào dân tộc Thái tại lễ hội
Đến với Then Kin Pang ngoài việc thỏa mãn nhu cầu tâm linh, tín ngưỡng của riêng mình cũng như cầu nguyện một năm may mắn, cuộc sống an lành, hạnh phúc, Then Kin Pang còn là nơi gặp gỡ bạn bè, nơi xe duyên cho những đôi bạn trẻ thông qua các bài hát, điệu múa. Trong lễ hội còn có những món ăn dân gian truyền thống của người Thái như: cơm lam, rau gai, cà rừng, cá bống nướng, ve sầu, bọ xít, dế mèn... bỏ vào miệng nhai kỹ ta mới thấy được vị thơm ngon của từng món ăn, mang đậm hương rừng Tây Bắc.
Du khách gần xa đến với lễ hội Then Kin Pang không chỉ ấn tượng với vòng xòe xoay nghiêng trời đất, những ché rượu thơm nồng hay các cô gái Thái đang độ xuân thì đẹp đến mê hồn với nụ cười tươi rói và bộ váy áo cóm ôm sát vòng eo trời phú mà còn được thưởng thức những dư vị khó quyên của ẩm thực độc đáo của người Thái nơi đây như xôi màu, rêu đá, cá bống vùi tro, pa pỉnh tộp, pa pỉnh lạp...
Các cô gái Dao trong trang phục truyền thống đi dự lễ hội Then Kin Pang
Độc đáo ấn tượng qua từng cách làm và hội tụ đầy đủ bản sắc văn hóa của tộc người Thái trắng từ xa xưa truyền lại là những yếu tố làm say lòng không chỉ đồng bào các dân tộc trong vùng mà cả du khách thập phương khi về dự hội. Đồng thời, chính những nét độc đáo này đã thiết thực góp phần xây dựng phát triển văn hóa tộc người Thái nói riêng và cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam nói chung.
Lễ hội Then Kin Pang huyện Phong Thổ năm 2021 được tổ chức nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể độc đáo của Lễ hội truyền thống Then Kin Pang; duy trì và phục vụ nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng của Nhân dân và du khách đối với các giá trị di sản văn hóa dân tộc Thái.
Hàng trăm người dân và du khách tham gia chơi té nước
Đồng thời, khơi dậy tiềm năng, những nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái; là sân chơi bổ ích, tạo điều kiện cho các nghệ nhân, hạt nhân văn nghệ quần chúng có cơ hội được gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm và nêu cao tinh thần trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn những nét văn hóa truyền thống của dân tộc Thái trắng nói riêng và đồng bào dân tộc Thái nói chung. Góp phần xây dựng, phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
