Lào Cai sau sáp nhập đang đứng trước thời cơ và vận hội mới
Cơ hội, thách thức và tiềm năng
Lào Cai đã và đang tận dụng lợi thế cửa khẩu và du lịch để kích thích phát triển. 10 tháng đầu năm 2025, Lào Cai đón khoảng 9,400,694 lượt khách, trong đó hơn 1,195,242 lượt là khách quốc tế - minh chứng cho sức hút mạnh mẽ của địa phương trên bản đồ du lịch quốc tế. Hoạt động xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh cũng là điểm sáng: lũy kế tính tới quý III/2025, tổng trị giá xuất–nhập khẩu qua cửa khẩu trên địa bàn đã đạt con số ấn tượng, góp phần tạo nguồn thu lớn cho ngân sách và việc làm cho người dân địa phương. Báo cáo chuyên môn cho thấy giá trị hàng hóa xuất–nhập khẩu lũy kế đã cán mốc hàng tỷ USD trong năm.
Lào Cai là tỉnh có đông đồng bào dân tộc thiểu số với 27 dân tộc anh em: số người DTTS năm 2024 ước khoảng 1,024,270 người, chiếm 61,1% trong tổng dân số tỉnh, điều này đặt ra yêu cầu đặc thù về chính sách và tuyên truyền để đảm bảo bình đẳng và phát huy thế mạnh bản sắc. Tuy vậy, thách thức ở vùng biên vẫn còn rõ: khoảng cách tiếp cận dịch vụ (giáo dục, y tế, tín dụng), rào cản ngôn ngữ và phong tục, cũng như nguy cơ phát triển du lịch thiếu bền vững nếu không gắn với bảo tồn văn hóa, đều đòi hỏi chiến lược tuyên truyền đồng bộ, thấu đáo.
Đồng bào DTTS bản địa giao thương tại Chợ Sa Pa
Biến chính sách pháp lý thành thực tiễn sống động
Những văn bản pháp lý mới đây — như Nghị định 255/2025/NĐ-CP (về xác định dân tộc gặp khó khăn đặc thù giai đoạn 2026–2030) — đặt ra khung pháp lý rõ ràng hơn cho việc hỗ trợ các dân tộc gặp khó khăn, yêu cầu các tỉnh, trong đó có Lào Cai, phải chủ động trong rà soát, lập danh sách và thực thi chính sách phù hợp. Việc tuyên truyền giúp người dân hiểu họ thuộc đối tượng nào, được hỗ trợ ra sao và qua đó giám sát việc thực hiện chính sách tại cơ sở.
Tuyên truyền đúng mạch, đa kênh sẽ giúp giảm khoảng cách nhận thức giữa các dân tộc và giữa vùng nông thôn, miền núi với trung tâm tỉnh. Khi mỗi cộng đồng cảm nhận được sự tôn trọng, bình đẳng và cơ hội phát triển, tinh thần hợp tác và chia sẻ nguồn lực giữa các dân tộc sẽ được củng cố - yếu tố quan trọng cho ổn định xã hội và an ninh vùng biên.
Chợ Du lịch Lào Cai
Đa phương tiện và bản địa hóa thông tin
Tuyên truyền phải sử dụng đa dạng kênh: báo tỉnh, tạp chí điện tử, đài phát thanh bản địa, mạng xã hội và hệ thống bảng thông tin ở xã, bản. Đặc biệt, thông tin cần bản địa hóa (ngôn ngữ, định dạng) để phù hợp với từng dân tộc, với nội dung ngắn gọn, ví dụ minh họa, quy trình thủ tục rõ ràng để người dân dễ thực hiện.
Kể chuyện người thật, việc thật: Kể các câu chuyện điển hình: hộ gia đình, nghệ nhân, tiểu thương chợ phiên đã tiếp cận vốn, du lịch homestay, hay tham gia chuỗi giá trị xuất khẩu sẽ giúp cộng đồng nhận diện lợi ích thực tế của chính sách. Những phóng sự, video ngắn, podcast phỏng vấn có thể lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội và trong cộng đồng.
Diễn đàn đối thoại liên tục và có trọng tâm: Tổ chức các buổi đối thoại tại xã, bản, có sự tham gia của cán bộ dân tộc, y tế, giáo dục, lãnh đạo địa phương và đại diện cộng đồng (già làng, trưởng bản, phụ nữ, thanh niên). Diễn đàn giúp lắng nghe, tháo gỡ vướng mắc về thủ tục, giải thích chính sách và huy động nguồn lực địa phương.
Gắn truyền thông với sinh kế và bảo tồn văn hóa: Phát triển du lịch cộng đồng, chợ phiên, nghề thủ công truyền thống cần được đi kèm với truyền thông về quản trị, bảo tồn bản sắc, đảm bảo lợi ích kinh tế cho cộng đồng. Hướng dẫn kỹ năng quản lý, tiếp thị nông sản, truy xuất nguồn gốc và tham gia hợp tác xã sẽ giúp đồng bào nắm bắt lợi ích kinh tế bền vững.
Đào tạo cán bộ xung quanh nhạy cảm văn hóa: Cán bộ làm công tác dân tộc và cơ sở cần được bồi dưỡng về giao tiếp nhạy cảm văn hóa, phương pháp truyền thông, kỹ năng giải quyết tranh chấp và vận hành các chương trình phát triển bền vững tại địa phương. Một số sáng kiến thực tế gợi ý cho Lào Cai: Thiết lập “Góc thông tin chính sách” song ngữ tại mỗi chợ phiên và cơ quan xã, kèm bộ tài liệu minh hoạ đơn giản; Chương trình “Hành trình mẫu” kết nối homestay, nghệ nhân và điểm tham quan với tuyến du lịch học tập cho cán bộ và du khách, nhằm quảng bá văn hoá địa phương; Mô hình hợp tác xã nông sản có nhãn mác địa phương, gắn truy xuất nguồn gốc, bảo hiểm sản phẩm và thị trường biên mậu; Cuộc thi video ngắn “Bản sắc và phát triển” dành cho thanh niên dân tộc, khuyến khích sáng tạo nội dung tuyên truyền.
Đẩy mạnh truyền thông chính sách cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Ảnh minh họa - TL
Lào Cai đang đứng ở ngã ba đường: một bên là cơ hội từ thương mại biên mậu và du lịch, một bên là thách thức từ khoảng cách phát triển và rào cản về tiếp cận dịch vụ. Tuyên truyền công tác dân tộc, thực thi chính sách dân tộc và thúc đẩy sự tham gia chủ động của cộng đồng không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà là chiến lược phát triển mang tính xã hội và nhân văn. Khi chính sách đi vào đời sống và khi cộng đồng được trao quyền — Lào Cai sẽ chuyển lợi thế văn hóa và vị trí địa-lý thành nguồn lực phát triển bền vững cho vùng biên và đất nước.
