Ngày 1/12, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chính phủ họp phiên thường kỳ tháng 11/2022. Dự phiên họp có các Phó Thủ tướng Chính phủ; lãnh đạo các bộ, các cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ. Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân và đồng chí Đinh Văn Ân, Trợ lý Tổng Bí thư cùng dự phiên họp.
Tại phiên họp, Chính phủ đánh giá tình hình kinh tế-xã hội tháng 11 và 11 tháng năm 2022; tình hình thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội; tình hình giải ngân vốn đầu tư công 11 tháng năm 2022; tình hình triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia; dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2023.
Báo cáo và các ý kiến tại phiên họp thống nhất nhận định, tháng 11 và 11 tháng năm 2022, tình hình kinh tế-xã hội khởi sắc trên hầu hết các lĩnh vực với nhiều điểm sáng. Theo đó, kinh tế vĩ mô duy trì ổn định; lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng bình quân 11 tháng tăng 3,02%. Các cân đối lớn được bảo đảm, trong đó thu ngân sách Nhà nước 11 tháng ước vượt 16,1% dự toán, xuất siêu 10,6 tỷ USD, cung ứng lao động cơ bản đáp ứng nhu cầu. Sản xuất công nghiệp tiếp đà phục hồi, chỉ số IIP tháng tăng 8,6% so cùng kỳ. Trong 11 tháng có gần 195.000 doanh nghiệp thành lập mới và trở lại hoạt động, tăng 33,2% cùng kỳ, gấp 1,47 lần số doanh nghiệp rút lui. Tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong 11 tháng là gần 4,5 triệu tỷ đồng, tăng 21,5%; vốn FDI thực hiện 11 tháng đạt 19,68 tỷ USD tăng 15,1% - cao nhất của 11 tháng trong 5 năm qua...
Bên cạnh đó, những vấn đề thường xuyên, nhất là về an sinh xã hội, văn hóa, xã hội, đối ngoại, quốc phòng an ninh được tập trung chỉ đạo và đạt nhiều kết quả nổi bật: Phòng, chống hiệu quả dịch COVID-19 và các dịch bệnh khác; tháng 7/2021 đến nay, đã hỗ trợ trên 87.500 tỷ đồng cho trên 55,3 triệu lượt người lao động và gần 851.300 người sử dụng lao động; các hoạt động văn hóa, thể thao tiếp tục diễn ra sôi động; nhiều sự kiện được tổ chức thành công, ý nghĩa...
Về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, đến nay đã ban hành 16/17 văn bản cụ thể hóa các chính sách theo Nghị quyết 11/NQ-CP; giải ngân đạt gần 71.500 tỷ đồng; chi đầu tư phát triển đạt 176.000 tỷ đồng. Đối với 3 chương trình mục tiêu quốc gia, hiện đã ban hành 69 văn bản quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện; 63/63 địa phương đã kiện toàn ban chỉ đạo cấp tỉnh; 52/52 địa phương hoàn thành việc giao kế hoạch vốn.
Kết quả phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam được nhiều tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực và dự báo lạc quan về tăng trưởng năm 2022, 2023.
Tuy nhiên vẫn còn những khó khăn, hạn chế như: Ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế còn tiềm ẩn rủi ro; giải ngân vốn đầu tư công mới đạt 58,33% kế hoạch; xuất hiện tình trạng nhiều doanh nghiệp thu hẹp sản xuất kinh doanh, cắt giảm giờ làm, nghỉ luân phiên, sa thải lao động; tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế cục bộ ở một số bệnh viện, địa phương chưa được xử lý dứt điểm; tội phạm diễn biến phức tạp, nhất là nạn cá độ dịp World Cup...
Bên cạnh thảo luận đánh giá kết quả, hạn chế trong phát triển kinh tế-xã hội trong tháng 11 và 11 tháng năm 2022, các thành viên Chính phủ thảo luận về thời cơ, thách thức trong thời gian tới, nhất là giải pháp xử lý, ứng phó với những vấn đề mới nổi như vấn đề thị trường vốn, chứng khoán, bất động sản, giải ngân đầu tư công, quản lý xăng dầu, nâng cao chất lượng hàng hóa xuất khẩu, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, xử lý tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, phòng chống tội phạm, nhất là dịp cuối năm, Tết Nguyên đán đến gần... Bên cạnh đó tiếp tục xử lý các vấn đề căn cơ như xây dựng thể chế, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, việc tích hợp cơ sở dữ liệu giữa các bộ, ngành...
Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, tháng 11, tình hình thế giới tiếp tục biến động nhanh, phức tạp, khó lường với các yếu tố rủi ro ngày càng gia tăng, tác động lớn trên quy mô toàn cầu; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, sâu sắc; lạm phát toàn cầu cao; nhiều quốc gia tăng lãi suất kéo dài và thắt chặt chính sách tiền tệ; nhiều đồng tiền tiếp tục mất giá; rủi ro tài chính, tiền tệ, nguy cơ mất an ninh năng lượng, lương thực; một số nền kinh tế có nguy cơ suy thoái...
Trong nước, các cơ quan chức năng thực hiện biện pháp chấn chỉnh một số thị trường như thị trường chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, thị trường vốn... để các thị trường họat động đúng bản chất, lành mạnh, an toàn, công khai, minh bạch, bền vững, song cũng tác động đến các thị trường này. Bên cạnh đó, xuất hiện hiện tượng thiếu xăng dầu cục bộ; tình trạng khan hiếm thuốc, vật tư y tế từng bước được khắc phục nhưng chưa được xử lý dứt điểm. Vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh cũng có khó khăn. Một số bộ ngành đã phát hiện ra vấn đề nhưng phản ứng chính sách chưa kịp thời, hiệu quả.
Trong bối cảnh đó, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, thành lập các tổ công tác thúc đẩy giải ngân đầu tư công và xử lý những vấn đề nảy sinh như về thị trường vốn, bất động sản, thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, thiếu thuốc, sinh phẩm y tế, xăng dầu... Nhờ đó, tình hình, kinh tế-xã hội 11 tháng năm 2022 đạt kết quả rất cơ bản, tích cực, đáng mừng trong điều kiện khó khăn.
Nhiều vấn đề nội tại của nền kinh tế tồn tại từ lâu nay bộc lộ rõ hơn cũng được tập trung xử lý, tháo gỡ và qua đó, chúng ta càng trưởng thành, có thêm kinh nghiệm, bản lĩnh để tiếp tục giải quyết các vấn đề này.
Cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh được chú trọng; trong tháng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 10 văn bản quy phạm (6 nghị định, 4 quyết định quy phạm của Thủ tướng). Phòng chống tham nhũng được đẩy mạnh, củng cố niềm tin của người dân và doanh nghiệp, được bạn bè quốc tế đánh giá cao. Trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; quốc phòng, an ninh được giữ vững; đối ngoại và hội nhập được mở rộng, thúc đẩy phù hợp. Thông tin truyền thông được tăng cường; đã ngăn chặn, gỡ bỏ, phản bác nhiều thông tin giả, xấu, độc, phản cảm, chống phá Đảng và Nhà nước.
Những kết quả đạt được là do sự lãnh đạo sáng suốt của Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; chỉ đạo, điều hành quyết liệt, mạnh mẽ, có trọng tâm, trọng điểm của Chính phủ; sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị cùng cộng đồng doanh nghiệp và sự hỗ trợ của bạn bè quốc tế, sự đồng lòng, ủng hộ của Nhân dân cả nước.
Thủ tướng nhấn mạnh bài học kinh nghiệm là càng khó khăn, phức tạp, nhạy cảm thì càng phải bình tĩnh, sáng suốt, kiên trì, kiên định, đoàn kết, thống nhất, phối hợp chặt chẽ, chia sẻ cùng nhau, gánh vác trách nhiệm, hết mình với công việc để hoàn thành nhiệm vụ; phát hiện vấn đề nhanh, phản ứng chính sách nhanh, kịp thời và hiệu quả.
Dự báo thời gian tới, tình hình tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường và khó khăn, thách thức nhiều hơn do tác động từ bên ngoài và những vấn đề nội tại của nền kinh tế được bộc lộ. Phân tích những tồn tại, hạn chế cần xử lý, khắc phục, những khó khăn, thách thức cần vượt qua, Thủ tướng yêu cầu các thành viên Chính phủ, Thủ trưởng các cơ quan phải bám sát các chủ trương, Nghị quyết, chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ; chủ động thực hiện nhiệm vụ được giao theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn; theo dõi, nắm chắc tình hình và kịp thời phản ứng bằng chính sách cụ thể và tổ chức thực hiện hiệu quả.
Người đứng đầu Chính phủ đề nghị tăng cường đoàn kết, thống nhất, kỷ luật, kỷ cương, thực hiện nghiêm quy chế làm việc của Chính phủ, giữ nghiêm kỷ luật phát ngôn; phát huy hơn nữa việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, lưu ý sử dụng hết quyền hạn được giao; đồng thời phát huy tinh thần linh hoạt, sáng tạo, có vấn đề phát sinh cần kịp thời phát hiện, báo cáo, trao đổi, với các vấn đề còn ý kiến khác nhau thì các bộ trưởng chủ trì, trực tiếp trao đổi.
Các bộ, ngành, địa phương tập trung giải quyết những khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, trong đó có tháo gỡ về vốn, mở rộng thị trường, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh; thúc đẩy, bảo đảm các thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản và các tổ chức tín dụng hoạt động công khai, minh bạch, lành mạnh, an toàn, bền vững; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp và các đối tượng liên quan trong bất cứ hoàn cảnh nào.
Thủ tướng yêu cầu tiếp tục nhất quán mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội; đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm.
Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh quan điểm điều hành chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa chính sách tiền tệ, tài khóa và các chính sách vĩ mô khác; tìm điểm cân bằng giữa lãi suất và tỷ giá, giữa kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng. Thực hiện chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trong điểm, tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, tăng thu, tiết kiệm chi các khoản không cần thiết.
"Chúng ta theo kinh tế thị trường thì tuân thủ quy luật cung cầu, cạnh tranh nhưng khi tình hình không bình thường thì phải phân tích nguyên nhân và có công cụ can thiệp kịp thời, đó là định hướng xã hội chủ nghĩa. Khi thấy người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn thì cơ quan nhà nước không được bỏ mặc mà trách nhiệm càng phải cao, tránh tình trạng người dân và doanh nghiệp nghĩ rằng cơ quan nhà nước không có ý kiến gì hoặc bỏ mặc", Thủ tướng lưu ý.
Nhấn mạnh một số nhiệm vụ trọng tâm với từng bộ, ngành, cơ quan, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư theo dõi sát tình hình để tham mưu về kinh tế vĩ mô và giải ngân đầu tư công; khẩn trương ban hành chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Hồng; tập trung đẩy mạnh công tác quy hoạch; rà soát các chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để xây dựng Nghị quyết 01 năm 2023 của Chính phủ.
Ngân hàng Nhà nước đánh giá chính xác tình hình để có mức tăng trưởng tín dụng phù hợp, hiệu quả; nghiên cứu, rà soát, tính toán kỹ lưỡng việc tăng tín dụng vào đâu, đưa tín dụng vào lĩnh vực, doanh nghiệp nào, tập trung tín dụng vào 3 động lực tăng trưởng là đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng; sửa đổi nhanh các thông tư liên quan đến nguồn vốn tín dụng, góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp về vốn; kêu gọi các ngân hàng thương mại vào cuộc tích cực theo tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. Đặc biệt, bảo đảm thanh khoản, giữ vững ổn định, an toàn hệ thống tiền tệ, tín dụng, ngân hàng; thúc đẩy chính sách hỗ trợ lãi suất 2% qua hệ thống ngân hàng thương mại.
Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì xử lý các vấn đề liên quan tới trái phiếu doanh nghiệp, khẩn trương rà soát, sửa đổi nghị định quy định về trái phiếu doanh nghiệp, cùng các cơ quan sửa đổi các thông tư liên quan. Bộ Xây dựng khẩn trương rà soát, sửa đổi các nghị định về phát triển, quản lý nhà ở xã hội. Bộ Công Thương khắc phục triệt để vấn đề xăng dầu; thúc đẩy thí điểm cơ chế mua bán điện trực tiếp. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đẩy mạnh sản xuất, không để thiếu lương thực, thực phẩm, góp phần kiểm soát lạm phát, thúc đẩy xuất khẩu, mở rộng thị trường.
Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội chú ý bảo đảm an sinh xã hội. Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch tập trung tổ chức cho người dân đón Tết vui tươi, an toàn, tiết kiệm; thúc đẩy phục hồi và phát triển du lịch; phối hợp với các cơ quan liên quan đề xuất, sửa đổi quy định về xuất nhập cảnh. Bộ Y tế khắc phục bằng được tình trạng thiếu thuốc, sinh phẩm, vật tư y tế; phối hợp Bộ Giáo dục và Đào tạo đẩy mạnh tiêm chủng cho học sinh đảm bảo an toàn, khoa học, hiệu quả; không để dịch chồng dịch.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Khoa học-Công nghệ chủ trì phối hợp các bộ ngành, đề xuất Chính phủ các giải pháp nâng cao năng suất lao động. Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp thúc đẩy sử dụng 4 triệu tỷ đồng vốn tại các doanh nghiệp nhà nước hiệu quả, đúng pháp luật. Thanh tra Chính phủ khẩn trương kết luận các cuộc thanh tra; tổ chức thanh tra đối với các vấn đề mới nổi lên. Bộ Tư pháp tham mưu sửa đổi các nghị định theo trình tự rút gọn, cùng các cơ quan xây dựng, hoàn thiện các dự án luật trình Quốc hội tại kỳ họp tới. Uỷ ban Dân tộc tập trung thúc đẩy triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia. Bộ Công an mở đợt cao điểm trấn áp tội phạm, giảm tệ nạn xã hội, nhất là trong dịp Tết. Bộ Ngoại giao tập trung triển khai Chỉ thị 15 của Ban Bí thư về ngoại giao kinh tế. Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo đẩy mạnh truyền thông, phản bác các thông tin sai trái, thù địch.
Các bộ, ngành đẩy mạnh giải ngân đầu tư công; chuẩn bị tốt các nội dung phục vụ kỳ họp Quốc hội bất thường sắp tới bảo đảm tiến độ và chất lượng; tổ chức tổng kết năm 2022, xây dựng kế hoạch, triển khai nhiệm vụ năm 2023; phối hợp triển khai Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia.
Thủ tướng nhấn mạnh, các bộ, ngành phải làm tốt đồng thời cả 3 việc: Thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ thường xuyên; tập trung xử lý các vấn đề tồn đọng kéo dài; ứng phó kịp thời những vấn đề mới phát sinh./.
