PGS.TS Nguyễn Thị Trường Giang, Phó Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền và PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch LHH Việt Nam đồng chủ tọa Hội thảo.
PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch LHH Việt Nam phát biểu khai mạc Hội thảo
Liên hiệp các hội KHKT Việt Nam (LHH Việt Nam) bao gồm 93 tổ chức thành viên, tập hợp sự tham gia của nhiều nhà khoa học trong các lĩnh vực. Đây là nguồn tài nguyên tri thức KH-CN rất phong phú. Việc phát huy nguồn tài nguyên này là một trong những chức năng nhiệm vụ quan trọng của LHH, với đầu mối là Ban Phổ biến kiến thức và Truyền thông, quy tụ 68 cơ quan báo chí và 01 nhà xuất bản, trong đó Báo chí có vai trò rất to lớn.
Thực tế, các nhà khoa học không thể nghiên cứu rồi cất các kết quả đó trong ngăn kéo, mà họ phải xuất bản nó trên các kênh khác nhau và được công nhận bởi các cơ quan quản lý khoa học, chuyển giao, ứng dụng vào sản xuất và đời sống. Công đoạn sau đó là phổ biến các nghiên cứu đó, thông qua các ấn phẩm như sách, báo, tạp chí. Như vậy, thông qua công đoạn tất yếu này, rõ ràng các nhà xuất bản, các cơ quan báo chí truyền thông có vai trò quan trọng trong công tác này. Cũng có nghĩa rằng, báo chí giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển đội ngũ trí thức khoa học – công nghệ, lực lượng then chốt của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
PGS.TS Nguyễn Thị Trường Giang, Phó Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền và PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch LHH Việt Nam đồng chủ tọa Hội thảo.
Báo chí là kênh thông tin chủ lực truyền tải đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển khoa học – công nghệ, giúp đội ngũ trí thức nắm bắt kịp thời định hướng, từ đó định hình hoạt động nghiên cứu và ứng dụng phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội. Bên cạnh đó, báo chí còn là diễn đàn trao đổi học thuật rộng mở, nơi các nhà khoa học công bố kết quả nghiên cứu, chia sẻ kinh nghiệm, phản biện chính sách, góp phần tạo ra môi trường khoa học minh bạch, dân chủ và sáng tạo.
Không chỉ truyền thông kiến thức, báo chí còn tôn vinh các tấm gương nhà khoa học tiêu biểu, khơi dậy niềm tự hào nghề nghiệp và tinh thần cống hiến, qua đó thu hút thế hệ trẻ đến với khoa học – công nghệ. Thông qua việc phản ánh những khó khăn, bất cập trong cơ chế quản lý, đầu tư và đãi ngộ, báo chí cũng góp phần thúc đẩy các cơ quan chức năng hoàn thiện chính sách, tạo điều kiện tốt hơn cho trí thức phát huy năng lực. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư, báo chí hiện đại với sự hỗ trợ của công nghệ số còn đóng vai trò cầu nối giữa nghiên cứu trong nước và quốc tế, giúp đội ngũ trí thức Việt Nam hội nhập sâu rộng.
Toàn cảnh Hội thảo
Như vậy, báo chí không chỉ là công cụ thông tin, mà còn là động lực tinh thần và là kênh giám sát xã hội, góp phần quan trọng hình thành, bồi dưỡng và phát huy đội ngũ trí thức khoa học – công nghệ vững mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước. Ngoài ra, báo chí còn đóng vai trò kết nối “ba nhà”: nhà quản lý, nhà khoa học và doanh nghiệp.
Thông qua các chuyên mục, tọa đàm, phóng sự chuyên đề, báo chí góp phần đưa các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn sản xuất, thúc đẩy thương mại hóa công nghệ và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Khi các thành tựu khoa học – công nghệ được truyền thông kịp thời, chính xác và hấp dẫn, chúng sẽ khích lệ tinh thần nghiên cứu, mở rộng khả năng ứng dụng, đồng thời nâng cao vị thế trí thức Việt Nam trong hội nhập quốc tế. Đây chính là động lực quan trọng để đất nước phát triển nhanh, bền vững trong thời kỳ kinh tế tri thức.
Có thể thấy, định hướng mới của Việt Nam để phát triển vươn mình hiện nay là trông chờ vào sự đột phá của kinh tế tư nhân và dựa hẳn vào khoa học và công nghệ. Vậy thì phát triển báo chí là điều kiện cần cho việc thực hiện những điều đó: cả cho phát triển kinh tế tư nhân lẫn cho sự hình thành và phát triển khoa học và công nghệ. Và nếu thực sự chúng ta muốn Việt Nam là nước phát triển vào năm 2045 thì trước hết phải thay đổi những tư duy lạc điệu đang cản trở sự phát triển của báo chí khoa học và công nghệ nói chung, cũng như báo chí của Liên hiệp hội, nói riêng.
