Sau sáp nhập, từ một tỉnh trung du miền núi, Phú Thọ trở thành một tỉnh có địa bàn rộng, vị trí chiến lược liên kết vùng; cùng với đó là quyết tâm biến hạ tầng giao thông thành động lực phát triển. Việc tập trung vào các dự án liên vùng, kết nối vùng Tây Bắc – miền núi – Thủ đô – đồng bằng, cùng với phát triển hạ tầng nội bộ, tạo ra cơ hội rất lớn cho công nghiệp, logistics, dịch vụ và du lịch… Nếu thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, với quy hoạch dài hạn và minh bạch, Phú Thọ hoàn toàn có cơ hội vươn lên trở thành “đầu mối” giao thông – logistic – công nghiệp chủ lực của vùng Bắc Bộ, với tác động tích cực lâu dài đến phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống người dân, thu hút đầu tư.
Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Trần Duy Đông kiểm tra, thị sát phương án tuyến và đấu nối tuyến đường liên vùng Việt Trì – Hòa Bình.
Nằm ở phía Tây Bắc Thủ đô Hà Nội, giữ vai trò trung chuyển giữa đồng bằng sông Hồng và vùng Trung du - miền núi phía Bắc; với vị trí chiến lược, tiếp giáp với 7 tỉnh, thành phố và nằm trên các hành lang kinh tế lớn, Phú Thọ ngày càng khẳng định vai trò là trung tâm liên vùng, cầu nối giữa các vùng động lực của Bắc Bộ.
Theo báo cáo của chính quyền, tỉnh mới (sau sáp nhập) mở rộng địa giới, dân số tăng, hạ tầng cần thích ứng với quy mô quản lý rộng hơn, nhu cầu đi lại, logistics, kết nối vùng gia tăng rõ rệt. Hệ thống giao thông hiện có của Phú Thọ, bao gồm đường bộ, đường sắt, đường thủy, được xem là nền tảng quan trọng để khai thác lợi thế địa lý, trong đó tỉnh nằm ở “cửa ngõ” giữa vùng Tây Bắc, miền núi phía Bắc, vùng Đông Bắc và vùng Thủ đô, thuận lợi cho liên kết vùng, thương mại, vận tải, du lịch. Trong khi đó, chính quyền tỉnh Phú Thọ coi phát triển hạ tầng giao thông là một trong ba đột phá chiến lược để biến Phú Thọ thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ, logistics, du lịch của vùng Bắc Bộ.
Với định hướng “hạ tầng đi trước, phát triển theo sau”, Phú Thọ đang hình thành một mạng lưới giao thông hiện đại, kết nối đa phương thức. Hơn 300km đường cao tốc đi qua, tạo thành mạng lưới giao thông liên vùng kết nối thông suốt đến Hà Nội, các tỉnh Tây Bắc và các cửa khẩu quốc tế. Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng với chiều dài khoảng 99km qua địa bàn tỉnh, gồm 5 nhà ga chính (trong đó có 4 ga hỗn hợp và 1 ga hành khách), đang được nâng cấp đồng bộ, dự kiến hoàn thiện thêm 2 ga kỹ thuật trước năm 2030. Ngoài ra, tỉnh có 670 km đường thủy nội địa, kết nối từ Lào Cai qua Việt Trì về Hà Nội và Hải Phòng. Cùng với đó là hệ thống logistics ngày càng phát triển, đặc biệt là kết nối với trung tâm logistics ICD Bình Xuyên, góp phần đưa Phú Thọ trở thành trung tâm logistics quan trọng của vùng và cả nước.
Cầu Phong Châu bề thế, hiện đại mới được khánh thành nối hai xã Phùng Nguyên và Vạn Xuân của tỉnh Phú Thọ.
Các dự án giao thông trọng điểm - Liên kết vùng, đối ngoại và nội bộ
Trong giai đoạn 2021 -2025, tỉnh đã triển khai và hoàn thiện nhiều công trình giao thông trọng điểm kết nối liên vùng, liên tỉnh theo quy hoạch, bao gồm: Cầu Phong Châu mới; đường cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ; đường nối cao tốc Nội Bài - Lào Cai với cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ; đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; dự án cải tạo, mở rộng Quốc lộ 2 đoạn Vĩnh Yên - Việt Trì; dự án đường liên kết vùng Hòa Bình - Hà Nội và cao tốc Sơn La (Hòa Bình - Mộc Châu); dự án xây dựng đường Hòa Lạc - Hòa Bình và cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 6 đoạn Xuân Mai - Hòa Bình; dự án đường kết nối thị trấn Lương Sơn - Xuân Mai, Hà Nội (giai đoạn 1)...
Các dự án, định hướng hạ tầng quan trọng mà Phú Thọ đang triển khai hoặc ưu tiên sau sáp nhập bao gồm: Tuyến đường Tuyên Quang – Phú Thọ (có 29km qua tỉnh Phú Thọ); Tuyến Hoà Bình – Mộc Châu – đoạn qua Phú Thọ; Tuyến giao thông liên vùng nối Đường Hồ Chí Minh – Quốc lộ 70B – Quốc lộ 32C đi đến (cũ) tỉnh Yên Bái; Tuyến song song đường sắt Hà Nội–Lào Cai Railway (đoạn Quốc lộ 2C – Hợp Thịnh – Đạo Tú); Các kết nối nội bộ, như dự án đường kết nối đến cụm/khu công nghiệp, đô thị, cầu vượt, đường tỉnh, huyện; Hạ tầng giao thông thủy, đường bộ, cầu sông - cải thiện kết nối… Một trong những ví dụ nổi bật gần đây là dự án xây dựng cầu mới Cầu Phong Châu bắc qua sông Hồng - dài 383,3 m - được khởi công để thay thế cây cầu cũ bị hư hỏng, nhằm đảm bảo kết nối nội tỉnh và liên vùng. Cầu Phong Châu mới không chỉ đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo an toàn, mỹ quan mà còn mở ra không gian phát triển mới cho khu vực, khôi phục trục giao thông huyết mạch Quốc lộ 32C, rút ngắn thời gian đi lại, giảm chi phí vận tải, đồng thời thúc đẩy phát triển công nghiệp, thương mại, du lịch, dịch vụ trên địa bàn.
Trong quá trình thực hiện, Phú Thọ đã và đang áp dụng nhiều nguồn lực - vốn đầu tư công, kêu gọi xã hội hóa, hợp tác công–tư (PPP) - để đảm bảo đủ nguồn lực triển khai các dự án lớn. Đẩy mạnh đầu tư phát triển hạ tầng giao thông trọng điểm theo hướng kết nối liên vùng, giao thông đối ngoại và nội bộ nhằm tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội. Các dự án nổi bật bao gồm đề xuất xây dựng cao tốc Việt Trì - Hòa Bình và đẩy nhanh các dự án liên kết vùng khác như đường song song đường sắt Hà Nội - Lào Cai, với mục tiêu tạo nên một trung tâm kết nối năng động của vùng Trung du và miền núi phía Bắc.
Các tuyến đường giao thông trên địa bàn thành phố Việt Trì được đầu tư đồng bộ.
Đầu tư phát triển hạ tầng giao thông trọng điểm theo hướng kết nối liên vùng, giao thông đối ngoại và nội bộ tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.
Cụ thể là:
-Tạo động lực phát triển: Bởi lẽ, hạ tầng giao thông hiện đại và kết nối hiệu quả là yếu tố then chốt để thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp, đô thị và phát triển kinh tế - xã hội toàn diện.
-Giúp nâng cao vị thế và năng lực cạnh tranh: Qua đó xây dựng Phú Thọ trở thành trung tâm kết nối năng động của vùng, góp phần vào sự phát triển nhanh và bền vững của tỉnh trong giai đoạn tiếp theo.
-Hỗ trợ các ngành kinh tế mũi nhọn phát triển, như công nghiệp, dịch vụ, du lịch và nông nghiệp.
Việc đầu tư và hoàn thiện hạ tầng giao thông mang lại nhiều lợi ích chiến lược cho Phú Thọ; bao gồm:
-Kết nối vùng - mở rộng không gian kinh tế: Nhờ hạ tầng liên vùng, Phú Thọ có thể tăng cường giao thương với các tỉnh miền núi, vùng Tây Bắc, vùng Thủ đô -tạo thuận lợi cho vận tải hàng hóa, phát triển công nghiệp và dịch vụ logistics.
-Thu hút đầu tư - phát triển công nghiệp & logistics: Với giao thông hiện đại, cơ quan chức năng dễ kêu gọi các nhà đầu tư vào các khu công nghiệp, logistic, chế biến - đưa Phú Thọ thành trung tâm công nghiệp của vùng.
-Cải thiện đời sống người dân, đô thị hóa & phát triển đô thị, nông thôn: Hạ tầng nội bộ tốt giúp người dân dễ dàng đi lại, làm việc, kết nối dịch vụ - nâng cao chất lượng sống, thúc đẩy phát triển đô thị, nông thôn.
-Du lịch & dịch vụ - khai thác lợi thế địa lý, cảnh quan tự nhiên & văn hóa: Với giao thông thuận lợi, Phú Thọ có thể phát triển du lịch vùng núi, du lịch sông — từ đó thúc đẩy dịch vụ, thương mại, kinh tế địa phương.
Tăng năng lực cạnh tranh & hội nhập vùng; góp phần phát triển bền vững: Hạ tầng hiện đại sẽ giúp Phú Thọ gia tăng lợi thế so sánh, nâng cao năng lực thu hút doanh nghiệp, logistic, liên kết vùng, tạo động lực phát triển lâu dài.
Trong quá trình triển khai các chương trình, dự án, cũng không tránh khỏi những khó khăn, vướng mắc liên quan đến cơ chế bồi thường, giải phóng mặt bằng,… Để tháo gỡ khó khăn, UBND tỉnh Phú Thọ đã tổ chức nhiều cuộc họp chuyên đề, phân công cụ thể trách nhiệm từng sở, ngành, địa phương; đồng thời phân công các Phó Chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp đi kiểm tra thực địa, chỉ đạo giải pháp tháo gỡ vướng mắc, nhất là các dự án liên kết vùng, tuyến đường vành đai, đường cao tốc. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, tạo đồng thuận trong nhân dân, nhất là trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng; đồng thời tăng cường giám sát, hỗ trợ các nhà thầu để bảo đảm tiến độ thi công, tránh tình trạng kéo dài thời gian thực hiện.
Một vài đề xuất, định hướng phát triển các dự án trọng điểm về giao thông hạ tầng theo định hướng liên kết vùng
Để tận dụng tốt cơ hội từ sáp nhập và phát triển giao thông, Phú Thọ chủ trương: Ưu tiên hoàn thiện các tuyến “xương sống” liên vùng (cao tốc, đường liên kết vùng, logistic) trước, nhằm tạo đòn bẩy phát triển kinh tế vùng. Bên cạnh đó, song song với phát triển giao thông, Tỉnh đã và sẽ thực hiện quy hoạch đô thị, logistic, khu công nghiệp, dịch vụ, để khai thác hiệu quả lợi thế địa lý. Mặt khác, tăng cường minh bạch, huy động xã hội hóa, thu hút vốn tư nhân để giảm áp lực ngân sách nhà nước và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình, dự án. Đầu tư bảo trì, quản lý an toàn giao thông, đào tạo nguồn nhân lực, đảm bảo cơ sở hạ tầng đồng bộ, bền vững. Ưu tiên phát triển đa phương thức giao thông (đường bộ, sắt, thủy), tận dụng lợi thế sông, địa hình, kết nối vùng, nhằm giảm chi phí vận tải, tăng hiệu quả logistic.
Theo quy hoạch phát triển KCN của 3 tỉnh sau sáp nhập đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đến năm 2050 toàn tỉnh sẽ có tổng cộng 58 KCN. Trong đó, khu vực Phú Thọ cũ có 13 KCN; Vĩnh Phúc cũ 29 KCN và Hòa Bình cũ 16 KCN, với tổng diện tích đất quy hoạch 14.055,36 ha. Hướng tới năm 2026 và tầm nhìn 2030, Phú Thọ đang vẽ lại bản đồ công nghiệp và dịch vụ với tư duy liên kết vùng mạnh mẽ. Hàng loạt các khu công nghiệp (KCN) hiện đại đang và sẽ được đầu tư hoàn thiện hạ tầng như: KCN Tam Nông, Hạ Hòa, Phù Ninh, Lập Thạch, Bình Xuyên - Yên Lạc, Chấn Hưng. Đây sẽ là bệ đỡ để Phú Thọ tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu./.
Xuân Phúc
