Hôm nay, PGS.TS Nguyễn Thị Hòe vẫn say mê làm việc và miệt mài cống hiến trên cả hai vai - Nhà Khoa học mẫu mực và Nhà quản lý tâm huyết. Bà đã trải qua một chặng đường dài không ngừng nỗ lực, phấn đấu và gặt hái thành công với nhiều dấu ấn đáng nhớ.
PGS. TS Nguyễn Thị Hòe - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Sơn Kova
Từ một nữ sinh viên Bách khoa vượt khó vươn lên và chinh phục chân trời khoa học…
PGS.TS Nguyễn Thị Hòe sinh ra tại miền quê Nghi Lộc, Nghệ An – nơi giàu truyền thống cách mạng,lịch sử của cả nước. Luôn nỗ lực, miệt mài phấn đấu học tập cô đã thi đỗ vào trường đại học có tiếng lúc bấy giờ - ĐH Bách Khoa Hà Nội. Sau khi tốt nghiệp, cô Hòe được giữ lại trường làm giảng viên. Không ngừng học hỏi, trau dồi nhằm nâng cao kiến thức, cô quyết tâm theo đuổi nghiên cứu khoa học chuyên sâu. Một thời gian sau, cô chuyển công tác về giảng dạy tại trường ĐH Cần Thơ. Ngay từ những năm tháng giảng dạy tại trường đại học, cô đã ấp ủ ước mơ "làm một cái gì đó" mang dấu ấn của riêng mình. Và, ý tưởng "khoác áo cho ngôi nhà mơ ước" ra đời. Hồi đó, đất nước mới thống nhất, nhà nào cũng mong đủ ăn đủ mặc, không mấy ai dám nghĩ về làm đẹp cho bản thân, làm đẹp cho nhà lại càng không. Thế nhưng, cô Hòe cho rằng sở hữu căn nhà đẹp, hiện đại luôn là mong ước của bất cứ ai. Nói chính xác là ai cũng có nhu cầu vun đắp và xây dựng tổ ấm của mình đẹp và hiện đại. Thế là cô nung nấu ý tưởng về một loại sơn đặc biệt vừa đáp ứng yêu cầu khí hậu nóng ẩm ở Việt Nam, lại vừa đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ, giúp căn nhà được "khoác" áo mới. Khi tham gia công tác giảng dạy và nghiên cứu khoa học tại ĐH Cần Thơ, cô nhận thấy hầu hết các loại sơn đó đều phải nhập ngoại, giá thành rất cao, đặc biệt không phù hợp với khí hậu nước nhà. Từ đó, nữ giảng viên cùng các đồng sự trăn trở suy nghĩ, dành nhiều năm nghiên cứu sản phẩm sơn bằng nguyên liệu có sẵn ở Việt Nam.
Một thời gian sau, cô Hòe chuyển về ĐH Bách Khoa TP HCM tiếp tục các đề tài nghiên cứu của mình. Đó là khoảng thời gian đầy thử thách đối với cô khi toàn bộ cơ ngơi của trung tâm chỉ là một túp lều ba gian cùng những vật dụng nghiên cứu sơ sài. Để có tiền nghiên cứu khoa học, nữ tiến sĩ phải bán đi căn nhà mình đang ở. May mắn là khi đề tài Emulsion và bột mài cao cấp thành công, Nhà nước đã nghiệm thu kinh phí nhờ đó trung tâm của cô bước qua cơn túng quẫn.
Với đề tài nghiên cứu về sơn chống thấm và nhiều thành tựu trong lĩnh vực nghiên cứu về sơn, năm 1993, PGS.TS Nguyễn Thị Hòe được trao tặng giải thưởng Kovalevskaya. Tháng 9/1993 cô sang Mỹ nhận giải thưởng. Tại đây, TS. Hòe có cơ hội làm quen với các nhà khoa học đầu ngành, tiếp cận với những công nghệ tiên tiến nhất của thế giới. Sau khi nhận giải thưởng danh giá Kovaleskaya, cô Hòe đi đến quyết định táo bạo: dấn thân vào con đường kinh doanh. Sản phẩm sơn chống thấm do cô nghiên cứu được đặt tên là Kova, chữ viết tắt của giải thưởng danh giá mà tiến sĩ được nhận. Thành lập công ty vào thời điểm đất nước vẫn còn nhiều khó khăn, cô cùng các cộng sự phải gồm mình phấn đấu nhưng không tránh được những thất bại đáng tiếc. Trong suốt 3 năm, công ty lỗ triền miên do ban điều hành không biết tính toán kỹ lưỡng chi phí, giá thành đội cao. Nhiều lúc nản muốn buông xuôi nhưng niềm đam mê khoa học lại vực cô dậy, tiếp tục theo đuổi ước mơ.
Nhớ lại kỷ niệm ngày đầu kinh doanh, cô Hòe nói: "Ban đầu, tôi bán sơn bằng can, lại còn không biết cách in tên thương hiệu lên vỏ hộp. Tất cả đều rất thô sơ. Mãi đến lần sang Mỹ tiếp theo, tôi xách về một vỏ thùng, đưa cho một xí nghiệp bao bì ở quận 6, TP HCM làm mẫu và phải mất hai năm mới ra được vỏ thùng". Khi đó sản phẩm sơn của cô vẫn làm trong ĐH Bách Khoa TP HCM và bán ngay tại đó. Do chất lượng tốt nên sản phẩm được nhiều khách đến mua. Tuy nhiên do bảo vệ trường kiểm soát giấy tờ khách ra vào trường rất kỹ, hơn nữa, mặt bằng sản xuất cũng bắt đầu trở nên chật hẹp nên số lượng bán ra không cao. Năm 1996 cô Hòe mở liên doanh với Vinaconex Hà Nội, thành lập liên doanh Kova - Vinaconex Hà Nội với tư cách là trung tâm nghiên cứu. Và 4 năm sau, cô quyết định mở Công ty Kova TP HCM, giao cho con gái và con rể làm giám đốc. Lúc đó cô ký một hợp đồng với phía Mỹ. Dù Đại học Bách Khoa TP HCM rất ủng hộ, nhưng do quá khó khăn nên không hỗ trợ cô được về tài chính. Cô Hòe phải đi vay mượn khắp nơi, lãi suất lúc đó tới 5%. Dù phải bán cả chiếc xe máy duy nhất, cô cũng chỉ gom góp được vỏn vẹn 500 USD. Tuy nhiên, số tiền ít ỏi này đã giúp cô vướt qua những ngày đầu vươn ra biển lớn.
…Đến người gây dựng, phát triển thương hiệu sơn Việt hội nhập cùng thế giới:
Đặt chân đến xứ cờ hoa, PGS.TS. Nguyễn Thị Hòe mang một vali 25kg nhưng toàn mẫu gạch ngói, đất đá và mỳ tôm. "Những ngày trên đất Mỹ tôi như một kẻ vô gia cư, ngoài 500 USD để tiêu trong hai tháng, gia tài của tôi còn 20kg mỳ gói để ăn. Nhiều lúc không có chi phí thuê chỗ trọ, cô phải ngủ tạm trong sân bay. Có nhiều người mời ăn nhưng không phải ai mời tôi cũng ăn. Những ngày ấy tôi phải tiết kiệm như thế để nghiên cứu. Tôi nghĩ chính điều đó giúp tôi thành công như ngày nay", cô Hòe nhớ lại. Nỗ lực vượt qua khó khăn của cô cuối cùng cũng được đền đáp.
Giữa năm 2013, trong buổi ra mắt sản phẩm sơn nano sản xuất từ vỏ trấu lần đầu tiên xuất hiện trên thế giới với tính năng chống cháy, kháng khuẩn và chống gỉ, cô Hòe gây bất ngờ khi giới thiệu sản phẩm sơn chống đạn. Nguyên liệu chính để làm ra các loại sơn nano này là silicat nano từ vỏ trấu được tách ra, có giá trị lớn gấp trăm lần so với trấu, được dùng trong nhiều lĩnh vực như sơn, chống thấm, mỹ phẩm, dược phẩm, vi tính… Bên cạnh đó, trong chương trình nghiên cứu của Tập đoàn sơn Kova, PGS.TS. Nguyễn Thị Hòe còn tập trung vào vật liệu chống cháy với bề mặt chủ yếu là bê tông, gỗ, sắt thép. Sản phẩm sơn chống cháy nano từ trấu bảo vệ các bề mặt bê tông, thép, gỗ... trong tòa nhà dưới sức nóng lên đến 1.000 độ C trong thời gian 4 - 6 giờ. Sự cải tiến về kỹ thuật cũng như tư duy trong chiến lược kinh doanh đã giúp thương hiệu sơn của cô Hòe không chỉ cung cấp trong nước mà còn mở rộng sang các thị trường lân cận như Singapore, Indonesia, Malaysia, Lào, Campuchia.
Chia sẻ về quyết định đưa sản phẩm sơn Kova xâm nhập Singapore, một thị trường nổi tiếng khó tính và có tính cạnh tranh cao với nhiều thương hiệu hàng đầu thế giới, PGS.TS. Nguyễn Thị Hòe cho biết đó là một quyết định liều lĩnh. Ngay từ những ngày đầu của dự án, phía đối tác của Đảo quốc Sư tử đã nhận định: “Việt Nam chỉ xuất khẩu được đồ mây tre hay thực phẩm, còn về khoa học kỹ thuật thì sao đấu nổi với mấy nước khác”. Không nản lòng, nữ doanh nhân vẫn quyết định mở văn phòng tại đây để tìm hiểu thị trường địa phương. Hiểu rõ các sản phẩm sơn Kova cần nhận được sự chứng nhận khoa học của các tổ chức có uy tín tại đây, cô Hòe quyết định mang sản phẩm của mình đến trung tâm kiểm nghiệm hàng đầu của Singapore. Việc này đã ngốn của công ty hàng tỷ đồng, mất hơn một năm sản phẩm sơn Kova mới được kiểm nghiệm xong. Có giấy tiêu chuẩn, cô Hòe bắt đầu tìm đến các buổi đấu thầu công trình. Sau nhiều nỗ lực, cuối cùng sơn Kova cũng được thử nghiệm ở một dự án. Nhưng phải đến khi tham gia vào dự án sơn lại Trung tâm Thương mại Vivo City vào năm 2009 thì sản phẩm của cô mới bắt đầu tạo được dấu ấn. Sau thời gian dùng thử sản phẩm, chủ đầu tư và nhà thầu Nhật đều ưng ý. Từ dự án khó tính Vivo City, hiện 90% công trình của nhà thầu Nhật này ở nhiều quốc gia đang dùng sơn của Kova. Sơn Kova cũng đã tham gia vào nhiều công trình lớn tại Singapore, như hệ thống giao thông, bệnh viện, trường học, sân bay và một số tòa nhà của Chính phủ. Công ty cũng đã cung cấp sản phẩm sơn kháng khuẩn cho một hệ thống bệnh viện có chi phí xây dựng gần 1 tỷ USD. Sau đó, sơn nước Kova được chọn để thử nghiệm, thay thế cho loại sơn nhiệt dẻo đang dùng để sơn đường ở đất nước này.
Tuy mất nhiều công sức và tiền bạc, nhưng dấu ấn công nhận chất lượng của cơ sở Singapore đã mở ra nhiều cánh cửa cơ hội quý giá cho sản phẩm của công ty. Đến nay, sơn Kova của tiến sĩ Hòe đã vươn tầm thế giới và có mặt tại 7 quốc gia với 12 nhà máy lớn. Tại thị trường Malaysia, Kova cũng có nhà máy với hàng trăm công nhân. Bên cạnh đó, sản phẩm sơn Kova đã được sử dụng rộng rãi tại nhiều công trình địa phương, như siêu thị lớn nhất Singapore, tòa chung cư 650 căn hộ, sân bay, bệnh viện, trường học, khách sạn, nhà máy…
PGS.TS Nguyễn Thị Hòe say mê, miệt mài làm việc và nghiên cứu cùng các cộng sự tạo ra sản phẩm mới.
Cô Hòe tự nhận mình thuộc số ít phụ nữ chỉ có đam mê duy nhất là nghiên cứu. Gần 80 tuổi, cô vẫn di chuyển liên tục từ TP. Hồ Chí Minh đến Hà Nội rồi Singapore, Campuchia, Malaisia… để điều hành việc sản xuất tại các nhà máy. Phần còn lại dành hết cho phòng thí nghiệm. Sản phẩm mới mà cô nghiên cứu vì thế cũng liên tục ra đời. Ông Nguyễn Duy, Giám đốc kinh doanh của Kova Hồ Chí Minh chia sẻ: “Cứ vài ngày chủ tịch lại gọi tôi vào cho xem sản phẩm mới và yêu cầu chúng tôi bán. Sản phẩm mới ra liên tục đến mức nhân viên không làm kịp kế hoạch kinh doanh”.
Chủ tịch HĐQT tập đoàn sơn Kova luôn tâm niệm nếu nhà khoa học chỉ nghiên cứu mà không ứng dụng sản xuất thì không thành công. Thành công đối với cô là đưa nghiên cứu ra thực tế, được hàng chục nghìn sản phẩm và được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống. Do đó, suốt hơn 20 năm kinh doanh, tiến sĩ Hòe chưa bao giờ ngừng nghiên cứu cho ra các sản phẩm cải tiến. Nói về ước vọng của mình, PGS.TS. Nguyễn Thị Hòe chia sẻ: “Tôi có một tâm niệm sẽ tiếp tục gắn bó cuộc đời mình với các nghiên cứu khoa học, mang đến nhiều hơn nữa những sản phẩm khoa học có tính thiết thực cao trong đời sống, giúp tạo ra nhiều giá trị có ích cho xã hội Việt Nam, và đưa sản phẩm sơn Kova sánh vai với các thương hiệu lớn khác trên thế giới”. Bên cạnh công việc kinh doanh, cô Hòe còn không quên hoàn thành trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với Quỹ Giải thưởng Kova, hàng năm dành cho các sinh viên nghèo học giỏi.
Giải thưởng và học bổng KOVA do nhà khoa học – nữ doanh nhân, PGS.TS. Nguyễn Thị Hòe sáng lập và duy trì suốt hơn 20 năm qua được trao lần thứ 21 trong năm 2023 tại ngôi trường đại học do chính cô đã theo học khi còn là nữ sinh: Đại học Bách khoa Hà Nội. Cô được biết đến với phương châm làm khoa học thì không nói suông, với triết lý sống vì cộng đồng: nhà khoa học mà chưa làm giàu cho đất nước là có lỗi. Chủ tịch HĐQT tập đoàn sơn Kova luôn tâm niệm nếu nhà khoa học chỉ nghiên cứu mà không ứng dụng sản xuất thì không thành công. Thành công đối với cô là đưa nghiên cứu ra thực tế, được hàng chục nghìn sản phẩm và được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống. Do đó, suốt hơn 20 năm kinh doanh, PGS.TS Nguyễn Thị Hòe chưa bao giờ ngừng nghiên cứu cho ra các sản phẩm cải tiến. “Đối với tôi, tiền bây giờ không còn quá quan trọng, bởi bản thân tôi cũng không có nhu cầu hưởng thụ. Ăn thì ăn kiêng, du lịch không thích vì chỉ thấy phòng thí nghiệm là đẹp nhất”, cô Hòe bình dị chia sẻ.
