Đời sống vật chất, tinh thần, mức hưởng thụ văn hóa, sự hài lòng của người dân nông thôn trong xây dựng NTM được nâng lên; nhiều thôn, xóm, tổ dân phố, khu dân cư trở thành những “miền quê đáng sống”. Phát huy những thành quả to lớn, bền vững đã đạt được trong những năm qua, Nam Định tiếp tục xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, liên tục của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể; là cuộc vận động lớn, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực với sự tham gia tích cực của người dân; Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh, Ban chỉ đạo các Chương trình mục tiêu Quốc gia tỉnh đang tập trung cao lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn triển khai thực hiện Chương trình xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025, trọng tâm là duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, phấn đấu hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu đã đề ra.
Từ những dấu ấn quan trọng…
Để tạo sự “đồng thuận” trong cả hệ thống chính trị đến mỗi người dân trong việc triển khai hiệu quả Chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu theo chỉ đạo của Chính phủ, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh, Ban chỉ đạo các Chương trình MTQG của tỉnh Nam Định đã tập trung cao lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn các địa phương và nhân dân thực hiện. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 18-6-2021 về xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025. HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 70/2022/NQ-HĐND ngày 6-7-2022 quy định nguyên tắc, định mức và phương án phân bổ vốn ngân sách Nhà nước thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 và năm 2022; đồng thời giám sát thực hiện Nghị quyết số 03/2020/NQ-HĐND ngày 17-4-2020 về việc quy định cơ chế hỗ trợ xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020-2025. Thực hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành, quản lý Chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, bao gồm: Kế hoạch số 82/KH-UBND ngày 16-7-2021 về việc thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 18-6-2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh; Kế hoạch số 42/KH-UBND ngày 30-3-2022 về việc thực hiện Chương trình xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu năm 2022 trên địa bàn tỉnh; Kế hoạch số 79/KH-UBND ngày 13-6-2022 về tổ chức thực hiện phong trào thi đua “Nam Định chung sức xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu” giai đoạn 2021-2025; Kế hoạch số 83/KH-UBND ngày 24-6-2022 thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025; Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo các chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025… UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan nghiên cứu, tham mưu xây dựng mức đạt các tiêu chí thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh quy định trong các Bộ tiêu chí Quốc gia về NTM giai đoạn 2021-2025; tham mưu phân bổ vốn ngân sách Trung ương Chương trình MTQG xây dựng NTM. Bên cạnh đó, các huyện, thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Chương trình xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu; thành lập Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025; Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, thành phố ban hành nghị quyết chuyên đề về xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025; UBND các huyện, thành phố ban hành kế hoạch xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025 và các văn bản chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn triển khai thực hiện Chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Huyện Hải Hậu tập trung thực hiện hiệu quả Đề án xây dựng thí điểm mô hình huyện Hải Hậu NTM kiểu mẫu “Sáng - xanh - sạch - đẹp để phát triển bền vững”… Nhờ đó đến nay, Nam Định đã có 106 xã, thị trấn đã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao theo Bộ tiêu chí NTM nâng cao của tỉnh; trong đó năm 2021 có 93 xã, thị trấn được công nhận. Một số huyện có kết quả nổi bật như huyện Hải Hậu đã có 100% số xã, thị trấn; huyện Nghĩa Hưng có 71% số xã; huyện Vụ Bản có 56% số xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao.
Tính đến hết năm 2021, toàn tỉnh có 251 sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn xếp hạng từ 3 sao trở lên. Trong đó có 212 sản phẩm 3 sao và 39 sản phẩm hạng 4 sao; có 4 sản phẩm nâng hạng từ hạng 3 sao lên hạng 4 sao; có 2 sản phẩm nghêu thịt hộp Lenger của Công ty TNHH Thủy sản Lenger Việt Nam, cụm công nghiệp An Xá (thành phố Nam Định) và gạo sạch Toản Xuân của Công ty TNHH Toản Xuân, xã Yên Lương (Ý Yên) là sản phẩm tiềm năng hạng 5 sao. Chương trình OCOP đã thu hút sự tham gia tích cực của các sở, ngành, địa phương và các tổ chức, cá nhân trên địa bàn toàn tỉnh. Một số địa phương đạt kết quả khá, có nhiều sản phẩm OCOP đạt hạng 3 sao, hạng 4 sao như huyện: Hải Hậu có 78 sản phẩm, Giao Thủy có 58 sản phẩm, thành phố Nam Định có 23 sản phẩm… Tỉnh Nam Định được Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình MTQG đánh giá là một trong những tỉnh thực hiện tốt Chương trình MTQG xây dựng NTM nâng cao và Chương trình OCOP.
… Đến hiện thực hóa những mục tiêu nông thôn mới cao hơn
Không dừng lại và bằng lòng với những gì đã đạt được, Nam Định đã “nhìn ra” những hạn chế của chương trình, đó là: phong trào xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu của tỉnh diễn ra chưa đồng đều giữa các địa bàn, khu vực, tiến độ thực hiện ở một số địa phương còn chậm. Đến nay, trên địa bàn tỉnh chưa có xã được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Theo đánh giá của Ban chỉ đạo các Chương trình MTQG tỉnh thì kết quả thực hiện một số tiêu chí NTM nâng cao, kiểu mẫu chưa thực sự bền vững, nhất là tiêu chí bảo vệ môi trường, sản xuất, thu nhập. Công tác phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn và xử lý rác thải hữu cơ làm phân bón ở một số địa phương còn nhiều bất cập dẫn đến quá tải và không đảm bảo vệ sinh trong quá trình thu gom, vận chuyển và xử lý. Tiến độ thi công công trình cung cấp nước sạch tập trung tại một số xã còn chậm. Hiệu quả huy động nguồn lực xây dựng các tiêu chí NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu ở một số địa phương còn hạn chế. Tiến độ phân bổ nguồn vốn ngân sách Trung ương Chương trình MTQG xây dựng NTM năm 2022 còn chậm...
Với tinh thần “nhìn thẳng, đánh giá đúng và làm thực chất hơn nữa” để hướng đến những mục tiêu mới, cao hơn và bền vững hơn trong xây dựng NTM theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8-3-2022 Ban hành Bộ tiêu chí Quốc gia về xã NTM và Bộ tiêu chí Quốc gia về xã NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025, UBND tỉnh Nam Định đã ban hành các Quyết định số 23/2022/QĐ-UBND ngày 8-8-2022 về việc ban hành tiêu chí xã NTM kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh Nam Định giai đoạn 2021-2025; Quyết định số 24/2022/QĐ-UBND ngày 9-8-2022 Ban hành tiêu chí xã NTM và xã NTM nâng cao thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh giai đoạn 2021-2025; Quyết định số 25/2022/QĐ-UBND ngày 9-8-2022 Ban hành các tiêu chí huyện NTM nâng cao thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh giai đoạn 2021-2025. Theo đó, Nam Định phấn đấu đến năm 2025, toàn tỉnh có 50% số xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM nâng cao; 25% số xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; 50% số huyện đạt chuẩn NTM nâng cao; huyện Hải Hậu được công nhận huyện NTM kiểu mẫu. Có ít nhất 300 sản phẩm OCOP đạt hạng 3 sao trở lên...
Đây là những mục tiêu rất lớn mà tỉnh Nam Định đang hướng tới trong điều kiện nguồn lực đầu tư cho việc thực hiện chương trình xây dựng NTM của địa phương hạn chế. Theo đồng chí Trần Anh Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nam Định: Để hoàn thành mục tiêu đề ra, UBND tỉnh đang tập trung chỉ đạo các sở, ngành, địa phương thực hiện quyết liệt, đồng bộ các nội dung, nhiệm vụ, giải pháp theo chỉ đạo của UBND tỉnh về việc thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 18-6-2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh. Thành lập Ban chỉ đạo Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2015 ở các cấp để chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM, kế hoạch cơ cấu lại ngành Nông nghiệp, chương trình OCOP và chương trình giảm nghèo bền vững. UBND tỉnh đang quyết liệt chỉ đạo thực hiện 11 nội dung về: Công tác quy hoạch; phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội; phát triển kinh tế nông thôn, triển khai mạnh mẽ chương trình OCOP; thực hiện tốt công tác giảm nghèo; nâng cao chất lượng giáo dục, y tế; nâng cao chất lượng đời sống văn hoá của người dân nông thôn; nâng cao chất lượng môi trường, xây dựng cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp; đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các dịch vụ hành chính công, thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong NTM, xây dựng NTM thông minh; tăng cường tiếp cận pháp luật cho người dân, đảm bảo bình đẳng giới; giữ vững quốc phòng, an ninh và trật tự xã hội nông thôn... Các sở, ngành chức năng tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng NTM, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế nhằm hỗ trợ thực hiện các nội dung của Chương trình theo hướng nâng cao chất lượng, đi vào chiều sâu và bền vững. Các cấp, ngành, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Đẩy mạnh thực hiện phong trào “Chung sức xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu” và cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”. Các huyện, thành phố tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, phân công nhiệm vụ, phân cấp trách nhiệm cho các cơ quan, đơn vị, nhất là các đồng chí trong Ban Chấp hành Đảng bộ cấp huyện, Ban Thường vụ cấp huyện phụ trách xã; tăng cường chỉ đạo kiểm tra, đôn đốc các xã, thôn, xóm rà soát, đánh giá mức đạt các tiêu chí, khả năng hoàn thiện các tiêu chí NTM nâng cao, kiểu mẫu để có lộ trình, giải pháp thực hiện. Tập trung huy động tổng hợp các nguồn lực nhất là nguồn lực xã hội hóa, nguồn vốn lồng ghép để thực hiện chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025. Thực hiện lồng ghép hiệu quả nguồn vốn của các Chương trình MTQG và các chương trình, dự án khác trên địa bàn giai đoạn 2021-2025 để hỗ trợ hoàn thành các mục tiêu xây dựng NTM; thực hiện hiệu quả chính sách tín dụng đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn; tăng cường vận động các tổ chức kinh tế đăng ký hỗ trợ các địa phương thực hiện xây dựng NTM; vận động người dân tiếp tục tham gia đóng góp xây dựng NTM theo nguyên tắc tự nguyện cho từng nội dung cụ thể do HĐND xã quyết định thông qua.
Kết quả của Chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu mà tỉnh Nam Định đạt được đã cho thấy sự vận dụng linh hoạt, sáng tạo các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước của các cấp ủy Đảng, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở. Những kết quả nền tảng đó là cơ sở để Nam Định tiếp tục phấn đấu vươn tới những mục tiêu cao hơn để luôn là địa phương dẫn đầu cả nước về thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM./.
Bài và ảnh: Đại diện Nam đồng bằng Sông Hồng
