Bài viết này tập trung phân tích những chính sách mới nhất nhằm mở rộng phạm vi bao phủ BHYT, từ đó đánh giá tác động của các chính sách này trong việc cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ y tế và nâng cao sức khỏe toàn dân.
Mở rộng bao phủ bảo hiểm y tế, hướng tới chăm sóc sức khỏe toàn dân
Từ ngày 1/7/2025, người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) đủ năm năm liên tục sẽ được quỹ BHYT chi trả toàn bộ chi phí khám chữa bệnh, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc khuyến khích người dân duy trì tham gia lâu dài và nâng cao quyền lợi của nhóm tham gia trung thành. Bên cạnh đó, Luật sửa đổi, bổ sung Luật BHYT 2024 đã mở rộng phạm vi chi trả của quỹ, bao gồm khám chữa bệnh tại nhà, phục hồi chức năng, khám thai định kỳ và sinh con. Quy định này không chỉ đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe tại chỗ cho người dân, đặc biệt là nhóm yếu thế và cư dân vùng sâu, vùng xa, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các hình thức khám chữa bệnh từ xa và y học gia đình, giúp giảm áp lực lên các cơ sở y tế tuyến trên. Học sinh, sinh viên hiện được hỗ trợ tối thiểu từ 30% đến 50% mức đóng từ ngân sách Nhà nước, khuyến khích nhóm dân số trẻ tham gia BHYT. Đồng thời, chính sách được điều chỉnh linh hoạt để địa phương có thể bổ sung hỗ trợ từ ngân sách địa phương, quỹ phúc lợi hoặc các nguồn hợp pháp khác, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng độ bao phủ và đảm bảo công bằng giữa các khu vực. Những cơ chế này cũng giúp hỗ trợ các đối tượng đặc thù như người cao tuổi không có lương hưu, nạn nhân bom mìn, người hiến bộ phận cơ thể khi còn sống, và các nhóm dân cư sống ở vùng khó khăn, đảm bảo họ không bị bỏ lại phía sau trong tiếp cận dịch vụ y tế.
Nghị định số 188/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, là bước đi then chốt nhằm tháo gỡ các “điểm nghẽn” trong thực thi Luật BHYT. Nghị định quy định chi tiết các đối tượng tham gia, bổ sung nhóm đặc thù và sử dụng dữ liệu dân cư quốc gia để xác định đúng hộ nghèo, cận nghèo, giúp tránh trùng lặp và rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ. Vụ trưởng BHYT, bà Trần Thị Trang, nhấn mạnh rằng các quy định mới đặc biệt quan tâm đến người yếu thế, lao động phi chính thức và những nhóm dân cư khó tiếp cận dịch vụ, nhằm mở rộng quyền lợi và đảm bảo tiếp cận công bằng. Bên cạnh việc mở rộng phạm vi tham gia, Nghị định cũng quy định cơ chế thanh toán linh hoạt, giúp người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo hoặc gặp các trường hợp bất khả kháng vẫn được hưởng quyền lợi BHYT. Các cơ chế này giảm thiểu khoảng cách, thời gian và địa lý, đồng thời bảo đảm việc thực hiện chính sách không gián đoạn ngay cả khi mô hình chính quyền địa phương thay đổi. Nghị định 188/2025/NĐ-CP thể hiện quyết tâm chính trị của Đảng và Nhà nước trong việc hoàn thiện hệ thống BHYT toàn dân, bảo đảm quyền lợi người dân, đồng thời hướng tới mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân, với hơn 94% dân số hiện đã tham gia.
Việc mở rộng phạm vi và chính sách BHYT trong thời gian gần đây đã mang lại tác động rõ rệt đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe cộng đồng và đời sống người dân. Trước hết, tỷ lệ bao phủ BHYT toàn dân đã được nâng cao đáng kể, đặc biệt tại các vùng nông thôn, miền núi và những khu vực khó tiếp cận dịch vụ y tế. Điều này không chỉ giúp tăng cường công bằng trong chăm sóc sức khỏe mà còn đảm bảo mọi người dân, dù ở vùng sâu vùng xa, đều có cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế cần thiết, góp phần nâng cao chất lượng sống và giảm sự chênh lệch về sức khỏe giữa các vùng miền.
Chính sách miễn phí khám chữa bệnh sau năm năm tham gia liên tục của BHYT đã giảm thiểu gánh nặng chi phí y tế cho người dân, đặc biệt là nhóm thu nhập thấp, lao động phi chính thức và các đối tượng dễ bị tổn thương. Việc này không chỉ khuyến khích người dân duy trì tham gia BHYT lâu dài mà còn giúp họ chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe, sớm phát hiện và điều trị bệnh tật, từ đó giảm áp lực chi phí bất ngờ và nâng cao hiệu quả quản lý sức khỏe cộng đồng. Cùng với đó, các chính sách hỗ trợ mở rộng đối tượng tham gia và điều chỉnh mức đóng BHYT linh hoạt đã tạo động lực mạnh mẽ cho người dân tham gia bảo hiểm y tế. Học sinh, sinh viên, lao động phi chính thức và các nhóm dân cư khó tiếp cận nay đều có thể được hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ chi phí, giúp họ yên tâm tham gia BHYT. Kết quả là sự tham gia của cộng đồng được gia tăng, chất lượng chăm sóc sức khỏe được cải thiện, đồng thời hệ thống y tế cơ sở và toàn quốc vận hành hiệu quả hơn, hướng tới mục tiêu BHYT toàn dân.
Những chính sách mới trong việc mở rộng bảo hiểm y tế (BHYT) đã và đang mang lại những tác động tích cực rõ rệt đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe cộng đồng, giúp tăng tỷ lệ bao phủ, giảm gánh nặng chi phí y tế và khuyến khích người dân tham gia bảo hiểm. Các chính sách như miễn phí khám chữa bệnh sau năm năm liên tục tham gia, mở rộng đối tượng được hỗ trợ và điều chỉnh mức đóng linh hoạt không chỉ nâng cao quyền lợi của người dân, đặc biệt là nhóm yếu thế, mà còn góp phần cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe toàn dân. Để duy trì và phát huy hiệu quả của các chính sách này, cần tiếp tục triển khai nghiêm túc, đồng bộ, kết hợp với việc tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia BHYT, từ đó hướng tới mục tiêu bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, đảm bảo công bằng, bền vững và gần gũi với người dân.
Lê Thanh
