Ngành Giáo dục Lào Cai có một số đặc thù, đó là số lượng học sinh chiếm gần 1/3 dân số toàn tỉnh; ở vùng cao địa hình chia cắt, dân cư không tập trung, nhiều điểm trường lẻ, có điểm trường cách trường chính gần 20km; 2/3 cơ sở giáo dục, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và trên 70% học sinh ở vùng cao; trên 40% trẻ mẫu giáo, gần 30% học sinh tiểu học ở điểm trường lẻ (chủ yếu là học sinh lớp 1, lớp 2 và lớp 3); 71,2% cán bộ, giáo viên là nữ, trong đó: có 2/3 số cán bộ, giáo viên nữ đang trong độ tuổi sinh con.
Hiện, toàn tỉnh có 612 trường, 1.360 điểm trường; 7.896 lớp với 225.686 học sinh (so với năm học 2020 - 2021 tăng 3.959 học sinh), trong đó: Mầm non 197 trường, 2.329 nhóm/lớp, 57.415 trẻ; Tiểu học 182 trường, 3.500 lớp, 85.344 học sinh; THCS 187 trường, 1.716 lớp, 58.123 học sinh; THPT 36 trường, 553 lớp, 21.547 học sinh; Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp & Giáo dục thường xuyên 10 trung tâm, 95 lớp, 3.257 học viên; 21 cơ sở giáo dục nghề nghiệp có quy mô đào tạo bình quân 13.000 người/năm, trong đó: trình độ cao đẳng, trung cấp: 2700 người, đào tạo sơ cấp và bồi dưỡng thường xuyên 10.300 người; 100% xã, phường, thị trấn có Trung tâm Học tập cộng đồng.
Tính đến ngày 31/5/2022, toàn tỉnh có 17.569 người hoạt động trong ngành giáo dục, trong đó: 1.530 cán bộ quản lý; 14.139 giáo viên; 1.900 nhân viên. So với chỉ tiêu biên chế giao, năm học 2021 - 2022 toàn tỉnh thiếu 500 Giáo. Sở GD&ĐT tỉnh Lào Cai đang thực hiện tuyển dụng theo Kế hoạch 206/KH-UBND ngày 30/5/2022 của UBND tỉnh, để đảm bảo có đội ngũ ngay từ đầu năm học 2022 - 2023; so với vị trí việc làm và định mức số lượng người làm (cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên) việc toàn tỉnh còn thiếu 2.598 biên chế.
Về kết quả thực hiện cách nhiệm vụ, trong năm học 2021 - 2022 và 6 tháng đầu năm 2022, tiếp tục sáp nhập được 06 trường thành 03 trường; sáp nhập 19 điểm trường mầm non và tiểu học; xóa 72 điểm trường; đưa 2.233 học sinh lớp 3, 4, 5 ở điểm trường về học tại trường chính.
Chất lượng giáo dục toàn diện và hiệu quả giáo dục tiếp tục có nhiều chuyển biến rất rõ nét và toàn diện, vững chắc ở tất cả các cấp học, nhất là vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; có nhiều mô hình và giải pháp đặc thù nâng cao chất lượng giáo dục như: trường học “Nông trường, nông trại” gắn với giáo dục STEM theo hướng công nghệ cao, “Du lịch, sinh thái”, trường học “Đa văn hóa”... Kết quả phổ cập giáo dục được duy trì vững chắc ở 100% xã, phường, thị trấn; chất lượng giáo dục đã được nâng lên rõ rệt. Công tác phổ cập giáo dục tiếp tục duy trì bền vững ở 100% xã, 9/9 huyện, thị xã, thành phố; tỷ lệ thanh thiếu niên từ 15-18 tuổi có bằng tốt nghiệp THCS đạt 92,7%...
Năm 2022, Lào Cai có 46/68 học sinh đạt giải trong kỳ thi HSG Quốc gia, trong đó có: 12 giải Nhì, 17 giải Ba và 17 giải Khuyến khích (đây là năm có số giải chính thức cao nhất, đạt 29 giải tăng 3 giải so với năm học 2020 - 2021); duy trì ở vị trí thứ 4/15 tỉnh Trung du miền núi phía Bắc; xếp thứ nhất trong Cụm thi đua (theo thứ tự các tỉnh có tổng số giải hoặc tổng số giải chính thức). Trong kỳ thi Nghiên cứu Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia, Lào Cai tiếp tục đứng ở top đầu. Theo đó, 2/2 dự án tham gia đều đạt giải (01 giải Nhất và 01 giải Nhì). Đây là năm thứ 8 liên tiếp tỉnh Lào Cai giành được giải cao, trong đó: giải Nhất được tham dự cuộc thi Nghiên cứu khoa học Quốc tế tổ chức tại Mỹ và đạt giải chuyên đề; 1 huy chương vàng và 1 huy chương đồng tại cuộc thi sáng tạo trẻ Châu Á tổ chức tại Malaysia; 1 huy chương vàng Hội thi sáng tạo quốc tế và Olympic tổ chức tại Hàn Quốc...
Chất lượng và dạy học Ngoại ngữ, Tin học trong các cơ sở giáo dục có nhiều chuyển biến; cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ dạy học được đầu tư; giáo viên được tăng cường, nâng cao trình độ. Đến nay, toàn tỉnh đã có 43,2% học sinh tiểu học, 78% học sinh THCS, 100% học sinh THPT được học tin học; 100% học sinh THCS&THPT được học ngoại ngữ.
Bên cạnh đó, ngành Giáo dục tỉnh Lào Cai còn chủ động, tích cực triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới: tiếp tục triển khai thực hiện Kế hoạch số 233/KH-UBND về “Chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới trên địa bàn tỉnh Lào Cai”; kế hoạch đảm bảo cơ sở vật chất thiết bị dạy học; kế hoạch bồi dưỡng; đảm bảo đội ngũ; thực hiện biên soạn chương trình giáo dục địa phương. Hiện, ngành đang tiến hành lựa chọn bộ sách giáo khoa lớp 3, lớp 7 và lớp 10 phù hợp với giáo dục Lào Cai.
Sở GD&ĐT tỉnh Lào Cai đang phối hợp với các sở, ngành, UBND huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 4 tuổi; đồng thời duy trì, nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục, xóa mù chữ; giáo dục hướng nghiệp và phân luồng học sinh; xây dựng xã hội học tập; đổi mới công tác quản lý giáo dục, đào tạo, bảo đảm dân chủ, công khai, thống nhất; tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ sở giáo dục, người đứng đầu cơ sở giáo dục; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ, xã hội hóa, hợp tác và hội nhập quốc tế.
Ngành giáo dục Lào Cai trong năm học 2021 - 2022 và 6 tháng đầu năm 2022 đã và đang tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế thời gian qua. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục để thế hệ trẻ - tương lai của đất nước phát triển toàn diện kỹ năng, tư duy sáng tạo, phát huy hết tiềm năng của mỗi cá nhân đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước./.
