Từ quy trình SX lúa sạch, hữu cơ không phân bón hoá học, thuốc bảo vệ thực vật
Những ngày đầu tháng 10, chúng tôi tìm về vùng “Thổ địa” Triệu Phong, nơi được mệnh danh là thủ phủ của gạo sạch, gạo hữu cơ vang bóng thơm ngon có tên trên bản đồ gạo Việt Nam.
Quầy hàng tham dự Hội chợ quốc tế về sản phẩm nông nghiệp hữu cơ sạch của HTX Triệu Phong
Khi tiếp cận cánh đồng lúa tại xã Triệu Tài, huyện Triệu Phong, Quảng Trị, Giám đốc Hợp tác xã Nông sản sạch canh tác tự nhiên Triệu Phong Nguyễn Hữu Đạt cho biết: "Triệu Phong là một huyện có thế mạnh sản xuất nông nghiệp, nhất là canh tác cây lúa với diện tích gieo trồng hằng năm đạt trên 11.300 ha. Thế nhưng nhiều năm qua, chất lượng gạo vẫn chưa đạt chuẩn, dẫn đến người tiêu dùng chưa thực sự an tâm bởi quá trình sản xuất lúa vẫn còn phụ thuộc vào phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, diệt cỏ... Sự khát khao về một sản phẩm gạo sạch luôn được cấp ủy, chính quyền và nông dân người làm nên hạt gạo tư lự nói: Với những trăn trở trên nên vụ hè-thu năm 2016, lúa hữu cơ đã bắt đầu “bén duyên” trên vùng đất thổ nhưỡng Triệu Phong của chúng tôi.
Phó giám đốc Sở nông nghiệp, phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị Nguyễn Hồng Phương nói với chúng tôi: “Ngay từ những ngày đầu triển khai sản xuất lúa theo quy trình hữu cơ, một số tổ chức Hợp tác quốc tế như Hàn Quốc và Tổ chức Tầm nhìn Thế giới đã về Quảng Trị phối hợp chuyển giao công nghệ số cùng cấp uỷ, chính quyền, đơn vị hữu quan, đồng thời cử đoàn chuyên gia Hàn Quốc về tận thôn, cùng chung tay với người dân xuống tại các xóm để hướng dẫn, thậm chí là “cầm tay chỉ việc” cho bà con nên mô hình canh tác lúa tự nhiên SX đúng với quy trình “Không phân bón hóa học, không sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ…” nên vụ mùa đầu tiên đã đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần làm thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp sạch trong mỗi người dân Triệu Phong nói riêng, nông dân Quảng Trị nói chung”.
Chăm sóc cánh đồng trước lúc gieo sạ
Được biết, những thành công từ bước đầu,cộng với quyết tâm cao đối với mỗi người dân nơi đây, nên Hợp tác xã Nông sản sạch canh tác tự nhiên Triệu Phong đã ra mắt thành lập vào những ngày đầu tháng 10/2017, với 88 thành viên HTX với tinh thần sản xuất lúa theo phương pháp canh tác tự nhiên trên diện tích đất sản xuất lúa gần 22 ha, hoàn toàn không dùng phân bón hóa học, thuốc diệt cỏ, thuốc bảo vệ thực vật cũng như các chất kích thích sinh trưởng khác.
Qua nhiều mùa vụ, được tham gia nhiều lớp tập huấn nên những nông dân chuyên sản xuất lúa hữu cơ trên địa bàn huyện Triệu Phong đã rất thuần thục trong các công đoạn ủ phân, làm đất, gieo sạ, chăm sóc, thu hoạch. Người dân đã biết tận dụng rơm rạ, kết hợp thêm lá chuối, cỏ, phân bò và chế phẩm sinh học Trichoderma để ủ phân hữu cơ. Việc chế tạo phân hữu cơ phục vụ sản xuất lúa đã giúp nông dân tiết kiệm chi phí, vừa đảm bảo sức khỏe, thân thiện với môi trường. Phân hữu cơ vi sinh đem bón trước khi gieo trồng sẽ làm tăng lượng hữu cơ bổ sung cho đất, nâng cao độ phì nhiêu của đất, làm cho đất tơi, xốp.
Bên cạnh đó, người dân còn chế tạo ra thuốc trừ sâu an toàn từ các loài củ, quả tự nhiên như, gừng, ớt, tỏi… nên đảm bảo an toàn thực phẩm tuyệt đối, tăng giá trị sản xuất, môi trường, sức khỏe nông dân luôn được an toàn tuyệt đối.
Gạo sạch nổi tiếng Triệu Phong, lên vương đạt chuẩn OCOP 4 sao
Sau một thời gian, với sự nỗ lực không ngừng, đến nay HTX đã có 152 hộ dân tham gia sản xuất lúa hữu cơ, hộ nào làm ít nhất là 2 sào, hộ làm nhiều nhất từ 1 mẫu, bình quân cũng đạt từ 5 sào/hộ dân.
Gạo sạch hữu cơ được đóng gói trước lúc xuất khẩu
Sau khi thu hoạch, HTX xay xát, bán gạo ra thị trường theo hợp đồng ký kết với các siêu thị, đại lý, cửa hàng ở Quảng Trị, Đà Nẵng, Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh…mỗi năm HTX có sản lượng lúa canh tác tự nhiên đạt trên 300 tấn, với 100 tấn lúa hữu cơ; tương đương 200 tấn gạo canh tác tự nhiên và 60 tấn gạo hữu cơ. Doanh thu vụ Hè Thu năm 2024 HTX nông sản sạch canh tác tự nhiên Triệu Phong đạt 2,8 tỷ đồng.
Nhờ sản xuất lúa hữu cơ nên thu nhập, đời sống của các hộ dân đã được cải thiện rõ rệt so với sản xuất lúa như trước đây.
Hiện nay, quy trình sản xuất gạo sạch Triệu Phong đã đạt giải Nhất về công nghệ phù hợp, thân thiện với môi trường. Tại Hội nghị Quốc tế về Công nghệ phù hợp, thân thiện với môi trường diễn ra tại Seoul, Hàn Quốc đã công nhận.
Ngoài ra, gạo canh tác tự nhiên Triệu Phong được chứng nhận chất lượng hữu cơ Việt Nam và được UBND tỉnh công nhận sản phẩm OCOP 4 sao, cùng với đó lúa hữu cơ được gieo trồng tập trung, diện tích khá lớn phân bổ trên địa bàn các xã gồm: Triệu Tài, Triệu Trạch, Triệu Trung, Triệu Sơn, Triệu Thuận với diện tích 61ha, sản xuất 2 vụ, trong đó có 11ha sản xuất lúa hữu cơ, 50ha lúa canh tác tự nhiên.
Bà con trong tổ Hợp tác tập trung chế biến ớt cay, gừng, sả, tỏi…thay thuốc trừ sâu trên cây lúa
Hi vọng, tại buổi lễ tôn vinh Trang vàng OCOP VN tại thủ đô Hà Nội vào những ngày giáp Tết năm 2025 tới, sản phẩm “Gạo sạch Triệu Phong” sẽ là điểm đến của các khách hàng Hàn Quốc, Nhật Bản và trong nước tìm đến.
Phan Tiến - Anh Bình
