Du lịch Thanh Hoá từng bước khẳng định được vai trò, vị thế trở thành ngành kinh tế mũi nhọn

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2015-2020 xác định phấn đấu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế chiếm tỷ trọng cao trong kinh tế dịch vụ của tỉnh, phù hợp với yêu cầu và xu thế phát triển của đất nước. Đến Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025 và Nghị quyết số 58-NQ/TW ngày 5-8-2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã chính thức xác định “du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn”. Cho thấy, du lịch đã từng bước khẳng định được vai trò, vị thế đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Theo báo cáo của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các chỉ tiêu phát triển du lịch Thanh Hóa trong những năm gần đây luôn đạt tốc độ tăng trưởng cao. Nếu như những năm trước 2019, du lịch Thanh Hóa tuy đã có bước phát triển mạnh mẽ, song chừng ấy vẫn chưa đủ đưa Thanh Hóa lọt vào nhóm những địa phương có tốc độ phát triển kinh tế du lịch hàng đầu Việt Nam. Song từ năm 2020 trở lại đây, cái tên Thanh Hóa luôn là địa chỉ ưu tiên hàng đầu cho khách du lịch. Theo ước tính, từ năm 2021 đến hết năm 2023, Thanh Hóa đón được trên 26,4 triệu lượt khách du lịch; tổng thu du lịch ước đạt trên 49.200 tỷ đồng. Riêng trong 10 tháng năm 2023 Thanh Hoá đón được 11.891.000 lượt khách, tăng 12,6% so với cùng kỳ 2022, đạt 99,2% kế hoạch năm 2023 (trong đó khách quốc tế 500.800 lượt khách); tổng thu du lịch đạt 23.223 tỷ đồng, tăng 19,5% so với cùng kỳ 2022, đạt 96% kế hoạch 2023 (trong đó tổng thu từ khách du lịch quốc tế 229.350.000 USD).

Với tiềm năng, thế mạnh sẵn có, đến nay các sản phẩm du lịch của Thanh Hóa đã được hình thành rõ nét, phát triển cả về số lượng và chất lượng theo hướng chuyên nghiệp, văn minh, lịch sự. Với mục tiêu đón 12 triệu lượt khách du lịch, phấn đấu thu hút và đón du khách quốc tế đến trải nghiệm “Du lịch Thanh Hóa - Hương sắc bốn mùa”, trong đó khách quốc tế đạt 615 nghìn lượt trong năm 2023, tỉnh Thanh Hóa đã và đang tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp như xây dựng và khai thác đa dạng sản phẩm du lịch đặc trưng và đẩy mạnh thu hút đầu tư, liên kết phát triển du lịch với các trọng điểm du lịch cả nước. Đồng thời, tỉnh không ngừng làm mới và hoàn thiện 3 dòng sản phẩm chủ lực gồm du lịch biển; du lịch văn hóa, lịch sử, tâm linh và du lịch sinh thái cộng đồng.

Điển hình là sản phẩm du lịch biển, với việc thiết lập lại trật tự kỷ cương, môi trường du lịch cùng với sự đầu tư quy mô, đồng bộ các dự án hạ tầng tại Khu Du lịch biển Sầm Sơn (TP Sầm Sơn), Hải Tiến (Hoằng Hóa), Hải Hòa (thị xã Nghi Sơn)... đã kích cầu, tạo đột phá về thu hút nguồn vốn các dự án lớn. Bên cạnh đó, các địa phương chú trọng tổ chức đa dạng các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch; huy động sự vào cuộc của doanh nghiệp, phát triển thêm các sản phẩm du lịch mới như: Tuyến du lịch đường thủy Hải Tiến - đảo Nẹ, du lịch dù bay, làng bích họa, khai trương tuyến phố đi bộ và chợ đêm tại Sầm Sơn... từng bước đánh dấu bước phát triển đột phá của du lịch biển xứ Thanh. Trong đó phải kể đến là pha bứt tốc ngoạn mục của thành phố Sầm Sơn, trong giai đoạn 2021-2023, thành phố nhỏ nhất cả nước này đã đón được gần 14 triệu lượt khách du lịch, doanh thu ước đạt gần 25.000 tỷ đồng, đóng vai trò chính để Thanh Hóa vươn lên vị trí thứ 4 cả nước về số lượng lượt khách và doanh thu từ du lịch. Mới đây Agoda - Nền tảng cung cấp dịch vụ du lịch trực tuyến, đã chia sẻ Danh sách Vietnam’s New Horizons (Những điểm đến nổi bật mới của Việt Nam), Sầm Sơn nằm trong danh sách “Những điểm đến nổi bật mới của Việt Nam” và xếp thứ ba trong danh sách.

Cùng với sản phẩm du lịch biển, du lịch văn hóa lịch sử, tâm linh cũng ngày càng được chú trọng phát huy giá trị. Nằm trong không gian du lịch của trung tâm du lịch miền Bắc, Thanh Hóa có một quần thể di tích lịch sử văn hóa giá trị và đa dạng. Trên địa bàn tỉnh hiện có trên 1.500 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có những di tích có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đang được đầu tư bài bản, đưa vào khai thác du lịch. Trong đó, có những di tích có ý nghĩa đặc biệt quan trọng như cầu Hàm Rồng trên sông Mã, nền văn hóa đồ đồng Đông Sơn, Thái Miếu nhà Hậu Lê - một di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Di sản văn hóa Thế giới Thành Nhà Hồ, 5 di tích quốc gia đặc biệt là Lam Kinh, Hang Con Moong, Đền Bà Triệu, Đền Lê Hoàn và thắng cảnh Sầm Sơn. Đặc biệt, Thanh Hóa còn bảo tồn nguồn tài nguyên văn hóa phi vật thể, các làn điệu dân ca, dân vũ truyền thống như: Hò sông Mã, hát xẩm xoan, múa đèn, trò diễn Xuân Phả, múa sạp, múa xòe...

Đặc biệt, trong những năm gần đây, sản phẩm du lịch sinh thái, cộng đồng ngày càng chứng minh được sức hút đối với du khách, dần khẳng định là sản phẩm thế mạnh của du lịch Thanh Hóa. Với việc ưu tiên đầu tư các điểm đến du lịch mới, hạ tầng, nhân lực, tổ chức các dịch vụ, kết nối các tour, tuyến du lịch... đã hình thành nên các khu, điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn như: Khu Du lịch sinh thái cộng đồng Pù Luông (Bá Thước); bản Năng Cát (Lang Chánh); bản Hang (Quan Hóa); bản Ngọc (Cẩm Thủy); bản Ngàm (Quan Sơn), bản Mạ (Thường Xuân)... Cụ thể như dịp nghỉ lễ 2/9 năm 2023, khu du lịch sinh thái cộng đồng Pù Luông (Bá Thước) giữ vị trí dẫn đầu với 10.000 lượt khách, công suất sử dụng phòng đạt 100%. Tiếp đến là khu du lịch sinh thái suối cá Cẩm Lương (Cẩm Thủy) đón 9.800 lượt khách; khu du lịch sinh thái cộng đồng bản Mạ (Thường Xuân) đón 3.900 lượt khách; khu du lịch sinh thái Vườn quốc gia Bến En (Như Thanh) 2.500 lượt khách...

Ngoài ra, nhiều sản phẩm du lịch bổ trợ cũng được các địa phương, doanh nghiệp đầu tư, xây dựng, đưa vào công bố phục vụ khách du lịch như: “Ngược xuôi sông Mã”, tuyến du lịch làng cổ Đông Sơn, trải nghiệm du lịch đồng quê, du lịch động Tiên Sơn - Hàm Rồng (TP Thanh Hóa); khu Du lịch động Kim Sơn (Vĩnh Lộc); khu Nông trại Golden Cow (Thường Xuân); Nông trại Queen Farm (Quảng Xương); Làng du lịch Yên Trung (Yên Định)... bước đầu thu hút sự quan tâm của đông đảo khách du lịch.

Trong năm 2023, nhất là trong những tháng cao điểm du lịch hè, Thanh Hóa mạnh dạn đưa nhiều sản phẩm dịch vụ du lịch biển mới vào khai thác như: Quảng trường biển, nhạc nước, phố đi bộ, chợ đêm, các họat động biểu diễn nghệ thuật đường phố (tại khu du lịch Sầm Sơn); tour du lịch Đảo Mê, các trò chơi xe địa hình không vô lăng, đường đua công thức F1, trượt cỏ, bắn súng sơn…(thị xã Nghi Sơn); tour du lịch ra đảo Nẹ, dù lượn (khu du lịch Hải Tiến)... đã tạo nên sức cạnh tranh sản phẩm du lịch với các tỉnh.

Thanh Hóa đã làm rất tốt các hoạt động kích cầu du lịch, liên kết, hợp tác phát triển du lịch với các địa phương, đơn vị trong nước, các hoạt động quảng bá thương hiệu du lịch Thanh Hoá, các hoạt động xúc tiến gắn với Đại sứ du lịch Thanh Hoá năm 2023, đón các đoàn doanh nghiệp lữ hành và báo chí về khảo sát, kết nối các tour tuyến, sản phẩm du lịch…

Đặc biệt với phân khúc thị trường quốc tế, tỉnh Thanh Hóa đã tích cực tổ chức các hoạt động quảng bá, xúc tiến du lịch tại một số thị trường như: Tổ chức xúc tiến, kêu gọi đầu tư tại thị trường các nước trong khu vực ASEAN, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và các nước châu Âu (Liên bang Nga, Pháp, Đức...); xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch tại Mỹ... Đồng thời, tỉnh tổ chức đón tiếp các đoàn đại sứ, báo chí, truyền thông lớn đến khảo sát, quảng bá du lịch về Thanh Hóa.

Cùng với việc đẩy mạnh và xây dựng thương hiệu sản phẩm du lịch, hạ tầng giao thông nói chung và hạ tầng du lịch nói riêng được đặc biệt quan tâm. Trong đó, tỉnh đã tập trung ưu tiên đầu tư các tuyến trung tâm và kết nối đến các khu, điểm du lịch có tiềm năng, làm đòn bẩy thu hút các dự án đầu tư kinh doanh du lịch, nhiều dự án hạ tầng trọng điểm như: Đường nối Cảng Hàng không Thọ Xuân với Khu Kinh tế Nghi Sơn; Đại lộ Nam sông Mã; tuyến đường nối các huyện phía Tây Thanh Hóa; dự án đường từ Quốc lộ 1A nối với Khu Du lịch Hải Tiến, Hải Hòa, Bến En, Lam Kinh... Đặc biệt, việc kết nối Cảng Hàng không Thọ Xuân với các địa phương thuộc 4 khu vực trọng điểm phát triển của du lịch Việt Nam, góp phần hình thành nên các tour nội địa hấp dẫn, thu hút dòng khách “tiềm năng” đến với Thanh Hóa.

Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá có 76 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành được cấp phép, trong đó có 16 doanh nghiệp lữ hành quốc tế, 56 doanh nghiệp lữ hành nội địa, 04 chi nhánh du lịch. 1.200 khách sạn, nhà nghỉ với 47.300 phòng, trong đó có 215 khách sạn đạt hạng 1- 5 sao, 178 nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê (homestay) với sức chứa khoảng 8.000 người, 235 khách sạn căn hộ (condotel) với khoảng 1.600 phòng và khoảng 800 biệt thự, căn hộ, nhà liền kề cho khách du lịch thuê với khoảng 4.500 phòng.

Trước sự lớn mạnh của du lịch xứ Thanh đã khiến các nhà đầu tư lớn làm du lịch của Việt Nam, như: Sun Group, Vin Group, Flamingo, FLC… không thể đứng ngoài cuộc. Mới đây nhất là Tập đoàn TH đang xúc tiến đầu tư tổ hợp du lịch sinh thái Xuân Liên (huyện Thường Xuân) cực lớn với 4 dự án, phạm vi tổng dự án tổ hợp lên đến hơn 3.000ha. Với tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn đặc sắc, hạ tầng giao thông đồng bộ, nhiều tổ hợp dự án du lịch quy mô lớn của các doanh nghiệp, tập đoàn lớn đã, đang đầu tư, dự kiến sẽ sớm đi vào hoạt động, đặc biệt là cách làm du lịch của người xứ Thanh. Du lịch Thanh Hóa sẽ tiến xa hơn nữa, hướng đến trở thành trọng điểm du lịch của cả nước.

Cùng với những kết quả đạt được về chỉ tiêu tăng trưởng, công tác truyền thông về du lịch thời gian qua được đẩy mạnh, nhận thức về vai trò của du lịch đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và quá trình hội nhập đã được nâng lên một tầm cao mới. Từ chỗ coi du lịch là hoạt động nghỉ ngơi, giải trí đơn thuần, đến nay du lịch được xác định là một ngành kinh tế có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội tỉnh. Đến nay, nhiều hoạt động du lịch diễn ra sôi nổi, nhận được sự quan tâm của toàn xã hội, bước đầu tạo chuyển biến tích cực về nhận thức đối với ngành kinh tế tổng hợp trong bối cảnh cạnh tranh và hội nhập đang diễn ra mạnh mẽ. Qua đó du lịch Thanh Hóa đã thu hút nhiều nguồn lực đầu tư, làm thay đổi cơ bản diện mạo ở nhiều địa phương, tích cực phát huy vai trò động lực, tạo sự lan tỏa để phát triển nhiều ngành nghề khác...

Được biết, từ nay đến cuối năm 2023, Thanh Hóa sẽ đưa vào hoạt động dự án Cổng thông tin điện tử về du lịch và ứng dụng du lịch thông minh trên thiết bị di động. Mục tiêu năm 2024, Thanh Hóa phấn đấu đón 13,8 triệu lượt khách, tổng thu từ du lịch ước đạt trên 32.300 tỷ đồng; năm 2025 phấn đấu đón 16 triệu lượt khách; tổng thu từ du lịch ước đạt 45.500 tỷ đồng. Đồng thời triển khai đề án phát triển du lịch nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đến 2030.

Để đạt được mục tiêu trên, tỉnh Thanh Hóa cũng đã đề ra các đột phá chiến lược mang tính then chốt như: Tập trung huy động mọi nguồn lực đầu tư xây dựng, hoàn thiện, khai thác tốt hệ thống hạ tầng du lịch gắn với hạ tầng giao thông đồng bộ; đa dạng hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh của du lịch; mở rộng không gian phát triển du lịch liên kết thị trường trong nước, quốc tế để tăng thời gian lưu trú và mức chi tiêu của du khách, chú trọng phát triển du lịch toàn diện cả thị trường nội địa và quốc tế; đổi mới công tác quảng bá, xúc tiến du lịch, nhận diện thương hiệu du lịch Thanh Hóa; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực du lịch; bảo đảm môi trường du lịch an toàn, hấp dẫn, văn minh...

Hi vọng rằng, du lịch Thanh Hóa trong thời gian tới sẽ tiếp tục gặt hái được nhiều kết quả tốt đẹp, đóng góp tích cực, hiệu quả cho nền kinh tế - xã hội của của tỉnh và đất nước. Phấn đấu đến năm 2025, du lịch Thanh Hóa là ngành kinh tế mũi nhọn, thuộc nhóm các địa phương có ngành du lịch phát triển của cả nước./.