Mô hình tắm lá thuốc của người Dao xã Tả Phìn mang lại thu nhập ổn định cho chị em phụ nữ.
Vùng trồng dược liệu Actiso với diện tích hơn 90ha tại Sa Pa và Bắc Hà, tỉnh Lào Cai.
Sau khi hợp nhất với tỉnh Yên Bái, tỉnh Lào Cai mới có dân số hơn 1,7 triệu người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 60%. Tỉnh có đa dạng các dân tộc cùng sinh sống, với nhóm dân tộc Kinh chiếm khoảng 35,9%, và các dân tộc thiểu số như Mông, Tày, Dao, Giáy, Nùng chiếm phần lớn dân số còn lại.
Bảo đảm quyền kinh tế - Nâng chất lượng sống từ sinh kế bền vững
Lào Cai đã huy động mạnh mẽ các nguồn lực, đặc biệt từ Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, để cải thiện điều kiện sống và thu nhập cho người dân. Hàng nghìn tỷ đồng được phân bổ cho hơn một nghìn công trình cơ sở hạ tầng, hỗ trợ sản xuất, chuyển đổi nghề, phát triển mô hình sinh kế, chuỗi giá trị nông sản và du lịch cộng đồng.
Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo trong toàn tỉnh và trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số giảm nhanh qua các năm. Người dân được tiếp cận tốt hơn với tư liệu sản xuất, đất đai, vốn hỗ trợ và các mô hình tạo thu nhập ổn định. Việc khuyến khích phát triển các sản phẩm OCOP, nông nghiệp hữu cơ, du lịch nông thôn… góp phần tạo việc làm bền vững và cải thiện thu nhập cho hàng chục nghìn hộ dân.
Nhiều trường học ở vùng cao Lào Cai được đầu tư khang trang
Quyền tiếp cận giáo dục - Không để ai bị bỏ lại phía sau
Lào Cai đặc biệt chú trọng phát triển giáo dục vùng cao, vùng khó khăn. Hệ thống trường lớp được đầu tư mới, sửa chữa đồng bộ; ký túc xá bán trú, nội trú dân nuôi được tăng cường để con em vùng xa có điều kiện học tập tốt hơn. Tỉnh cũng triển khai các chương trình hỗ trợ học phí, học bổng, đồ dùng học tập và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, trong đó chú trọng đào tạo giáo viên là người dân tộc thiểu số.
Nhờ đó, tỷ lệ học sinh đến trường duy trì ổn định, tình trạng bỏ học giảm; chất lượng giáo dục phổ thông ở nhiều địa bàn vùng cao có tiến bộ rõ rệt. Đây là tiền đề quan trọng để bảo đảm quyền học tập - một trong những quyền cơ bản nhất của con người.
Những năm qua, ngành y tế tỉnh Lào Cai luôn chú trọng quan tâm chăm sóc sức khỏe cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn
Quyền được chăm sóc sức khỏe - Y tế cơ sở “tiến sát” từng thôn bản
Hướng đến mục tiêu bao phủ chăm sóc sức khỏe cơ bản, tỉnh đã đầu tư nâng cấp các trạm y tế xã, phòng khám khu vực; bổ sung trang thiết bị và đẩy mạnh y tế dự phòng, tiêm chủng mở rộng. Các mô hình y tế lưu động, bác sĩ đến tận thôn bản khám chữa bệnh giúp người dân vùng sâu, vùng cao giảm gánh nặng đi lại.
Bên cạnh đó, Lào Cai triển khai chương trình đào tạo nhân viên y tế thôn bản và tuyển dụng nhân lực y tế là người dân tộc thiểu số, giúp thu hẹp rào cản về ngôn ngữ và phong tục trong quá trình chăm sóc sức khỏe. Quyền được chăm sóc y tế, bảo vệ sức khỏe cộng đồng vì thế được thực thi hiệu quả, thiết thực.
Học sinh Trường THCS và THPT Bát Xát, tỉnh Lào Cai được sử dụng nước nóng.
Cải thiện nước sạch, vệ sinh và nhà ở - Bảo đảm điều kiện sống tối thiểu
Hạ tầng thiết yếu được đầu tư mạnh mẽ: công trình cấp nước sinh hoạt tập trung, hệ thống xử lý nước, các mô hình vệ sinh môi trường, nhà tiêu hợp vệ sinh, cùng với chương trình hỗ trợ sửa chữa và xây mới nhà ở cho hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh đặc biệt. Những nỗ lực này giúp nâng cao điều kiện sống, giảm nguy cơ bệnh tật và cải thiện môi trường tại các thôn bản vùng cao.
Đưa pháp luật đến gần hơn với đồng bào dân tộc thiểu số Lào Cai
Đảm bảo quyền tiếp cận thông tin, pháp luật và phát huy tiếng nói của cộng đồng
Lào Cai thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật; mở các lớp tập huấn về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, quyền con người… dành cho người dân và cán bộ cơ sở. Những hoạt động này giúp đồng bào hiểu rõ hơn về quyền, nghĩa vụ công dân, chủ động tham gia các hoạt động cộng đồng và giám sát chính sách.
Tỉnh cũng chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ là người dân tộc thiểu số, tạo điều kiện để họ tham gia vào bộ máy lãnh đạo, quản lý, bảo đảm tiếng nói đại diện cho cộng đồng được lắng nghe, phản ánh đúng thực tiễn.
Khách du lịch trải nghiệm mùa lúa chín tại Y Tý, Bát Xát.
Việc làm - tạo bền vững từ nội lực và bản sắc
Phát triển du lịch cộng đồng là một hướng đi thành công của Lào Cai, tiêu biểu tại Sa Pa, Bắc Hà, Bát Xát… Các mô hình homestay, dịch vụ du lịch, sản phẩm văn hóa – thủ công truyền thống giúp người dân nâng cao thu nhập, đồng thời gìn giữ bản sắc dân tộc. Các dự án hỗ trợ liên kết sản xuất – tiêu thụ nông sản cũng góp phần tạo việc làm ổn định cho lao động địa phương, đặc biệt là thanh niên và phụ nữ.
Lào Cai nỗ lực đảm bảo an sinh, nâng cấp hạ tầng, giảm nghèo bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi
Tầm nhìn mới cho giai đoạn tới
Mặc dù đạt nhiều thành tựu quan trọng, Lào Cai vẫn đối mặt với không ít thách thức: địa hình khó khăn, dân cư phân tán, chất lượng một số dịch vụ cơ bản tại vùng sâu còn hạn chế, một số nhóm dân tộc nghèo hơn so với mặt bằng chung.
Tỉnh xác định tiếp tục ưu tiên đầu tư hạ tầng thiết yếu; phát triển nguồn nhân lực là người dân tộc; mở rộng mô hình sinh kế bền vững thích ứng biến đổi khí hậu; tăng cường phổ biến pháp luật và giáo dục quyền con người; đồng thời huy động thêm nguồn lực từ hợp tác quốc tế và doanh nghiệp.
Có thể nói, các kết quả đạt được trong thời gian qua không chỉ cải thiện rõ rệt đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, mà còn khẳng định cam kết của Lào Cai trong thực thi quyền con người một cách thực chất, toàn diện - bảo đảm mọi người dân đều được tiếp cận cơ hội phát triển và hưởng thụ thành quả tiến bộ xã hội.
