Ảnh minh họa - TL
Mở ra vận hội phát triển mới cho đất nước
Hội nghị lần thứ 10 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã xác định kỷ nguyên mới cho đất nước ta sẽ được bắt đầu từ Đại hội lần thứ XIV tới đây của Đảng. Kỷ nguyên mới là kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Tổng Bí thư Tô Lâm cũng khẳng định Việt Nam hiện đã có đủ thế và lực, con người Việt Nam đã có đủ ý chí và quyết tâm để mở ra kỷ nguyên phát triển mới, bước vào và kiến tạo thành công kỷ nguyên phát triển đất nước phồn vinh.
Kỷ nguyên mới này sẽ là thời kỳ phát triển toàn diện vượt bậc nhanh chóng của đất nước, trước mắt đạt được những mục tiêu phát triển mà Đảng đã đề ra cho tới năm 2030 và 2045: đến năm 2030 đưa Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045, trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao.
Lịch sử đất nước và dân tộc từ xưa đến nay, tiền nhân và các thế hệ con người Việt Nam đã có và luôn kiên định khát vọng, quyết tâm mở nước, dựng nước, bảo vệ đất nước để phát triển đất nước hùng cường.
Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khái quát cô đọng nhất thành tựu phát triển đất nước trong đánh giá “với tất cả sự khiêm tốn, chúng ta vẫn có thể nói rằng: đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”.
Đấy chính là điểm xuất phát cho đất nước, dân tộc Việt Nam mở ra và bước vào kỷ nguyên phát triển thịnh vượng mới dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Đối ngoại Việt Nam trong kỷ nguyên mới không những chỉ đi đầu trong việc kiến tạo, bảo đảm, tăng cường môi trường chính trị, an ninh, đối ngoại và kinh tế đối ngoại thuận lợi, ổn định bền vững nhất cho đất nước phát triển phồn vinh, mà còn phải đi tiên phong trong việc mở ra vận hội phát triển mới cho đất nước.
Đối ngoại phải đi trước để dọn đường, mở lối cho đất nước phát triển bền vững, thịnh vượng trong thế giới luôn đầy biến động bất định; phải khai phá những nguồn lực mới ở thế giới bên ngoài cho đất nước sử dụng để phát triển trong kỷ nguyên mới của đất nước.
Đối ngoại không những đóng vai trò quyết định nhất trong việc bảo vệ đất nước từ sớm, từ xa, mà sứ mệnh lịch sử của đối ngoại trong kỷ nguyên mới của đất nước còn là không để hình thành bất cứ mối đe dọa, thách thức, hiểm nguy đến từ bất cứ đâu, bất cứ ai và bất cứ thời điểm nào ở thế giới bên ngoài đối với an ninh, phát triển của đất nước ta.
Đối ngoại Việt Nam trong kỷ nguyên mới của đất nước phải tiếp tục đóng góp quyết định vào công cuộc xây dựng và không ngừng tăng cường sức mạnh của đất nước trên mọi phương diện, đồng thời phải đảm trách vai trò quyết định nhất trong việc xây dựng, tăng cường sức mạnh mềm cho đất nước. Ở đây, sứ mệnh lịch sử của đối ngoại thể hiện trên 2 phương diện.
Thứ nhất, đối ngoại không những phải tìm ra được vị trí, vị thế thuận lợi, yên bình và ổn định nhất trong thế giới hiện đại vốn không thể thiếu đối với đất nước cho đất nước phát triển thịnh vượng trong kỷ nguyên mới, mà còn phải đưa được đất nước vào vị trí, vị thế ấy, cũng như phải luôn bảo toàn được vị trí, vị thế ấy của đất nước.
Đối ngoại không những phải tạo tiền đề thuận lợi cần thiết ở thế giới bên ngoài cho đất nước phát triển, mà còn phải kiến tạo không gian phát triển cần thiết cho đất nước ở thế giới bên ngoài, để qua đó đất nước có thể tận lợi được nhiều nhất từ sự gắn kết giữa Việt Nam với thế giới bên ngoài, từ sự hội nhập của Việt Nam vào thế giới bên ngoài.
Thứ hai, trên nền tảng ấy, đối ngoại trong kỷ nguyên mới của đất nước phải gây dựng thành công và thúc đẩy việc thế giới bên ngoài đóng góp thiết thực vào và phục vụ đắc lực công cuộc phát triển đất nước hùng cường của Việt Nam.
Ở đây cũng còn hàm ý một sứ mệnh khác nữa của đối ngoại Việt Nam trong kỷ nguyên mới là đối ngoại không chỉ có bắc cầu kết nối Việt Nam với thế giới, mở đường cho thế giới đến với Việt Nam, mà còn phải tạo dựng nên sự tương tác hài hòa giữa Việt Nam cần thế giới và thế giới cần Việt Nam trong muôn trùng biến thiên của thời cuộc, biến động của thế giới hiện đại.
Trong kỷ nguyên mới của đất nước, đối ngoại Việt Nam phải đặc biệt coi trọng và đáp ứng 2 tiêu chí.
Một là, hiệu quả thiết thực của các hoạt động đối ngoại. Ở tính thiết thực này sẽ bộc lộ rõ nhất đối ngoại hữu ích như thế nào và có thực hiện được thành công hay không sứ mệnh đặc thù lớn lao của đối ngoại trong kỷ nguyên mới, có thật sự xứng đáng với sự tin cậy, kỳ vọng của Đảng và nhân dân hay không.
Để đáp ứng được tiêu chí này, đối ngoại phải thật sự kiên định nguyên tắc, định hướng chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước; phải luôn được dẫn dắt bởi lợi ích quốc gia - dân tộc, nhưng trong thực thi và vận hành phải luôn chủ động, sáng tạo, linh hoạt, cầu thị, kịp thời tự điều chỉnh và thích ứng hóa trong từng bước đi cụ thể, từng hoạt động đối ngoại cụ thể.
Hai là, tăng cường sự hiện diện trực tiếp của đối ngoại Việt Nam trong chính trị thế giới và quan hệ quốc tế. Kỷ nguyên mới đem lại tầm vóc mới, thế và lực mới cho đất nước.
Trong kỷ nguyên mới, đối ngoại vừa đóng góp vào việc gây dựng nên tầm vóc mới, thế và lực mới cho đất nước, vừa phải hiện thân cho tầm vóc ấy, thế và lực ấy của đất nước trên thế giới, đồng thời vừa phải phát huy giá trị, tác động của tầm vóc mới ấy, thế và lực mới ấy của đất nước để đưa lại nhiều hơn những lợi ích và thuận lợi to lớn hơn nữa cho đất nước.
Nói cách khác, đối ngoại trong kỷ nguyên mới của đất nước phải nhằm tới và gây dựng nên cho đất nước vai trò, ảnh hưởng rất đáng kể trong việc cấu trúc, vận hành chính trị thế giới, giải quyết những vấn đề chung của cả thế giới đặt ra lâu nay và sẽ còn nảy sinh, cũng như trong việc kiến tạo tương lai chung của nhân loại trên Trái đất.
Cần có cuộc cách mạng về đổi mới tư duy
Đối ngoại cần có một cuộc cách mạng về đổi mới tư duy và xác định tâm thế cho hành động cụ thể. Lợi ích quốc gia - dân tộc và những mục tiêu đề ra cho phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới phải được cụ thể hóa về nội dung, về định tính, định lượng trong từng hoạt động đối ngoại nói riêng và trong những chiến lược đối ngoại nói chung, cho từng mối quan hệ hợp tác song phương, đa phương với từng đối tác và nhóm đối tác, trong việc giải quyết từng vấn đề của đất nước, thế giới mà đối ngoại có thể và cần phải tham gia.
Đối ngoại trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước phải giúp đất nước trở thành một điểm tựa, niềm tin của thế giới về hòa bình và hữu nghị, về hợp tác và phát triển, trở thành hạt nhân và trung tâm yên bình và hòa giải cho thế giới đầy biến động và bất hòa, đầy xung khắc và cạnh tranh lợi ích, chưa thể hết chiến tranh và bạo lực, đối đầu và đối địch.
Đối ngoại phải làm cho Việt Nam luôn là một trong những điểm sáng trên bức tranh về thế giới vốn vẫn sẽ dai dẳng nhiều gam màu xám tối.
Sứ mệnh lịch sử của đối ngoại trong kỷ nguyên mới của đất nước rất vinh quang, nhưng cũng rất khó khăn. Thuận lợi cho đối ngoại ở điểm xuất phát của công cuộc thực thi và hoàn thành sứ mệnh lịch sử này là cơ đồ, sức mạnh, vị thế, uy tín quốc tế mà đất nước ta đã có được, là những giá trị truyền thống của Việt Nam và bản sắc ngoại giao Việt Nam.
Đường lối đối ngoại và sự lãnh đạo của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh, niềm tin và kỳ vọng của cả đất nước gửi gắm vào đối ngoại sẽ soi đường, dẫn dắt đối ngoại trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước./.
Trần Đức Mậu
Đại sứ, nguyên Vụ trưởng Vụ Chính sách đối ngoại, Bộ Ngoại giao
