VNHNO - Mới đây, Uỷ ban Giám sát Tài chính Quốc gia vừa có báo cáo về tình hình tài khoá, ngân sách Việt Nam, trong đó lưu ý một số vấn đề về cân đối ngân sách.
Ảnh minh họa
Dầu thô là một nguồn thu không bền vững cả trong ngắn hạn lẫn dài hạn. Cơ quan tham mưu cho Thủ tướng đánh giá cấu trúc thu ngân sách nhà nước chưa thực sự bền vững khi còn phụ thuộc ở mức độ nhất định vào khoản thu không bền vững như dầu thô.
Trong thời gian ngắn hạn, bị ảnh hưởng bởi giá dầu thế giới và sản lượng khai thác, do đó sự biến động thu từ dầu thô từ giá thế giới đã ảnh hưởng trực tiếp tới thu từ dầu thô trong nước những năm qua. Từ đó tác động không nhỏ lên nguồn thu ngân sách. Về dài hạn, Uỷ ban Giám sát Tài chính Quốc gia cho rằng, do giới hạn về trữ lượng khai thác vì thế thu dầu thô cũng không bền vững.
Trong 9 tháng đầu năm, bội chi ở mức thấp nhất trong 3 năm qua do tiến độ thu đạt khá so với chi. Lũy kế đến 30/9, thu ngân sách ước đạt 962.500 tỷ đồng, bằng 73% dự toán.
Tuy nhiên, thu ngân sách đạt khá chủ yếu bởi thu từ thu dầu thô tăng mạnh do giá và sản lượng tăng. Trong 3 năm tới, dự báo giá dầu thô sẽ tiếp tục tăng cao. Điều này sẽ hỗ trợ tích cực cho thu từ dầu thô.
Bên cạnh đó, thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 82% dự toán do hoạt động xuất nhập khẩu khởi sắc chủ yếu do tăng trưởng xuất khẩu điện thoại và tăng giá cũng như sản lượng lương thực và thực phẩm.
Trong khi đó, việc tăng thu nội địa chủ yếu đến từ các khoản thu có tính bền vững không cao như thu từ nhà, đất, bất động sản, trong khi các khoản thu từ sản xuất kinh doanh thấp hơn so với dự toán.
Tính đến hết tháng 9, các khoản thu về nhà, đất đạt 104,4% dự toán, trong khi thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước đạt 65% dự toán, thu từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 59% dự toán, thu từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đạt khoảng 69% so với dự toán.
Uỷ ban giám sát Tài chính Quốc gia cũng cho rằng, nguồn thu ở nhiều địa phương còn phụ thuộc vào việc bán tài sản công, đặc biệt là bán quyền sử dụng đất.
Ngoài ra, việc giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản đạt mức rất thấp, chỉ khoảng 50% dự toán. Do đó, theo Uỷ ban Giám sát Tài chính Quốc gia, để tăng nguồn thu từ sản xuất kinh doanh, giảm dần sự phụ thuộc vào các khoản kém bền vững cần phải đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp thông qua nghiên cứu cắt giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp vừa và nhỏ kết hợp mở rộng cơ sở thuế. Đồng thời, đơn vị này cho rằng cần đẩy mạnh công tác cổ phần hoá, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước./.
