Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tính đến cuối năm 2023, số lượng tài khoản thanh toán của cá nhân đạt hơn 182,88 triệu tài khoản, tăng 21,8% so với cùng kỳ năm 2022. Các chỉ số thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) có mức tăng trưởng khá. Trong tháng 01/2024 so với cùng kỳ năm 2023, giao dịch TTKDTM tăng 63,3% về số lượng và 41,45% về giá trị; qua kênh Internet tăng 57,85% về số lượng và 32,43% về giá trị; qua kênh điện thoại di động tăng 68,54% về số lượng và 41,12% về giá trị; qua POS tăng 16,87% về số lượng và tăng 13,65% về giá trị; Đặc biệt, thanh toán qua phương thức QR code tăng mạnh với mức tăng 892,95% về số lượng và 1.062,01% về giá trị.
Trong khi đó, ở chiều ngược lại, giao dịch qua ATM lại tiếp tục giảm 15,14% về số lượng và giảm 18,76% về giá trị. Đến cuối tháng 1/2024, thị trường có 20.986 ATM giảm 1,70% so với cùng kỳ năm 2023, trong khi có 554.580 POS tăng 32,68% so với cùng kỳ năm 2023.
Số liệu trên cho thấy xu hướng dịch chuyển từ thanh toán bằng tiền mặt sang TTKDTM.
Trong tháng 1/2024 so với cùng kỳ năm 2023, giao dịch qua Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng cũng tăng 6,02% về số lượng và tăng 54,42% về giá trị; qua Hệ thống bù trừ, chuyển mạch giao dịch tài chính tăng 51,0% về số lượng và 34,96% về giá trị.
Qua ghi nhận của Công ty cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS), trong tháng 1/2024, số lượng giao dịch chuyển tiền tăng 5% so với tháng 12/2023 và tăng 58% so với cùng kỳ tháng 1 năm 2023. Trong khi đó, giao dịch rút tiền mặt qua ATM trong tháng 1/2024 giảm 28% so với cùng kỳ năm trước. Điều này khẳng định rõ nét nhu cầu rút tiền mặt của người dân ngày càng giảm.
NHNN cho biết, với xu hướng ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số vào hoạt động ngân hàng, NHNN đã khuyến khích các tổ chức tín dụng (TCTD) triển khai chuyển đổi số, kết nối, hợp tác với các ngành, lĩnh vực khác nhau để hình thành và mở rộng hệ sinh thái số cung ứng sản phẩm dịch vụ lấy khách hàng làm trung tâm, cung cấp trải nghiệm giao dịch liền mạch, cá nhân hóa.
Ngoài ra, các TCTD, tổ chức trung gian thanh toán đã ứng dụng các công nghệ tiên tiến để tối ưu hóa, đơn giản hóa quy trình nghiệp vụ, nâng cao hiệu quả hoạt động và trải nghiệm giao dịch khách hàng; đồng thời, đánh giá, phân loại khách hàng, quyết định giải ngân và tích hợp với nhiều hệ sinh thái đối tác khác nhau trong các lĩnh vực.
Nhiều nghiệp vụ cơ bản đã được số hóa hoàn toàn 100% (tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi có kỳ hạn, mở và sử dụng tài khoản thanh toán, mở thẻ ngân hàng, ví điện tử, chuyển tiền,...), nhiều ngân hàng Việt Nam có tỷ lệ trên 90% giao dịch thực hiện trên kênh số.
Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan triển khai thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp tại Đề án phát triển TTKDTM giai đoạn 2021-2025, Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng và Chiến lược phát triển các hệ thống thanh toán Việt Nam đến năm 2030.
