VNHN - Nói đến món ngon, đặc sản Cà Mau thì phải nói đến con cua, cua Cà Mau ngon, ngọt, chắc thịt nổi tiếng khắp nước mà những con cua nơi khác không thể sánh bằng.
Cà Mau được thiên nhiên ưu đãi với ba mặt tiếp giáp biển cùng với hệ sinh thái rừng ngập mặn phát triển nên nguồn thủy hải sản vô cùng đa dạng và phong phú và cũng là môi trường lý tưởng, thuận lơi cho con cua phát triển.
Bắt cua ở Năm Căn, Cà Mau. Cua Cà Mau, đặc biệt là con cua ở huyện Năm Căn ngon nổi tiếng nhất nước xưa nay.
Ngày trước, cua biển ở Cà Mau nhiều vô số kể, nhưng hiện nay, cua trong thiên nhiên còn rất ít, phần lớn cua được nuôi kết hợp trong những ao đầm nuôi tôm. Tuy vậy, nguồn thức ăn cho cua vẫn là từ tự nhiên, cua vận động nhiều nên thịt vẫn ngọt và săn chắc.
Để phân biệt, người ta chia con cua ra thành từng loại như sau: cua thịt (gồm cua Y, cua Yếm vuông, cua Xô), cua Gạch và cua Cốm.
Cua Y là con cua đực, càng to, yếm dài có hình chữ Y. Tùy vào trọng lượng người ta phân thành nhiều loại cua Y, con cua Y đạt chuẩn phải từ 250g/ 1con trở lên.
Cua Yếm vuông là con cua cái đang bắt đầu hình thành gạch, yếm to có hình như hình vuông.
Cua cái, người ta còn ví von là cua trinh nữ vì đây là con cua mới lớn, chưa qua giao phối.
Cua Xô là cua thịt, con nhỏ khoảng từ 150g đến 200g/ 1con hoặc là những con cua bị gãy càng loại ra.
Cua Gạch là những con cua cái có trứng đã thụ tinh và phát triển thành gạch, nếu cua cái không được giao phối thì sẽ không lên gạch và không được gọi là cua gạch mà gọi là cua cái ốp.
Cua gạch, có hai loại là gạch son và gạch vàng. Mùa cua hội khoảng tháng 7 tháng 8 Âm lịch hàng năm, lúc này cua đầy gạch, chắc thịt, cực kỳ ngon.
Cua Cốm hay còn gọi là cua hai da là những con cua Y, cua Yếm vuông, cua Gạch đang trong thời kỳ chuẩn bị lột vỏ, lớp vỏ cũ bên ngoài nứt nhẹ và dần lột bỏ, trong khi lớp vỏ mới bên trong đang hình thành để phát triển thành con cua lớn hơn.
Cua Cốm, loại cua siêu ngon, rất hiếm gặp. Thời gian chờ lột vỏ, cua hầu như không hoạt động, cua ở trong hang khoảng 10 ngày và thường lấp miệng hang lại nên việc bắt cua cốm rất khó khăn.
Cua Cà Mau sậm màu, vỏ chắc, không phải màu trắng, trong xanh như cua nuôi công nghiệp. Muốn có những con cua ngon, khi mua cần chú ý một số đặc điểm sau:
Cua Thịt:
Xem màu lớp da giữa kẹt khuỷu (cùi chỏ) trên càng cua: Nếu lớp da này màu hồng đỏ hoặc hồng sậm thì cua nhiều thịt. Cua mới bắt thì lớp da này thẳng bóng, còn cua rọng lâu ngày thì lớp da này nhăn nheo.
Bóp phần đầu đùi của que dầm bơi, phía dưới mu: Bóp vừa tay, nếu thấy cua giãy giụa toàn bộ que, càng thì cua còn khỏe, thịt ngon. Ngược lại, cua đã yếu, sắp chết, vì trước khi chết khoảng 2 giờ, thịt cua bủn dần, nhiều nước.
Bóp yếm: cảm thấy cứng tay là cua chắc thịt, ngược lại cảm thấy mềm thì cua gầy, ít thịt (bị ốp).
Bốp nhẹ vào nốt thứ 3 trong 5 nốt dưới dụng cua, nếu thấy cứng thì cua chắc thịt.
Cua Gạch:
Kiểm tra độ đầy và chắc của thịt bằng cách bóp vào mai cua: Mai cua mềm thì chứng tỏ thịt bị ốp, ăn không ngon và gạch cũng không ngon. Nên chọn những con càng chắc thịt càng tốt, đặc biệt là những con có phần thân màu vàng phèn vì đây thường là những con cua chắc thịt.
Nhìn vào yếm cua: Nếu yếm cua to và khi lấy ngón tay hay mũi dao thái lan mở nhẹ phần khe giữa mai cua và yếm cua, thấy phần gạch màu đỏ nhiều ở bên trong thì là cua nhiều gạch, còn không thấy gì thì không nên mua nên lựa con khác.
Dùng tay mở nhẹ phần khe giữa mai cua và yếm cua để kiểm tra độ gạch của con cua.
Cua biển Cà Mau là loại cua ngon, giàu chất dinh dưỡng, đặc sản có tiếng xưa nay nên đâu đó giương bảng “Cua Cà Mau” nhưng giá lại rẻ bèo thì nên thận trọng, đó không phải là cua chính hiệu “Cua Cà Mau”. Mua những con cua này ăn, chất lượng kém, thịt bỡ lại mang thêm cái bực vào mình!
Những món ngon được chế biến từ cua biển thì vô cùng đa dạng và phong phú, từ những món đơn giản, dễ làm như cua nướng than, cua luộc, cua hấp bia đến những món công phu, cầu kỳ như cua rang me, lẩu cua, miếng cua, bánh canh cua,...
Cua nướng, món ngon khó cưỡng nhưng nếu về các huyện Đầm Dơi, Cái Nước, Phú Tân chớ mà nướng cua ở vuông nhé vì người dân nuôi tôm, cua ở đây rất kiêng kỵ nướng cua (tôm) đấy.
Cua luộc, món ngon đơn giản dễ làm nhưng để cua không rụng que, càng khi luộc, người ta dùng dao nhọn đâm vào phần đầu tam giác của yếm cua cho cua chết đi rồi mới luộc.
Cua rang me, món ăn hấp dẫn được nhiều người ưa thích. Làm món này khá cầu kỳ nên người ta thường làm vào những dịp đặc biệt hoặc tiếp đãi người thân, bạn bè.
Cua biển là đặc sản, là món ăn ưa thích của người Cà Mau, hầu như người Cà Mau nào cũng đều thích. Ngoài là món ăn ngon, bổ dưỡng, cua Cà Mau còn là món quà quý gởi tặng bạn bè và người thân yêu khắp mọi miền đất nước
