Hôm nay (2/7), Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2021, một trong những chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng, Nhà nước và là truyền thống nhân đạo của dân tộc đối với người bị kết án phạt tù, khuyến khích họ phấn đấu học tập, rèn luyện, trở thành người có ích cho xã hội.
Theo quyết định do Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Lê Khánh Hải công bố, Chủ tịch nước quyết định thực hiện đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân dịp Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam (2/9/2021). Thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 31/8/2021.
Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Lê Khánh Hải, Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang, Thứ trưởng Bộ Công an, Thiếu tướng Lê Quốc Hùng và Phó Chánh án Tòa án nhân dân Nguyễn Văn Du đồng chủ trì họp báo - Ảnh VGP/Đức Tuân
Dân chủ, khoa học, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch
Đặt câu hỏi tại họp báo, phóng viên của Đài truyền hình Phượng Hoàng (Hong Kong, Trung Quốc) muốn biết lần này có bao nhiêu phạm nhân được đặc xá và chính sách dành cho những người được đặc xá tái hòa nhập cộng đồng. “Trong số đặc xá lần này, có người nước ngoài hay không”, phóng viên đặt câu hỏi.
Thứ trưởng Bộ Công an, Thiếu tướng Lê Quốc Hùng cho biết, đặc xá theo quyết định của Chủ tịch nước được thực hiện trên nguyên tắc dân chủ, khoa học, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch và đúng pháp luật. Ngay sau cuộc họp báo công bố quyết định hôm nay, Hội đồng Tư vấn đặc xá và các cơ quan chức năng sẽ tiến hành tổ chức các khâu để xét duyệt đề nghị đặc xá. Do đó, đến thời điểm này, chưa có thống kê số lượng người được đặc xá trong đợt đặc xá năm 2021. Thiếu tướng Lê Quốc Hùng cho biết thêm, Đảng, Nhà nước Việt Nam đã ban hành các chính sách về tái hòa nhập cộng đồng đối với những người chấp hành xong bản án, trong đó quy định các phạm nhân được đặc xá cũng nằm diện được thụ hưởng các chế độ chính sách này.
Theo Thiếu tướng Lê Quốc Hùng, hiện nay, các trại giam của Việt Nam đang giam giữ trên 600 phạm nhân nước ngoài (thuộc 28 quốc tịch và một số không xác định được quốc tịch). Những phạm nhân có quốc tịch nước ngoài cũng được đối xử bình đẳng như đối với các phạm nhân quốc tịch Việt Nam trong đợt đặc xá lần này nếu đủ điều kiện.
Tiếp tục trả lời các câu hỏi của báo chí về điểm mới, điểm khác của đợt đặc xá lần này so với trước, Thiếu tướng Lê Quốc Hùng cho biết, đây là lần đầu tiên, quyết định đặc xá được áp dụng theo Luật Đặc xá năm 2018 và luật này có nhiều điểm mới, điểm khác so với trước đây.
Trước câu hỏi của phóng viên từ hãng CNA (Singapore) về phạm nhân thụ án tử hình có được đặc xá hay không, Thiếu tướng Lê Quốc Hùng nhắc lại Điều 2 Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước về đối tượng đặc xá bao gồm: Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù. Do đó, người thụ án tử hình không thuộc đối tượng được đặc xá.
Thiếu tướng Lê Quốc Hùng cũng cho biết, hiện nay Việt Nam có khoảng trên 100.000 phạm nhân đang thi hành án tại các cơ sở cải tạo. So với các nước xung quanh Việt Nam có sự tương đồng về dân số, địa lý thì tỉ lệ phạm nhân của Việt Nam thấp hơn rất nhiều.
Điều kiện được đề nghị đặc xá
Về điều kiện được đề nghị đặc xá, Quyết định nêu rõ: Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây: Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là một phần hai thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù...
Ngoài ra, để được đề nghị đặc xá, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí; đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng; đã thi hành xong hoặc thi hành được một phần nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự đối với người bị kết án phạt tù về tội phạm không phải là tội phạm tham nhũng...
Trước đó, vào ngày 4/5 vừa qua, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì cuộc họp với các lãnh đạo Ban Nội chính Trung ương, Văn phòng Chủ tịch nước, các cơ quan tố tụng Trung ương và Bộ Công an về thi hành Luật Đặc xá. Tại cuộc họp này, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định cần phải thực hiện nghiêm đạo luật này nhằm thể hiện sự ưu việt của chế độ ta. Các đợt đặc xá vào những dịp đặc biệt, ngày lễ hay sự kiện lớn của đất nước được tổ chức nhằm khuyến khích người chấp hành hình phạt tù phấn đấu cải tạo tốt để đủ điều kiện hưởng chính sách đặc xá.
Thực hiện Luật Đặc xá năm 2007, Chủ tịch nước đã 7 lần quyết định về đặc xá nhân các ngày lễ lớn, sự kiện trọng đại của đất nước. Sau 10 năm thực hiện Luật, tổng số phạm nhân được Chủ tịch nước quyết định đặc xá là hơn 87.000 người. Nhờ công tác hỗ trợ người được đặc xá được thực hiện tốt nên số người tái phạm tội rất thấp.
