70 năm xây dựng và phát triển, ngành công thương Cao Bằng đạt được nhiều thành tích đáng tự hào. Công nghiệp phát triển đúng hướng, khai thác được tiềm năng, thế mạnh của địa phương; nguồn cung hàng hóa dồi dào, đáp ứng nhu cầu của người dân; xuất nhập khẩu (XNK) qua địa bàn có nhiều chuyển biến tích cực… Hoạt động của ngành công thương có những đóng góp tích cực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Sản xuất phôi thép tại Công ty cổ phần Gang thép Cao Bằng.
Ngày 14/5/1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 21SL đổi tên Bộ Kinh tế thành Bộ Công thương. Cùng với cả nước, Ty Công thương Cao Bằng được thành lập. Sau nhiều lần đổi tên, tách, sáp nhập, các thế hệ cán bộ, công nhân, viên chức, lao động ngành công thương Cao Bằng luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao, góp phần khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của địa phương.
Qua 70 năm xây dựng và phát triển, đến nay, công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản theo hướng sử dụng công nghệ cao chế biến sâu, tận thu tiết kiệm tài nguyên, thân thiện với môi trường; phát triển tiềm năng thủy điện, chế biến nông, lâm sản, thực phẩm, góp phần thúc đẩy tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới.
Hoạt động sản xuất công nghiệp thu hút nhiều thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển thủy điện, khai thác, chế biến khoáng sản, chế biến nông, lâm sản... Từ năm 2016 đến nay, đầu tư hoàn thành và đưa vào hoạt động 9 nhà máy thủy điện, nâng tổng số nhà máy thủy điện đang hoạt động trong toàn tỉnh lên 20 nhà máy, tổng công suất lắp máy trên 212 MW, sản lượng điện phát ra năm 2020 đạt trên 680 triệu kwh. Một số sản phẩm công nghiệp có chất lượng, giá trị cao, có sức cạnh tranh trên thị trường như: fêrômangan các loại, phôi thép, chiếu trúc, miến dong...
Năm 2020, giá trị sản xuất công nghiệp (theo giá hiện hành) đạt 4.700 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2016 - 2020 là 25,3%/năm. Mặc dù còn nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh nhưng các doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn tỉnh vẫn duy trì sản xuất ổn định, có mức tăng trưởng ấn tượng, chỉ số sản xuất công nghiệp năm 2020 tăng 4,77% so với cùng kỳ năm 2019. Tốc độ tăng trưởng của công nghiệp trong GRDP (giá so sánh) năm 2020 đạt 12,68% so với cùng kỳ năm 2019.
Nguồn cung hàng hóa dồi dào, giá cả ổn định, đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất, tiêu dùng của người dân, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2020 là 8.980 tỷ đồng, vượt 1,68% kế hoạch, tăng 7,24% so với cùng kỳ năm 2019. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ giai đoạn 2016 - 2020 tăng bình quân 12%/năm.
Với đường biên giới dài hơn 333 km tiếp giáp với Trung Quốc, Cao Bằng hiện có 2 cửa khẩu quốc tế (Tà Lùng, Trà Lĩnh); 2 cửa khẩu chính (Sóc Giang, Lý Vạn); 2 cửa khẩu phụ (Hạ Lang, Pò Peo); Lối mở Nà Lạn và một số điểm thông quan… Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế cửa khẩu, thương mại biên giới, nhất là các hoạt động kinh doanh XNK hàng hóa qua biên giới với tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) phát triển tương đối nhanh, hàng hóa XNK đa dạng, phong phú về chủng loại; số lượng các doanh nghiệp tham gia XNK qua địa bàn tỉnh ngày càng tăng, kim ngạch XNK năm sau cao hơn năm trước.
Năm 2020, do dịch Covid-19 và nước bạn Trung Quốc thay đổi chính sách biên mậu chuyển mạnh từ thương mại tiểu ngạch sang XNK chính ngạch, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động XNK hàng hóa nhưng hoạt động XNK qua địa bàn vẫn được duy trì. Tổng kim ngạch XNK qua địa bàn tỉnh đạt 444,4 triệu USD, bằng 61,7% kế hoạch, giảm 43% so với cùng kỳ năm 2019 (kim ngạch xuất khẩu đạt 278,246 triệu USD, kim ngạch nhập khẩu đạt 166,154 triệu USD). Việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia đạt được những kết quả khả quan, đến nay, 100% xã, phường, thị trấn có điện lưới quốc gia, trong đó 87,95% hộ nông thôn được sử dụng điện lưới quốc gia; 2 chợ đạt chuẩn theo tiêu chí nông thôn mới.
Ghi nhận những đóng góp của ngành công thương, năm 2007, Sở Công thương Cao Bằng được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng ba; nhiều đơn vị, doanh nghiệp, cơ sở được tặng thưởng Huân chương Lao động, Cờ thi đua xuất sắc của Chính phủ, Bộ Công thương, UBND tỉnh; hàng trăm lượt cán bộ, công chức, viên chức, công nhân, lao động đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua các cấp...
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã xác định 3 chương trình trọng tâm và 3 nội dung đột phá. Trong đó, “phát triển kinh tế cửa khẩu, nhằm xây dựng kết cấu hạ tầng Khu kinh tế cửa khẩu tỉnh đồng bộ, hiện đại, khai thác và phát huy tối đa lợi thế hơn 333 km đường biên giới tiếp giáp với Trung Quốc, xây dựng Cao Bằng trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa từ các nước ASEAN sang thị trường Trung Quốc và ngược lại”.
Phát triển nông nghiệp thông minh và nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa đặc hữu gắn với chế biến nhằm xây dựng thương hiệu, tăng sức cạnh tranh của các sản phẩm nông nghiệp, hướng đến xuất khẩu ra thị trường trong và ngoài nước. Phát triển du lịch - dịch vụ bền vững, đưa du lịch - dịch vụ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, xây dựng Cao Bằng trở thành trung tâm du lịch của các tỉnh khu vực trung du, miền núi phía Bắc. Phấn đấu tốc độ tăng GRDP bình quân cả giai đoạn từ 8% trở lên.
Hàng hóa xuất khẩu qua Lối mở Nà Đoỏng - Nà Ráy, Cửa khẩu Trà Lĩnh (Trùng Khánh).
Phó Giám đốc phụ trách Sở Công thương Nhan Viết Thái cho biết: Để góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ mục tiêu phát triển KT - XH, quốc phòng - an ninh mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra, ngành công thương đặt mục tiêu tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021 - 2025, giá trị sản xuất công nghiệp tăng trên 12%/năm; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng trên 10%/năm; tổng kim ngạch XNK hàng hóa qua địa bàn tăng trên 10%/năm.
Trong tình hình hiện nay, quán triệt tinh thần thực hiện mục tiêu kép, ngành công thương tranh thủ và bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và Bộ Công thương, phối hợp với các sở, ngành, huyện, thành phố huy động, tập trung các nguồn lực đầu tư, phát triển với các nhiệm vụ trọng tâm: phát triển công nghiệp xanh, bền vững dựa trên việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật công nghệ cao để khai thác, chế biến hợp lý, hiệu quả lợi thế nguồn tài nguyên khoáng sản của tỉnh, khai thác các tiềm năng phát triển thủy điện, các dạng năng lượng tái tạo. Chú trọng ưu tiên, hỗ trợ đầu tư phát triển công nghiệp nông thôn, nhất là công nghiệp chế biến các sản phẩm nông, lâm sản đạt Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, được xếp hạng sản phẩm OCOP gắn với Đề án phát triển nông nghiệp thông minh và Chương trình xây dựng nông thôn mới.
Đầu tư phát triển hạ tầng thương mại như hệ thống các trung tâm thương mại, siêu thị, chợ truyền thống...; phát triển các phương thức kinh doanh thương mại, hệ thống các kênh phân phối cả truyền thống kết hợp hiện đại ứng dụng chuyển đổi số, thương mại điện tử thích hợp điều kiện phòng, chống Covid-19 và kinh tế số. Đảm bảo các tiện lợi, tiện ích giao thương, cung ứng trao đổi hàng hóa dịch vụ, đảm bảo cung ứng đầy đủ các loại hàng hóa, vật tư thiết yếu cho sản xuất, sinh hoạt đời sống tiêu dùng, giá cả ổn định, bảo đảm an toàn thực phẩm cả trong phòng, chống dịch Covid-19 cũng như phòng, chống thiên tai.
Nắm bắt thị trường, thông tin, phổ biến các chính sách thương mại mới, hướng dẫn kỹ thuật, cảnh báo rủi ro do thay đổi chính sách của các đối tác thương mại để doanh nghiệp XNK chủ động, linh hoạt trong chiến lược kinh doanh ngắn hạn và dài hạn. Phối hợp thường xuyên, chặt chẽ với Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh, Cục Hải quan tỉnh và các cơ quan liên quan thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy hoạt động XNK hàng hóa qua địa bàn.
Phát triển hạ tầng kỹ thuật điện, đưa điện về thôn bản chưa có điện, đảm bảo cung ứng đủ điện năng, xăng dầu, khí đốt, gas... phục vụ cho sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, sinh hoạt tiêu dùng cả khu vực đô thị, vùng sâu, vùng xa, góp phần duy trì sản xuất ổn định, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và giảm nghèo.
Đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá, xây dựng thương hiệu, xúc tiến, mở rộng thị trường cho các sản phẩm hàng hóa chủ lực, có thế mạnh đặc trưng của tỉnh tham gia các chuỗi cung ứng.
Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở Công thương một cách thực chất, đơn giản, tiện lợi, tạo các điều kiện tốt nhất cho các tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã, thương nhân và người dân trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.
