Đến 2030, diện tích canh tác vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp đạt một triệu héc-ta - Ảnh: TL
Theo kế hoạch, Vĩnh Long sẽ hình thành các vùng sản xuất lúa chuyên canh quy mô lớn, tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị, áp dụng các quy trình canh tác tiên tiến, bền vững nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, thu nhập cho nông dân, giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Mục tiêu cụ thể đến năm 2030, xây dựng 50.000 ha lúa chuyên canh, 100% diện tích áp dụng ít nhất một trong các quy trình canh tác bền vững như: “1 phải 5 giảm”, tiêu chuẩn SRP (Sustainable Rice Platform), tưới ngập khô xen kẽ, VietGAP hoặc GlobalGAP, có mã số vùng trồng. Giảm đầu vào sản xuất, lượng giống gieo sạ giảm xuống dưới 70 kg/ha; giảm 30% phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hóa học; giảm 20% lượng nước tưới so với canh tác truyền thống.
Tổ chức sản xuất hiệu quả, 100% diện tích có liên kết sản xuất – tiêu thụ giữa nông dân và doanh nghiệp thông qua hợp tác xã, tổ hợp tác; tỷ lệ cơ giới hóa đạt trên 70%; hơn 70.000 hộ nông dân áp dụng quy trình canh tác bền vững. Tăng giá trị và giảm tác động môi trường: giảm tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch xuống dưới 8%; 100% rơm rạ được thu gom, tái sử dụng; giảm ít nhất 10% phát thải khí nhà kính; tăng 40% giá trị gia tăng trong chuỗi lúa gạo; lợi nhuận của người trồng lúa đạt trên 50%.
Tỉnh Vĩnh Long quyết tâm xây dựng vùng sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp, góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu tăng trưởng xanh, bền vững của ĐBSCL - Ảnh: TL
Phát triển thương hiệu và xuất khẩu, khi trên 20% sản lượng gạo từ vùng chuyên canh sẽ mang thương hiệu và được xuất khẩu theo định hướng của Đề án. Kế hoạch sẽ được thực hiện tại 40 xã, phường trong toàn tỉnh. Giai đoạn 2026–2030 sẽ tập trung rà soát, lựa chọn các vùng đủ điều kiện mở rộng chuyên canh, đảm bảo hoàn thành mục tiêu 50.000 ha. Đồng thời, đầu tư hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, xây dựng chuỗi giá trị bền vững, triển khai hệ thống MRV (đo lường – báo cáo – thẩm định) phục vụ cấp tín chỉ các-bon.
Theo đó tỉnh sẽ bám sát vào các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, là xây dựng vùng sản xuất chuyên canh theo Đề án. Rà soát, áp dụng và hoàn thiện các gói kỹ thuật đảm bảo phát triển bền vững. Tổ chức lại sản xuất, nâng cao năng lực cho nông dân, hợp tác xã. Đầu tư, nâng cấp hạ tầng vùng chuyên canh. Áp dụng hiệu quả cơ chế, chính sách hỗ trợ. Huy động nguồn lực, hỗ trợ tài chính và kỹ thuật từ các quỹ các-bon và nguồn lực quốc tế.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được giao chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương tổ chức triển khai, hướng dẫn và tổng hợp kết quả thực hiện hằng năm, đồng thời kịp thời tham mưu tháo gỡ vướng mắc cho UBND tỉnh. Các địa phương và đơn vị liên quan có trách nhiệm cụ thể hóa kế hoạch, bố trí nguồn lực, tuyên truyền, vận động nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp tích cực tham gia Đề án.
Với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, tỉnh Vĩnh Long quyết tâm xây dựng vùng sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp, góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu tăng trưởng xanh, bền vững của ĐBSCL. Có thể nói, quyết tâm của tỉnh Vĩnh Long thể hiện qua việc cụ thể hóa mục tiêu, huy động tổng lực các nguồn lực, đổi mới cách làm, đồng thời lồng ghép hiệu quả giữa phát triển nông nghiệp với bảo vệ môi trường. Đây là bước đi chiến lược góp phần đưa ĐBSCL trở thành trung tâm sản xuất lúa gạo xanh, bền vững hàng đầu khu vực./.
