Metro số 1 có mục tiêu hoàn thành vào cuối năm nay – (Ảnh: Internet)
Theo quy hoạch, TP.HCM có 8 tuyến metro và ba tuyến xe điện mặt đất hoặc đường sắt một ray với tổng chiều dài 220km, tổng mức đầu tư gần 26 tỉ USD.
Tuy nhiên, suốt 20 năm qua, TP.HCM mới làm được gần 20 km Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên). Trong khi đó, Kết luận số 49 của Bộ Chính trị đặt mục tiêu hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị tại TP.HCM vào năm 2035, nghĩa là thành phố phải hoàn thành 200km trong 12 năm tới.
Chủ tịch UBND TP.HCM đánh giá, riêng việc triển khai tuyến metro 1 (Bến Thành – Suối Tiên) dài gần 20km đã mất 15-16 năm. Vừa qua Bộ Chính trị có Kết luận 49, trong đó đặt ra mục tiêu mốc thời gian là đến năm 2035 TP.HCM và Hà Nội cơ bản hoàn thiện hệ thống đường sắt đô thị. Chủ tịch UBND TP.HCM nhìn nhận đây là định hướng chính trị quan trọng và TP.HCM dựa vào Nghị quyết 98 để xây dựng đề án trình
Từ tháng 7/2023, TP.HCM đã lập tổ công tác xây dựng đề án theo hướng 200km đường sắt còn lại phải đặt vào tổng thể để triển khai trong 1 đề án, cùng một cơ chế chính sách và khẩn trương hoàn thiện đề án trong năm nay. TP.HCM nỗ lực để đầu năm 2024 trình Ban Thường vụ Thành ủy, HĐND TP.HCM trước khi báo cáo Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xem xét đưa vào chương trình kỳ họp giữa năm, để có đề án về đường sắt đô thị cùng với Hà Nội.
Các đại biểu tham dự cuộc họp – (Ảnh: Internet)
"Dự kiến, đề án sẽ được báo cáo Bộ Chính trị trong tháng 2 hoặc tháng 3.2024. Sau đó, các cơ quan sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xem xét, đưa vào chương trình nghị sự tại kỳ họp giữa năm 2024" – ông Phan Văn Mãi nói.
Về cơ chế, Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, thực hiện Kết luận 49, đến năm 2035 hoàn thành đề án đường sắt đô thị. Như vậy, TP.HCM chỉ còn 12 năm thực hiện. Do đó, phải có cách làm hoàn toàn khác dự án metro số 1 mới thực hiện được. Điều này đòi hỏi phải có các cơ chế để huy động nguồn vốn, cơ chế về thủ tục đầu tư dự án, rút thời gian thực hiện chuẩn bị dự án…
Theo ông Nguyễn Quốc Hiển, Phó trưởng Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR), mục tiêu thực hiện 200km metro đến năm 2035 là hoàn toàn khả thi nếu tiếp cận theo tư duy mới, cách đi mới thực sự đột phá trên cơ sở những bài học kinh nghiệm bất thành trong nước và trên thế giới cũng như được thực hiện trên một khung pháp lý mới.
Dự thảo đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM đề xuất 6 cơ chế đặc thù để hiện thực hóa mục tiêu trên. Trong đó, có các cơ chế về quy hoạch, đền bù thu hồi đất, cơ chế tài chính, quản lý dự án đầu tư… Trong đó, đề xuất cho TP.HCM lập và phê duyệt quy hoạch 1/500 hệ thống metro theo khu vực nhà ga TOD làm cơ sở để đấu giá quyền phát triển dự án TOD, tạo nguồn thu đầu tư xây dựng hệ thống metro. Đề xuất Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư 1 dự án hệ thống đường sắt đô thị tổng chiều dài khoảng 200km kết hợp phát triển, chỉnh trang đô thị khu vực TOD theo quy hoạch, hoàn thành trong năm 2035 và phân cấp, ủy quyền cho TP.HCM quyết định các vấn đề liên quan…/.
