Thực trạng thị trường lao động ngành sản xuất tại Việt Nam
Việt Nam đang nổi lên như một trung tâm sản xuất mới của châu Á, thu hút nhiều doanh nghiệp FDI trong lĩnh vực sản xuất. Điều này kéo theo sự gia tăng về nhu cầu tuyển dụng lao động trong ngành này. Theo Báo cáo của Tổng cục Thống kê 2023, lực lượng lao động trong lĩnh vực sản xuất chiếm hơn 20% tổng lực lượng lao động toàn quốc, tương đương khoảng 12 triệu người. Trong số này, khoảng 60% là lao động phổ thông, còn lại là lao động có kỹ năng và tay nghề cao. Điều này tạo ra một sự mất cân đối khi nhu cầu về lao động kỹ năng cao đang ngày càng tăng trong các ngành như cơ khí, điện tử, và sản xuất linh kiện.
Các vấn đề về nhân sự mà các doanh nghiệp sản xuất đang gặp phải
1. Tình trạng thiếu hụt lao động có kỹ năng
Một trong những thách thức lớn nhất đối với các doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam là tình trạng thiếu hụt lao động có kỹ năng. Mặc dù có một lượng lớn lao động phổ thông, nhưng tỷ lệ lao động có trình độ chuyên môn cao vẫn còn rất thấp. Theo báo cáo của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chỉ có khoảng 25% lực lượng lao động trong ngành sản xuất có trình độ từ trung cấp trở lên.
Nguyên nhân chủ yếu do hệ thống đào tạo nghề chưa đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp, chương trình đào tạo còn lạc hậu, thiếu sự liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp. Hơn nữa, nhiều doanh nghiệp còn ngại đầu tư vào đào tạo vì lo ngại mất lao động sau khi đã đào tạo xong.
2. Khó khăn trong việc giữ chân người lao động
Khả năng giữ chân người lao động trong ngành sản xuất vẫn là một vấn đề nan giải, nhất là khi đang dần xuất hiện rất nhiều công việc và lĩnh vực mới thu hút lao động trẻ, dẫn đến sự cạnh tranh về nguồn cung lao động. Thêm nữa, số lượng lao động có tay nghề và trình độ cao trong ngành vẫn còn đang thiếu hụt nhưng ngày càng có nhiều doanh nghiệp tham gia vào ngành. Điều này gây ra khó khăn và cạnh tranh trong quá trình tuyển dụng và giữ chân người lao động gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.
Giải pháp để thu hút và giữ chân nhân tài
1. Xây dựng môi trường làm việc tích cực và an toàn
Môi trường làm việc ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và sự hài lòng của người lao động. Trong lĩnh vực sản xuất, điều kiện làm việc có thể khắc nghiệt, với tiếng ồn, nhiệt độ cao, và rủi ro về an toàn lao động.
Để giải quyết vấn đề trên, một số giải pháp có thể áp dụng như sau:
-
Cải thiện điều kiện làm việc: Đầu tư vào các thiết bị bảo hộ lao động, hệ thống thông gió, và giảm thiểu tiếng ồn trong nhà máy.
-
Áp dụng các tiêu chuẩn an toàn: Tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn lao động quốc gia và quốc tế, đồng thời đào tạo nhân viên về an toàn và sức khỏe nghề nghiệp.
-
Thiết lập các khu vực nghỉ ngơi: Tạo ra các khu vực nghỉ ngơi cho công nhân với tiện nghi cơ bản như nước uống, chỗ ngồi thoải mái để giúp họ thư giãn trong thời gian nghỉ giữa ca.
-
Chính sách làm việc linh hoạt: Với các vị trí back office không bắt buộc phải đến nhà máy, có thể cung cấp chính sách làm việc linh hoạt hoặc làm việc tại văn phòng riêng tại khu vực trung tâm để dễ dàng trong việc tuyển dụng và tiếp cận lao động trẻ, chất lượng cao.
2. Cung cấp cơ hội phát triển nghề nghiệp và đào tạo liên tục
Lao động trong ngành sản xuất thường cảm thấy thiếu cơ hội phát triển nghề nghiệp, dẫn đến tình trạng nhảy việc cao. Các doanh nghiệp nên xây dựng các chương trình đào tạo và lộ trình thăng tiến rõ ràng để giữ chân nhân sự.
-
Chương trình đào tạo kỹ năng: Tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng chuyên sâu, như vận hành máy móc CNC, quản lý chất lượng, và lập trình robot,.... Điều này không chỉ giúp nâng cao tay nghề của nhân viên mà còn tăng năng suất.
-
Thiết lập lộ trình thăng tiến: Xây dựng lộ trình thăng tiến rõ ràng, cho phép người lao động hiểu được họ có thể phát triển sự nghiệp như thế nào trong doanh nghiệp. Ví dụ, từ công nhân sản xuất lên vị trí giám sát hoặc kỹ thuật viên cao cấp.
-
Hỗ trợ học tập: Cung cấp hỗ trợ tài chính hoặc học bổng cho những nhân viên muốn theo học các khóa học hoặc chương trình đào tạo bên ngoài để nâng cao kỹ năng của họ.
3. Áp dụng các chính sách đãi ngộ linh hoạt và cạnh tranh
Lương và phúc lợi là yếu tố quan trọng trong việc thu hút và giữ chân người lao động, đặc biệt trong ngành sản xuất, nơi mức lương thường thấp hơn so với các ngành khác. Ngoài mức lương, ta nên quan tâm đến khái niệm Tổng đãi ngộ - Total Reward để gia tăng động lực cho nhân viên. Một số đãi ngộ khác có thể kể đến như sau:
-
Thưởng hiệu suất: Thiết lập các chương trình thưởng hiệu suất dựa trên chất lượng và sản lượng công việc.
-
Chính sách phụ cấp: Cung cấp các phụ cấp như trợ cấp đi lại, trợ cấp ăn trưa, hoặc hỗ trợ chỗ ở cho nhân viên sống xa nơi làm việc.
-
Chăm sóc sức khỏe: Cung cấp bảo hiểm y tế và các chương trình chăm sóc sức khỏe định kỳ.
4. Ứng dụng công nghệ và tự động hóa trong quản lý nhân sự
Việc áp dụng công nghệ giúp doanh nghiệp quản lý nhân sự hiệu quả hơn, giảm thiểu sai sót và tối ưu hóa quy trình làm việc. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều công cụ quản lý nhân sự với nhiều tính năng khác nhau để hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao hiệu quả và tính chính xác, cũng như giúp nhân viên có môi trường làm việc hiện đại hơn.
-
Phần mềm quản lý nhân sự: Sử dụng các phần mềm quản lý nhân sự để theo dõi lịch sử làm việc, năng suất lao động, và quản lý hồ sơ nhân viên một cách hiệu quả.
-
Hệ thống chấm công tự động: Áp dụng hệ thống chấm công bằng vân tay hoặc nhận diện khuôn mặt để quản lý thời gian làm việc chính xác, tránh tình trạng chấm công hộ hoặc sai lệch trong việc tính lương.
-
Quản lý hiệu suất: Sử dụng công cụ đánh giá hiệu suất để theo dõi và đánh giá hiệu quả làm việc của từng nhân viên, từ đó có những điều chỉnh phù hợp về đào tạo và phát triển.
TopCV - Ứng dụng công nghệ trong thu hút & giữ chân nhân tài
Nếu thu hút nhân tài là một bài toán khó cho các doanh nghiệp, thì với nền tảng công nghệ tuyển dụng thông minh TopCV.vn, việc tuyển dụng trở nên thực sự dễ dàng và hiệu quả. Đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất, với nhiều vị trí đặc thù vốn không dễ chiêu mộ, các doanh nghiệp giờ đây có thể gia tăng đáng kể cơ hội gặp người tài phù hợp với TopCV.
Trong nửa đầu năm 2024, sản xuất là lĩnh vực đạt doanh thu cao nhất trên nền tảng, với tổng lượng khách hàng trả phí tăng 45% so với cùng kỳ năm 2023. Những vị trí được đăng tuyển nhiều bao gồm Nhân viên kỹ thuật, Nhân viên thu mua, Kỹ sư cơ khí, Quản lý sản xuất,... với số lượt ứng tuyển trung bình hàng trăm lượt mỗi tháng, trong đó tỉ trọng ứng viên thâm niên (từ 3 năm kinh nghiệm trở lên) chiếm 53%. Đồng thời, số lượng tin đăng tuyển cho các vị trí công việc trong lĩnh vực sản xuất đã tăng gần 60% so với cùng kỳ năm trước.
Việc tuyển đúng người đã là bài toán khó, nhưng giữ chân họ còn là thách thức lớn hơn đối với mọi doanh nghiệp lớn nhỏ. Đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, thách thức này càng lớn hơn bởi đặc thù ca làm việc rất nhiều và phức tạp, yêu cầu đội ngũ nhân sự phải xử lý khối lượng công việc lớn trong việc theo dõi và phân bổ lịch làm việc một cách hợp lý. Bên cạnh đó, dựa vào thời gian làm việc và hiệu suất công việc được ghi nhận để tính lương thưởng phù hợp, đảm bảo quyền lợi cho từng nhân viên.
Với sự hỗ trợ của HappyTime.vn, mọi quy trình đều được số hóa, giúp tiết kiệm thời gian và tối ưu hóa hiệu quả quản lý đội ngũ, từ đó cải thiện trải nghiệm nhân sự.
HappyTime mang đến sự đa dạng trong các hình thức chấm công như qua wifi nội bộ, GPS, Camera AI,... tạo sự tiện lợi cho quản lý và nhân sự. Dữ liệu được đồng nhất trên toàn bộ chi nhánh, giúp quản lý dễ dàng theo dõi hoạt động, cùng tính năng đổi ca kíp linh hoạt cho phép nhân viên đăng ký và hoán đổi ca làm việc nhanh chóng. Dựa trên dữ liệu ca làm việc và hiệu suất, HappyTime tự động trích xuất bảng lương hàng tháng, giúp quản lý không cần mất thời gian tính lương thủ công. Áp dụng những tính năng này không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu ngân sách, nguồn lực mà còn tạo ra môi trường làm việc thoải mái, giảm áp lực cho nhân viên và đảm bảo hoạt động không bị gián đoạn.
Kết luận
Bằng cách áp dụng các giải pháp trên, doanh nghiệp sản xuất không chỉ cải thiện hiệu quả hoạt động mà còn tạo ra một môi trường làm việc tích cực và bền vững cho người lao động. Điều này giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân nhân tài, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Emidas Magazine - VNHN