Bắc Sơn là một phường nằm ở phía Bắc thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa, là cửa ngõ giữa 2 miền Bắc và Trung. Trải qua 30 năm thành lập và phát triển, phường Bắc Sơn hôm nay trở thành một phường Công nghiệp và là khu kinh tế động lực của thị xã Bỉm Sơn tỉnh Thanh Hoá.
Xuất phát từ yêu cầu xây dựng phát triển đô thị, những năm 1989 – 1990, Hội đồng nhân dân thị xã Bỉm Sơn đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa trình Chính phủ cho phép thành lập Phường Bắc Sơn trực thuộc thị xã Bỉm Sơn. Ngày 07/02/1991, Ban tổ chức cán bộ Chính phủ ra quyết định số 66 QĐ/CP về việc giải thể Thị trấn Nông trường Hà Trung thành lập Phường Bắc Sơn trực thuộc thị xã Bỉm Sơn. Phường Bắc Sơn chính thức được thành lập vào ngày 04/04/1991. Trước đó, Đảng bộ phường Bắc Sơn được thành lập (vào ngày 22/3/1990), đa số đảng viên là cán bộ hưu trí, bộ đội xuất ngũ từ Đảng bộ Nông trường chuyển về. Do đặc điểm riêng nên việc phân bố dân cư và đảng viên không đồng đều, phường có 11 khu dân cư nhưng buổi đầu chỉ thành lập được 7 Chi bộ Đảng gồm 178 đảng viên.
Phường Bắc Sơn (Bỉm Sơn) cửa ngõ phía Bắc của tỉnh Thanh Hoá
Sau khi được thành lập, phường có diện tích tự nhiên 1.250 ha, trong đó đất làm đường, đất ở, đất xây dựng chiếm 280 ha, núi đá vôi chiếm 300 ha, đồi núi trọc chiếm 670 ha. Đến tháng 3 năm 1994, tiếp nhận thêm 310 ha khu Thanh Sơn nên diện tích tự nhiên tăng lên, Sau khi đo đạc lại tổng diện tích phường Bắc Sơn hiện nay là 1,657,36 ha. Phường Bắc Sơn phía Bắc giáp phường Nam Sơn (thị xã Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình), phía Nam giáo phường Ngọc Trạo (thị xã Bỉm Sơn), phía Tây giáp xã Hà Long (Hà Trung), phía Đông giáp phường Ba Đình (thị xã Bỉm Sơn); chiều dài nhất của phường 5 km, chiều rộng nhất 3,5 km. Do đặc điểm của núi đồi chi phối, địa hình phường Bắc Sơn nghiêng từ Bắc xuống Nam và từ Tây sang Đông, độ dốc tương đối lớn. Phường Bắc Sơn là một phường miền núi thuộc Thị xã công nghiệp Bỉm Sơn, khi mới thành lập, tình hình kinh tế xã hội vô cùng khó khăn: một bộ phận lao động thiếu việc làm; nhiều gia đình thiếu đói; tình trạng an ninh trật tự phức tạp, trên địa bàn có ba điểm nóng dân thường gọi là: “Quân khu Chín Giếng”, “Quân khu Cửu Long”, “Quân khu Ba Lá”…
Bắc Sơn là vùng đất có vị trí chiến lược trọng yếu trong chiều dài lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc. Mảnh đất này đã được nhà sử học Phan Huy Chú ca ngợi là nơi “ Trời đất đúc khí thiêng, nước nhà gây phúc tốt, là nơi xuất phát tinh hoa của trời đất, nơi hội tụ vượng khí của non sông, chung đúc nên nhiều bậc anh hùng”. Mùa xuân năm kỷ dậu 1789 vùng đất này là nơi Quang Trung, Nguyễn Huệ và tướng quân Ngô Thị Nhậm tập kết quân lương, chuẩn bị cho cuộc hành quân thần tốc ra Bắc giải phóng kinh đô Thăng Long. Dãy Tam Điệp đã từng chứng kiến những sự kiện lịch sử thiêng liêng của quê hương đất nước. Sách Đại Nam nhất thống chí viết “Núi Tam Điệp ở cách huyện Tống Sơn 21 dặm về phía Bắc, mạch núi từ huyện Thạch Thành kéo đến và liên tiếp chạy ngang ra biển, giữa có đường thông qua là cổ họng giữa Bắc Nam”. Do vị thế hiểm yếu của dãy Tam Điệp, khu vực Bỉm Sơn nhiều lần được các nhà chính trị, quân sự chọn làm căn cứ chiến đấu ngăn chặn các đội quân xâm lược đất nước.
Dân cư phường Bắc Sơn chủ yếu là cán bộ công nhân các đội của Nông trường và dân cư khu hưu trí Nam Trung chuyển đến chiếm 90% dân số, 10% là dân số các địa phương khác chuyển đến, nghề nghiệp chính là sản xuất nông, lâm nghiệp, một bộ phận nhỏ hoạt động thương nghiệp và dịch vụ. Quá trình chung sống cư dân phường Bắc Sơn đã hòa đồng phong tục tập quán tín ngưỡng, truyền thống văn hóa tốt đẹp của các vùng miền trong cả nước và những tinh hoa văn hóa ở khu vực Bỉm Sơn tạo ra sự phong phú, đa dạng trọng cốt cách, trong giao tiếp vừa ấm áp đôn hậu chân thật, vừa lịch lãm cao thượng tôn kính … Phường Bắc Sơn có các khu di tích danh thắng văn hóa – lịch sử được xếp hạng Quốc gia. Đó là đền Sòng Sơn, đền Chín Giếng, đèo Ba Dội. Non xanh, suối biếc, tự nhiên hùng vĩ, khói hương thơm ngát lan tỏa các khu di tích danh thắng này đã thu hút hàng triệu lượt khách trong và ngoài nước về chiêm bái.
Các hoạt động kỷ niệm 30 năm thành lập phường Bắc Sơn
Sự ra đời, phát triển và trưởng thành của phường Bắc Sơn, đó chính là cơ sở thực tiễn để vận dụng sáng tạo đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước trong quá trình cải tạo tự nhiên – xã hội, xây dựng Bắc Sơn trở thành khu đô thị công nhiệp văn minh hiện đại. Trong đó nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đang được xây dựng phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tỷ trọng công nghiệp – thương mại – dịch vụ ngày càng tăng, tỷ trọng nông – lâm nghiệp trong GDP ngày càng giảm. Nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc không ngừng phát triển góp phần nâng cao dân trí, đào tạo lực lượng lao động, bồi dưỡng nhân tài đáp ứng yêu cầu xây dựng quê hương, đất nước. Nền quốc phòng toàn dân – an ninh nhân dân không ngừng được xây dựng củng cố vững chắc, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội. Đảng bộ và hệ thống chính trị lớn mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức đáp ứng yêu cầu lãnh đạo nhân dân toàn phường tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Cùng với tăng trưởng kinh tế, phường Bắc Sơn đã huy động sức mạnh toàn dân đẩy nhanh tiến độ phát triển các lĩnh vực giáo dục, y tế, thể thao, văn hóa, văn nghệ theo hướng xã hội hóa. Cơ sở vật chất kỹ thuật được tăng cường, chất lượng hoạt động từng bước được nâng cao. Trường học và Trạm y tế phát triển theo hướng đạt chuẩn quốc gia. Các khu phố văn hóa, cơ quan văn hóa đạt chuẩn, tỷ lệ gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa, thể thao phát triển. Tại hội diễn văn nghệ và thi đấu thể thao, các đội văn nghệ và vận động viên của phường đạt giải cao, nhiều năm liên tục xếp loại nhất nhì toàn thị xã. Tỷ lệ học sinh giỏi, giáo viên giỏi cấp trường, cấp thị, cấp tỉnh; tỷ lệ thi đậu đại học, cao đẳng năm sau cao hơn năm trước. Phong trào thi đua xóa đói, giảm nghèo và làm giàu cho gia đình, cho xã hội, các phong trào “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa nhân đạo từ thiện” đem lại giá trị kinh tế - xã hội to lớn. Lao động xã hội được đào tạo nghề nghiệp, được giới thiệu việc làm, tỷ lệ lao động nông – lâm nghiệp giảm, tỷ lệ lao động các ngành nghề tăng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm thấp, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân từng bước được cải thiện, góp phần đẩy lùi các hiện tượng tiêu cực xã hội, tạo đà cho tương lai phát triển.
Đền Cô Chín (phường Bắc Sơn – TX Bỉm Sơn) linh thiêng nổi tiếng của xứ Thanh
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của Phường Bắc Sơn, dưới sự lãnh đạo của Thị ủy - HĐND - UBND - MTTQ và các ban nghành Thị xã; Sự lãnh đạo sát sao của BCH Đảng bộ, Phường Bắc Sơn luôn coi trọng giữ gìn, củng cố tinh thần đoàn kết, làm cơ sở cho sự thống nhất về chính trị, tư tưởng và hành động vì mục tiêu xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, xây dựng Phường ngày càng giàu đẹp, văn minh. Công tác xây dựng chỉnh đốn đảng gắn liền với xây dựng và củng cố chính quyền, MTTQ và các tổ chức đoàn thể nhân dân. Năng lực và vai trò lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng; năng lực quản lý và điều hành của bộ máy chính quyền từ phường đến khu phố ngày càng được nâng cao. Sức mạnh đại đoàn kết được phát huy; dân chủ trong xã hội được mở rộng.
Nhìn lại 30 năm xây dựng và trưởng thành của Phường Bắc sơn mỗi giai đoạn lịch sử cụ thể đặt trong mỗi điều kiện hoàn cảnh lịch sử cụ thể khác nhau, có những thuận lợi, khó khăn nhất định, nhưng dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, Chính quyền, sự nỗ lực cố gắng vươn lên của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong toàn Phường đã gặt hái được những thành tựu quan trọng, có tiểm năng to lớn về kinh tế, giữ vững quốc phòng an ninh; đẹp về nếp sống văn hoá, vững bước trên con đường hội nhập Đất nước./.
