Nhà Long Hiệp là địa điểm thành lập Tỉnh ủy đầu tiên tỉnh Chợ Lớn, tháng 11/1930 - Ảnh: TL
Tham dự buổi lễ có Nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; Bí thư Tỉnh ủy Tây Ninh Nguyễn Văn Quyết; Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Hẳn cùng lãnh đạo các sở, ngành và đông đảo người dân địa phương. Tại sự kiện, UBND tỉnh Tây Ninh cũng công bố quyết định thành lập Ban quản lý Di tích Nhà Long Hiệp.
Nhà Long Hiệp là nơi diễn ra cuộc họp bí mật thành lập Tỉnh ủy Chợ Lớn đầu tiên vào tháng 11.1930 – một dấu mốc quan trọng trong phong trào cách mạng Nam Bộ. Ngôi nhà mang kiến trúc ba gian hai chái, mái ngói, cột gỗ, đặc biệt có hầm bí mật dưới bộ ván dùng để trú ẩn và làm việc.
Nhờ vị trí gần ga Gò Đen và trục lộ Đông Dương cũ, địa điểm này vừa thuận lợi cho liên lạc, vừa đảm bảo an toàn khi bị theo dõi. Gia chủ là địa chủ có quan hệ rộng với quan chức địa phương nên ít bị mật thám chú ý, tạo điều kiện để nơi đây trở thành “địa chỉ đỏ” của Đảng trong thời kỳ phong trào công – nông đang lan rộng ở Trung Quận – Chợ Lớn. Từ đây, nhiều hoạt động quan trọng được duy trì, đặt nền tảng cho những phong trào lớn sau này như Nam Kỳ khởi nghĩa.
Bí thư Tỉnh ủy Tây Ninh Nguyễn Văn Quyết (bìa phải), Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lê Văn Hẳn (giữa) trao hoa và Bằng công nhận di tích cho lãnh đạo xã Mỹ Yên - Ảnh: TL
Dù từng bị hư hỏng nặng sau chiến tranh, Nhà Long Hiệp vẫn còn lưu giữ nhiều dấu tích và hiện vật quý, khẳng định giá trị lịch sử của một cơ sở cách mạng tiêu biểu.
Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia không chỉ tôn vinh giá trị lịch sử – văn hóa của Nhà Long Hiệp, mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn, tôn tạo và phát huy các di sản quý của địa phương. truyền thống và hầm bí mật – những chứng nhân trầm lặng của thời kỳ đấu tranh đầy gian khó. Đồng thời sẽ là không gian giáo dục lịch sử quan trọng cho thế hệ trẻ, góp phần nuôi dưỡng lòng tự hào và ý thức gìn giữ di sản địa phương.
Di tích lịch sử Nhà Long Hiệp tại ấp Long Bình, xã Mỹ Yên là một trong những công trình kiến trúc – văn hóa đặc sắc còn lưu giữ gần như nguyên vẹn dấu ấn của một gia đình địa chủ giàu có ở vùng nông thôn Nam Bộ đầu thế kỷ XX. Ngôi nhà không chỉ nổi bật bởi tuổi đời hơn trăm năm, mà còn bởi sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc truyền thống Nam Bộ và những đường nét giao thoa Âu – Á hiếm thấy trong các nhà cổ ở địa phương.
Bản tóm tắt lịch sử Di tích lịch sử Nhà Long Hiệp - Ảnh: TL
Điểm ấn tượng nhất của Nhà Long Hiệp là kết cấu gỗ quý với họa tiết chạm trổ tinh xảo, thể hiện tay nghề của thợ mộc làng nghề xưa; không gian nhà ba gian, hai chái rộng rãi, tạo sự bề thế và sang trọng, phản ánh đời sống phồn thịnh của vùng nông nghiệp trù phú. Hệ thống cửa, cột, kèo được liên kết bằng mộng gỗ truyền thống, minh chứng cho kỹ thuật xây dựng thông minh và bền vững. Ngôi nhà từng là nơi gắn với nhiều sinh hoạt kinh tế – văn hóa của cư dân địa phương, phản ánh chuyển biến của xã Mỹ Yên qua nhiều giai đoạn.
Trong bối cảnh công nhân, nông dân Trung Quận – Chợ Lớn đang nổi dậy mạnh mẽ đầu thập niên 1930, Nhà Long Hiệp giữ vai trò như “trạm chỉ huy”, nơi thảo luận đường hướng và củng cố lực lượng, đặt nền tảng cho các phong trào lớn sau này, trong đó có Nam Kỳ khởi nghĩa./.
