Vai trò và truyền thống vẻ vang của báo chí cách mạng Việt Nam trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Từ rất sớm, các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác-Lênin đã hiểu rõ sự cần thiết và ý nghĩa, vai trò rất quan trọng của báo chí đối với việc hiện thực hóa chủ nghĩa Mác-Lênin và sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. C.Mác chỉ rõ: “Tuyệt đối từ bỏ chính trị là không thể được. Tất cả các tờ báo chủ trương từ bỏ chính trị cũng đều làm chính trị. Vấn đề chỉ là làm chính trị như thế nào và làm loại chính trị gì”(1). V.I.Lênin phát triển quan điểm nêu trên của C.Mác và nhấn mạnh: “Trong thời đại ngày nay, không có tờ báo chính trị thì không thể có phong trào gọi là chính trị”, “Điểm xuất phát của hoạt động, bước thực tiễn đầu tiên để tiến tới các tổ chức mong muốn... phải là việc thành lập tờ báo chính trị toàn Nga. Chúng ta cần trước hết là tờ báo, không có nó thì không thể tiến hành được một cách có hệ thống cuộc tuyên truyền, cổ động hết sức có nguyên tắc và toàn diện”(2).
Kế thừa và phát triển quan điểm của các nhà kinh điển mác xít, Đảng ta luôn khẳng định báo chí là tiếng nói của Đảng, phản ánh tiếng nói của quần chúng nhân dân, có nhiệm vụ truyền bá đường lối, chính sách của Đảng, phát hiện và phản ánh trung thực những điển hình tiên tiến, ủng hộ, cổ vũ những nhân tố mới, đấu tranh chống những hiện tượng lạc hậu, trì trệ và biểu hiện tiêu cực; góp phần giải quyết những vấn đề thiết thực mà xã hội quan tâm; xây dựng dư luận xã hội lành mạnh, động viên Nhân dân tích cực hoàn thành nhiệm vụ cách mạng.
Trong quá trình tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc và lãnh đạo cách mạng Việt Nam, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh rất quan tâm đến việc xây dựng, phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam. Bản thân Người cũng là một nhà báo mẫu mực, là người sáng lập và xây dựng, phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam. Người đã trực tiếp chỉ đạo xuất bản báo Thanh niên - tờ báo chính trị đầu tiên của Đảng (ngày 21/6/1925). Sau báo Thanh niên, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc còn lập ra báo Kông Nông (năm 1926), báo Đường Kách mệnh (năm 1927), báo Búa Liềm (năm 1929). Ngày 03/02/1930, Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam đã thông qua một nghị quyết về báo chí, kể từ đó Đảng lãnh đạo trở thành yêu cầu tự thân của báo chí cách mạng Việt Nam. Dưới sự quan tâm, lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng, báo chí cách mạng Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng. Tính đến ngày 30/11/2021, cả nước có 816 cơ quan báo chí (in và điện tử), trong đó 114 báo, 116 tạp chí thực hiện hai loại hình, 557 báo và tạp chí in; 29 báo và tạp chí điện tử; 72 cơ quan có giấy phép hoạt động phát thanh, truyền hình và 05 đơn vị hoạt động truyền hình không có hạ tầng phát sóng truyền hình riêng; có khoảng 40.000 người công tác tại các cơ quan báo chí, 17.161 người được cấp thẻ nhà báo, có bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và chuyên môn nghiệp vụ vững vàng(3).
Những điều nêu trên là minh chứng khẳng định, báo chí cách mạng Việt Nam là nền báo chí do Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức và lãnh đạo, lấy chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng chính trị tư tưởng; đồng thời là lực lượng xung kích, đi đầu trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng: “Báo chí - xuất bản đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước và hoạt động trong khuôn khổ pháp luật, là tiếng nói của Đảng, của Nhà nước, của các tổ chức chính trị, xã hội và là diễn đàn của nhân dân; luôn luôn đi đầu trong việc bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước”(4).
Để hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển đất nước đến năm 2030 và 2045, Đảng ta đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ: “Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại. Thực hiện tốt quy hoạch, phát triển hệ thống báo chí, truyền thông. Sắp xếp ngành xuất bản, in và phát hành theo hướng tinh gọn, chất lượng, hiện đại hoá. Tăng cường quản lý và phát triển các loại hình truyền thông, thông tin trên Internet. Kiên quyết đấu tranh, loại bỏ các sản phẩm, thông tin độc hại, xuyên tạc, phản động, ảnh hưởng xấu đến ổn định chính trị - xã hội, thuần phong mỹ tục”(5).
Tiếp tục phát huy vai trò của báo chí cách mạng trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng giai đoạn hiện nay
Trước yêu cầu ngày càng cao của giai đoạn cách mạng mới, ngày 22/10/2018, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Nghị quyết đã khẳng định và tiếp tục cụ thể hóa quan điểm chỉ đạo nhất quán của Đảng: “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là bảo vệ Đảng, Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước”.
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng tiếp tục nhấn mạnh: “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị; đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Theo đó, các nội dung trọng tâm mà toàn hệ thống chính trị nói chung, các cơ quan báo chí nói riêng cần thực hiện để tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng là:
Thứ nhất, tiếp tục làm cho toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân nhận thức ngày càng đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những nội dung cơ bản và giá trị to lớn của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; làm cho chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thật sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội, xây dựng văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Thứ hai, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục đối với các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, nhằm nâng cao sức đề kháng, khả năng chủ động đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch.
Thứ ba, tiếp tục làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn, hoàn thiện hệ thống lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta trong tình hình mới. Hệ thống hóa, phổ biến những thành tựu lý luận mà Ðảng ta đã đạt được trên cơ sở vận dụng đúng đắn, sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong công cuộc đổi mới. Tiếp tục khẳng định bản chất ưu việt của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa đã được xác định trong Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và Hiến pháp năm 2013.
Thứ tư, đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao chất lượng và hiệu quả tuyên truyền về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Ðảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch theo hướng chủ động, có tính thuyết phục cao, hấp dẫn. Khẩn trương thực hiện nghiêm chủ trương quy hoạch các cơ quan báo chí đã được phê duyệt. Chủ động tăng cường thông tin tích cực đi đôi với ngăn chặn có hiệu quả những thông tin xấu, độc trên internet, mạng xã hội.
Thứ năm, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và kiên quyết xử lý kịp thời, nghiêm minh các tổ chức đảng, đảng viên vi phạm Cương lĩnh chính trị, Ðiều lệ Ðảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Ðảng. Siết chặt kỷ cương, kỷ luật trong Ðảng. Các cấp ủy và tổ chức đảng, mọi cán bộ, đảng viên phải chấp hành nghiêm kỷ luật phát ngôn; nghiêm cấm để lộ bí mật của Ðảng, Nhà nước, lan truyền những thông tin sai lệch hoặc tán phát những đơn thư nặc danh, mạo danh, hoặc thư có danh nhưng có nội dung xấu, xuyên tạc, vu khống, kích động.
Thứ sáu, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý và sử dụng internet, mạng xã hội. Trong đó, chú trọng xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và có các giải pháp kỹ thuật phù hợp với sự phát triển nhanh của internet, mạng xã hội. Phát huy cao nhất trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, trước hết là người đứng đầu trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch…
Các cơ quan báo chí, đặc biệt là các báo, tạp chí khoa học cần tập trung tuyên truyền để làm rõ hơn, sâu sắc hơn những giá trị cốt lõi của chủ nghĩa Mác-Lênin, bảo vệ giá trị khoa học và cách mạng của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử mác xít; của học thuyết hình thái kinh tế - xã hội, bảo vệ học thuyết giá trị thặng của chủ nghĩa Mác-Lênin; bảo vệ học thuyết nhân văn vì sự phát triển toàn diện của con người và xã hội loài người... để tiếp tục khẳng định chủ nghĩa Mác - Lênin là học thuyết duy nhất từ trước đến nay bàn về mục tiêu, con đường, lực lượng, biện pháp đấu tranh xóa bỏ áp bức, bóc lột bất công; giải phóng con người, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng dân tộc…
Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền để toàn hệ thống chính trị và xã hội nhận thức đầy đủ, chính xác hơn những giá trị cốt lõi của tư tưởng Hồ Chí Minh trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Đó là bảo vệ tư tưởng về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; về sức mạnh của Nhân dân, của khối đại đoàn kết toàn dân tộc; về quyền làm chủ của Nhân dân, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân; về khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng; không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân; tư tưởng về đạo đức cách mạng; về xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, về chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau; về xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng; về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; cán bộ, đảng viên là “người đầy tớ” thật trung thành của Nhân dân...
Triển khai thực hiện các nội dung trọng tâm nêu trên, thời gian qua các cơ quan báo chí đã tăng cường, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng với nhiều hình thức, sản phẩm và nội dung thông tin phong phú. Số lượng, chất lượng các chuyên mục, chương trình, tin bài đã tăng lên rất nhiều. Nhiều bài viết, chương trình tuyên truyền có hiệu ứng tốt trong xã hội, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đón nhận. Công tác chỉ đạo, định hướng, quản lý thông tin trên báo chí, việc tổ chức cung cấp thông tin cho báo chí có nhiều đổi mới và chủ động bám sát với tình hình thực tiễn, có trọng tâm, trọng điểm; đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học và công nghệ để đánh giá, lượng hóa xu hướng thông tin, từ đó có sự điều chỉnh kịp thời, phù hợp trong chỉ đạo, điều hành.
|
Bên cạnh các nội dung trọng tâm, xuyên suốt và lâu dài nêu trên, báo chí cần tập trung vào một số nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết sau:
Một là, tập trung thông tin, tuyên truyền nội dung và kết quả công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công tác tổ chức cán bộ. Cần bám sát nội dung Chiến lược cán bộ của Đảng và các văn bản hướng dẫn thi hành, cũng như kết quả xây dựng đội ngũ cán bộ thời gian qua để công luận và xã hội thấy rõ những ưu điểm nổi bật đã đạt được. Đó là, đa số cán bộ có lập trường tư tưởng và bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, lối sống giản dị, gương mẫu; có ý thức rèn luyện, phấn đấu, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao; những tấm gương cán bộ “sáu dám”, năng động, sáng tạo, thích ứng nhanh với nền kinh tế thị trường và xu thế hội nhập, có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế. Đa số cán bộ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội ở các cấp có phẩm chất, năng lực và uy tín, nhất là cán bộ cấp chiến lược có tư duy đổi mới, có khả năng hoạch định đường lối, chính sách và lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện. Hầu hết cán bộ lãnh đạo lực lượng vũ trang được rèn luyện, thử thách qua thực tiễn, trung thành với Đảng, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc. Nhiều cán bộ khoa học tâm huyết, say mê nghiên cứu, có nhiều đóng góp tích cực cho đất nước.
Đồng thời, cần đẩy mạnh tuyên truyền những nội dung trong Quy định số 205-QĐ/TW ngày 23/9/2019 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền và Quy định số 69-QĐ/TW về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm, bởi đây là những văn bản hết sức quan trọng thể hiện sự đổi mới mạnh mẽ về tư duy, nhận thức và hành động của Đảng về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ.
Hai là, đẩy mạnh tuyên truyền nội dung và kết quả triển khai thực hiện công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Đây vừa là nội dung tuyên truyền hết sức quan trọng, vừa là nhiệm vụ chính trị vẻ vang của báo chí cách mạng Việt Nam để thiết thực đóng góp vào thành công của các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030 và 2045 đã đề ra trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Trong nhiệm vụ này, báo chí cần hết sức chú trọng công tác tuyên truyền về những luận cứ khoa học phục vụ xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân; vừa kế thừa, phát triển quan điểm chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật, vừa tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa chính trị, pháp lý của thế giới, phù hợp với thực tiễn Việt Nam.
Trong quá trình triển khai thực hiện, cần gắn nhiệm vụ tuyên truyền về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị với việc tích cực phòng ngừa và chủ động, kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm minh sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những hành vi tham nhũng, tiêu cực theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ tư khóa XI, khóa XII và Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng cũng là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội, để Nhân dân thực sự là chủ thể, là trung tâm của sự phát triển nhanh và bền vững đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa, dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Ba là, phát huy tốt hơn nữa, có hiệu quả hơn nữa vai trò và tác dụng tuyên truyền để nhân dân hiểu rõ hơn nữa, hiểu đúng hơn nữa việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu hiện nay; là công việc tự giác, thường xuyên của các cấp, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị, của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu, nhất là vai trò, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”(6). Cấp ủy, tổ chức đảng và chính quyền các cấp cần tập trung lãnh đạo để kiện toàn, xây dựng phát triển lực lượng đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng theo hướng chủ động tạo thế liên hoàn, vững chắc, có bộ phận nòng cốt, chuyên sâu, tập hợp lực lượng rộng rãi; quản lý chặt chẽ tình hình chính trị nội bộ, nắm bắt, dự báo và đề xuất, tham mưu để xử lý kịp thời những vấn đề tư tưởng nảy sinh.
Trong tổ chức thực hiện, cần duy trì tốt các chuyên trang, chuyên mục chống “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở các cơ quan, đơn vị. Thường xuyên duy trì, thực hiện có hiệu quả việc phối hợp với các cơ quan chức năng để tạo thế trận rộng khắp, chặt chẽ trong đấu tranh phản bác quan điểm, luận điệu sai trái thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Cần xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý báo chí, xuất bản và những người trực tiếp tham gia đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa mạnh về chất và đủ về lượng. Chú trọng bồi dưỡng, nâng cao trình độ để những người làm báo có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ lý luận cao, khả năng diễn đạt, thuyết phục, có nhiệt huyết, dũng khí đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; bảo vệ Đảng, chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhân dân. Quan tâm đầu tư trang thiết bị, phương tiện để những người làm báo tiếp cận công nghệ hiện đại trong thời kỳ chuyển đổi số, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ chính trị đặt ra đối với nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới./.
TS. Trần Nghị
Tổng Biên tập Tạp chí Tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ
