Tham dự chương trình có đại diện các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, cộng đồng nhân dân địa phương, cùng đông đảo du khách thập phương (Ảnh: Báo Ninh Bình).
Nằm trong chuỗi các hoạt động Festival Ninh Bình lần thứ III, năm 2024, kỷ niệm 1100 năm Ngày sinh Đinh Tiên Hoàng đế; chào mừng Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) và nhằm thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, Chương trình Tưởng nhớ và Tri ân Công đức Đức Thánh Nguyễn là một sự kiện văn hóa tâm linh có ý nghĩa nhằm tưởng nhớ và tri ân công lao to lớn của Thiền sư - Quốc sư Nguyễn Minh Không trong tiến trình lịch sử dân tộc, đặc biệt khẳng định công lao to lớn của ngài trong nghề đúc đồng và Y học Việt Nam.
Đức Thánh Nguyễn Minh Không là một nhân vật lịch sử, danh y, thiền sư và là một biểu tượng tâm linh quan trọng trong văn hóa Việt Nam gắn liền với vùng đất Ninh Bình. Ngài tên thật là Nguyễn Chí Thành (1065–1141), quê ở Đàm Xá, Gia Viễn, Ninh Bình. Nguyễn Minh Không không chỉ là một thiền sư lỗi lạc của Phật giáo Việt Nam thời Lý mà còn là một danh y nổi tiếng, người đã cứu chữa nhiều bệnh nan y cho dân chúng và vua Lý Thần Tông. Ngài được vua Lý phong danh hiệu “Quốc sư” và sau khi qua đời, dân gian tôn thờ ngài là Đức Thánh Nguyễn. Có thể nói, ông là người tiên phong trong phát triển y học dân gian, ông đã chữa bệnh cứu người bằng các phương pháp độc đáo, gắn với tâm linh và trí tuệ. Đồng thời đóng góp lớn trong truyền bá Phật giáo và xây dựng các công trình tôn giáo tiêu biểu, trong đó có Chùa Bái Đính.
Các đồng chí lãnh đạo và các đại biểu dâng hương tại đền thờ Đức Thánh Nguyễn Minh Không thể hiện lòng thành kính và tri ân sâu sắc đối với công lao của Đức Thánh Nguyễn Minh Không (Ảnh: Báo Ninh Bình).
Tại chương trình, các đồng chí lãnh đạo và các đại biểu đã thực hiện nghi thức dâng hương tưởng nhớ và tri ân công đức Đức Thánh Nguyễn trong tiến trình lịch sử phát triển của dân tộc. Trong không khí trang nghiêm, thành kính, cấp uỷ, chính quyền và các tầng lớp nhân dân huyện Gia Viễn kế thừa và tiếp nối truyền thống, phát huy, giữ gìn những giá trị lịch sử, văn hóa, tinh thần “trí tuệ thiện”, tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, ra sức rèn đức, luyện tài, cùng nhau đoàn kết vượt qua mọi khó khăn. Phát huy trí tuệ, sức mạnh tổng hợp, tập trung chỉ đạo với tinh thần chung là quyết liệt hơn, đổi mới sáng tạo hơn. Các đơn vị, cơ quan thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030, góp phần bảo vệ và xây dựng quê hương, đất nước phồn vinh hạnh phúc. Đồng thời, kế thừa, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa địa phương, với quyết tâm hành động đóng góp vào kế hoạch xây dựng và phát triển đưa Ninh Bình trở thành thành phố di sản thiên niên kỷ, thành phố trực thuộc Trung ương.
Với tâm thế cội nguồn lịch sử “Đại hữu sinh Vương, Điềm Dương sinh Thánh", huyện Gia Viễn đã tập trung xây dựng nhiều kế hoạch hành động, trong đó chú trọng khôi phục và phát triển dược liệu đông y, đặc biệt chú trọng những loại dược liệu bản địa của Ninh Bình, gắn với tên tuổi của Thiền sư Minh Không.
Những nơi ngài đặt chân tới tìm thảo dược quý đều để lại dấu tích các loài cây thuốc quý, trong đó có dấu tích cây trà hoa vàng. Ở Gia Viễn, những nơi Đức Thánh đặt chân tới có những thung thuốc như Sinh Dược-Bái Đính; Thung Lau-Thung Lá (Gia Hưng), Thung Giếng-Thung Nắng (Đá Hàn, Gia Hòa) đều có những cây trà hoa vàng cổ thụ mọc hàng trăm tuổi với kỳ vọng trà hoa vàng sẽ trở thành “Thánh Hoa” của Ninh Bình để phát huy được công dụng dược liệu quý, lan tỏa và phát triển rộng khắp...
Nghi thức đúc “Vạc thuốc Thánh” bằng đồng thể hiện sự kính ngưỡng của thế hệ hôm nay với những giá trị y học, văn hóa và tâm linh mà Đức Thánh Nguyễn để lại (Ảnh: Báo Ninh Bình).
Cũng trong buổi lễ, đại diện Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo huyện đã thực hiện nghi lễ thỉnh kinh dâng hương, xin đồng, thổi lửa để thực hiện nghi lễ đúc đồng. Các đại biểu cùng Nhân dân và du khách đã tham gia nghi thức đúc “Vạc thuốc Thánh” bằng đồng, với mong muốn cầu cho quốc thái, dân an, mưa thuận gió hòa, nhân dân mạnh khỏe, mọi thân bệnh, tâm bệnh đều nhẹ nhàng tan biến như tích xưa Quốc sư Nguyễn Minh Không đã “giáng thế” cứu độ con người. “Vạc thuốc Thánh” tượng trưng cho nồi thuốc lớn, biểu hiện lòng từ bi và tài năng y thuật của ngài trong việc chữa bệnh cứu người.
Sau lễ đúc đồng là nghi thức dâng Thánh tác phẩm “Đèn Thánh Hoa” là tác phẩm dựa trên nguyên mẫu Cây Thạch đăng (tức cây đèn đá). Tác phẩm do nghệ nhân Quốc gia Triệu Đăng Khoa và các nghệ nhân Hội mỹ nghệ kim hoàn làng nghề Đồng Xâm, huyện Kiến Xương (Thái Bình) thực hiện.
Nghi thức dâng Thánh tác phẩm “Đèn Thánh Hoa” nhấn mạnh sự gắn kết giữa quá khứ và hiện tại, kết nối các thế hệ với di sản văn hóa dân tộc (Ảnh: Báo Ninh Bình).
Nghi thức dâng Thánh tác phẩm “Đèn Thánh Hoa” là một phần trang trọng và đặc biệt trong các hoạt động tưởng nhớ và tri ân công đức Đức Thánh Nguyễn Minh Không. Tác phẩm “Đèn Thánh Hoa” biểu tượng ánh sáng và trí tuệ, được thiết kế công phu, tinh xảo với hình ảnh và họa tiết mang đậm yếu tố truyền thống. “Đèn” tượng trưng cho trí tuệ, ánh sáng dẫn đường, gắn với sự minh triết và lòng từ bi của Đức Thánh Nguyễn. “Hoa” thể hiện sự thanh cao, thuần khiết, tượng trưng cho đức hạnh và công lao của ngài trong việc chữa bệnh, cứu người, và phổ độ chúng sinh. Tác phẩm dâng lên thể hiện mong ước mang ánh sáng của trí tuệ và sự bao dung lan tỏa, giúp nhân dân có cuộc sống an lành, thịnh vượng. Tác phẩm là sự kết nối giữa truyền thống và hiện đại, thể hiện sự tôn kính của thế hệ ngày nay đối với lịch sử và văn hóa dân tộc.
Chương trình Tưởng nhớ và tri ân công đức Đức Thánh Nguyễn không chỉ thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của thế hệ hôm nay đối với những đóng góp to lớn của Đức Thánh Nguyễn đồng thời nhắc nhở về trách nhiệm gìn giữ và phát huy các giá trị di sản mà ngài để lại. Qua đó cũng góp phần quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống, thu hút du khách trong và ngoài nước đồng thời thúc đẩy phát triển du lịch văn hóa – tâm linh tại huyện Gia Viễn nói riêng và tỉnh Ninh Bình nói chung.
