Đây là điều kiện then chốt để mô hình chính quyền địa phương hai cấp vận hành thông suốt, giảm tác động tiêu cực đến người dân và doanh nghiệp.
Ảnh minh họa - TL
Tại hội nghị, nhiều địa phương đã phản ánh các khó khăn trong quá trình triển khai nhiệm vụ. Nghệ An, Khánh Hòa, Vĩnh Long, Thừa Thiên Huế, Lạng Sơn đều gặp vướng mắc khi thực hiện Thông tư 09/2024/TT-BKHCN về quản lý nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh, cơ sở. Một số tỉnh miền núi như Cao Bằng, Lai Châu, Điện Biên còn nhiều vùng “trắng sóng”, “lõm sóng”, ảnh hưởng đến chuyển đổi số. Hà Tĩnh và Lâm Đồng cho biết việc thống kê, đánh giá chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh chưa có công cụ và dữ liệu chuẩn, khó phản ánh kết quả một cách khách quan. Thực tế, nhiều dịch vụ công trực tuyến mới dừng ở việc tiếp nhận hồ sơ trên môi trường số, trong khi khâu xử lý vẫn thủ công, khiến chuyển đổi số chưa thực sự đi vào chiều sâu.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng những bất cập trên không chỉ làm giảm hiệu quả quản lý nhà nước mà còn cản trở tiến trình đổi mới sáng tạo ở địa phương. Ông khẳng định, muốn giải quyết triệt để, các Sở KH&CN phải đi đầu trong ứng dụng công nghệ số, trở thành hình mẫu để các sở, ngành khác học tập. “Mỗi khi gặp vấn đề khó, phải nghĩ ngay đến giải pháp công nghệ số”, Bộ trưởng nhấn mạnh, đồng thời lấy ví dụ về quản lý vòng đời các nhiệm vụ KH&CN – nếu làm thủ công sẽ kém hiệu quả, chỉ có số hóa mới tạo ra sự minh bạch và thông suốt.
Theo định hướng, Bộ KH&CN sẽ chủ trì xây dựng một nền tảng số dùng chung, thay thế hàng chục phần mềm riêng lẻ của các tỉnh, thành phố. Việc phân cấp, phân quyền cho địa phương đi kèm cơ chế và nguồn lực phù hợp, không phải “đẩy” hết trách nhiệm về cơ sở. Trung ương sẽ tập trung vào xây dựng nền tảng, chính sách và công cụ đồng bộ, tạo điều kiện để địa phương triển khai thuận lợi. Bộ trưởng yêu cầu mọi vướng mắc của địa phương phải được xử lý ngay, không để tồn đọng, đồng thời quy trách nhiệm cụ thể cho người đứng đầu các đơn vị trực thuộc Bộ nếu để chậm trễ.
Về thể chế, Bộ trưởng đề nghị sớm hoàn thiện Khung kiến trúc Chính phủ điện tử mới theo hướng thực tiễn hơn, trong đó 80% là hướng dẫn chi tiết bằng biểu mẫu, checklist để địa phương có thể áp dụng ngay. Ông cũng yêu cầu rà soát toàn bộ hệ thống chỉ số về kinh tế số, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, loại bỏ những chỉ số hình thức, thiếu cơ sở dữ liệu, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đào tạo, bồi dưỡng nhân lực. Bộ KH&CN sẽ tổ chức tập huấn cho 34 Giám đốc Sở KH&CN nhằm thống nhất tầm nhìn và cách triển khai, lấy công nghệ và quy trình làm công cụ nâng cao năng suất.
Theo báo cáo của Bộ, trong quý III/2025, Bộ KH&CN đã tham mưu, trình Chính phủ và Thủ tướng ban hành nhiều văn bản quan trọng, gồm 8 Nghị định, 4 Nghị quyết và 6 Quyết định, tập trung vào tháo gỡ khó khăn trong ứng dụng CNTT, bảo đảm liên thông dữ liệu và bí mật nhà nước trong hoạt động chuyển đổi số. Bộ cũng ban hành 13 Thông tư, trong đó đáng chú ý là Thông tư 10/2025/TT-BKHCN quy định chức năng, nhiệm vụ của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp xã; Thông tư 14/2025/TT-BKHCN bổ sung quy định về bảo đảm thông tin liên lạc trong phòng, chống thiên tai.
Nhiều kết quả nổi bật được ghi nhận trong 9 tháng đầu năm: 98 nhiệm vụ KH&CN quốc gia đã được rà soát; tỷ trọng xuất khẩu hàng hóa công nghệ cao đạt 48,36%; cả nước có gần 1.000 doanh nghiệp KH&CN, giá trị hợp đồng chuyển giao công nghệ đạt 308 tỷ đồng; ngành công nghiệp số đạt doanh thu hơn 3,2 triệu tỷ đồng với hơn 77.000 doanh nghiệp hoạt động; lĩnh vực bưu chính – viễn thông tăng trưởng mạnh với doanh thu hơn 61.000 tỷ đồng, tốc độ Internet đứng thứ 18 thế giới về di động và thứ 13 về cố định. Trong chuyển đổi số, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình đạt gần 40%, giao dịch trên Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia vượt 3,6 tỷ.
Bên cạnh đó, Bộ KH&CN đã phát động Giải thưởng “Make in Vietnam 2025”, đồng thời nhiều địa phương triển khai sáng kiến mới như trung tâm dữ liệu tại Thái Nguyên hay liên minh đào tạo bán dẫn tại TP.HCM. Những bước đi này cho thấy chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo đang đi vào thực chất, dù vẫn còn sự chênh lệch rõ rệt giữa các bộ, ngành và địa phương.
