(VNHN)-Việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm cũng sẽ giúp những người được lấy phiếu thấy được mức độ tín nhiệm của mình để có phương hướng khắc phục khuyết điểm, thiếu sót...
Đó là khẳng định của ông Trần Văn Tuý – Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Trưởng ban Công tác đại biểu của Uỷ ban TVQH trong cuộc trò chuyện với Phóng viên báo Diễn đàn Doanh nghiệp.
Ông Túy khẳng định: Theo quy định tại điều 18 của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015, Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm đối với những người giữ các chức vụ: Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước; Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy viên Uỷ ban TVQH, Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội; Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ; Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng VKSND tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước. Theo đó, các chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn là 50 người.
- Vậy bỏ phiếu tín nhiệm lần này có gì khác, thưa ông?
Tuy nhiên, theo quy định thì sẽ không lấy phiếu tín nhiệm đối với người có thời gian đảm nhiệm chức vụ liên tục chưa đủ 9 tháng, và hiện nay, có 2 chức danh là Chủ tịch Nước và Bộ trưởng Bộ TT&TT sẽ được QH bầu và phê chuẩn trong Kỳ họp thứ 6, chưa đủ 9 tháng nên Quốc hội sẽ không lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ 2 chức danh này. Như vậy, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội chỉ lấy phiếu tín nhiệm đối với 48 chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn.
Một điểm mới nữa trong lấy phiếu tín nhiệm lần này là người được lấy phiếu phải báo cáo về việc tự đánh giá, kiểm điểm về việc có hay không biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ theo Nghị quyết T.Ư 4. Ngoài ra, người được lấy phiếu phải báo cáo về việc tự đánh giá, kiểm điểm về thực hiện việc sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế ở cơ quan, tổ chức, đơn vị mình.
Nghị quyết 85/2014/QH13 về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn cũng quy định, trường hợp thấy cần làm rõ vấn đề liên quan đến người được lấy phiếu tín nhiệm thì chậm nhất là 15 ngày trước ngày khai mạc kỳ họp tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, ĐBQH có quyền đề nghị Uỷ ban TVQH yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xác minh và trả lời bằng văn bản.
Ông Trần Văn Tuý – Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Trưởng ban Công tác đại biểu của Uỷ ban TVQH
- Ông đánh giá thế nào về kết quả lấy phiếu tín nhiệm của 2 lần trước đây (năm 2013 và 2014)?
Lấy phiếu tín nhiệm là việc Quốc hội, HĐND thực hiện quyền giám sát, đánh giá mức độ tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn để làm cơ sở cho việc đánh giá cán bộ. Việc này nhằm tăng cường hiệu quả giám sát, bảo đảm Quốc hội, HĐND thực hiện tốt hơn trách nhiệm của cơ quan quyền lực Nhà nước, cơ quan đại biểu của nhân dân, thay mặt nhân dân giám sát người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn, qua đó nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.
Việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm cũng sẽ giúp những người được lấy phiếu thấy được mức độ tín nhiệm của mình để có phương hướng khắc phục khuyết điểm, thiếu sót để tiếp tục phấn đấu, rèn luyện, phát huy tối đa năng lực và nhiệt huyết để cống hiến, nâng cao hiệu quả công việc. Như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói, đây là việc làm vừa động viên, vừa mang ý nghĩa cảnh tỉnh, nhắc nhở.
Bên cạnh đó, kết quả lấy phiếu tín nhiệm, cũng là cơ sở quan trọng để cấp có thẩm quyền đánh giá cán bộ, thực hiện quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ một cách hiệu quả, đúng người, đúng việc; khuyến khích những người tín nhiệm thấp tự nguyện từ chức; kịp thời đưa ra khỏi vị trí lãnh đạo những người không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ mà không phải chờ đến hết nhiệm kỳ, hết tuổi công tác.
Qua 2 lần lấy phiếu vào năm 2013 và 2014 cho thấy việc lấy phiếu tín nhiệm phát huy tác dụng tốt, nâng cao trách nhiệm, hiệu quả, hoạt động người lấy phiếu. Và thực tế có những người ở kỳ trước phiếu tín nhiệm thấp thì kỳ sau đã cao hơn hẳn. Bên cạnh đó, có sự chuyển biến rất rõ nét ở các ngành, các lĩnh vực đó. Tức là sau mỗi kỳ lấy phiếu tín nhiệm họ đã soi lại mình, phát huy các kết quả đạt được, khắc phục các hạn chế, tồn tại và có biện pháp tổ chức thực hiện năng động, sáng tạo hơn để thực hiện nhiệm vụ được giao.
Như với các Uỷ viên Uỷ ban TVQH, chúng tôi cũng coi đây là cơ hội để soi lại mình và cũng rất lo lắng. Nhiều người nói Uỷ viên TVQH là “trách nhiệm tập thể”, nhưng dù là trách nhiệm tập thể nhưng anh vẫn phải thể hiện được quan điểm dẫn dắt, quan điểm tổ chức định hướng hoạt động ở cơ quan của anh, sự gương mẫu trong đạo đức, tác phong, sự gắn bó với Quốc hội và cử tri chứ không chỉ đơn giản là sản phẩm của tập thể.
- Thưa ông, việc bổ sung yêu cầu người được lấy phiếu tín nhiệm là phải tự đánh giá về chống suy thoái, tự diễn biến, tự chuyển hoá và đánh giá về công tác tinh giản biên chế ở cơ quan, đơn vị có ý nghĩa như thế nào?
Việc bổ sung yêu cầu này nhằm cụ thể hoá hành động theo Nghị quyết của Đảng, đánh giá việc mỗi cán bộ lãnh đạo chuyển từ nhận thức thành hành động thế nào. Hai vấn đề cần bổ sung cũng là nút thắt cần giải quyết, đó là vấn đề về chống suy thoái, chống tự diễn biến, tự chuyển hoá và nút thắt về bộ máy cồng kềnh, biên chế lớn.
Nghị quyết 85 của Quốc hội yêu cầu những người được lấy phiếu tín nhiệm phải gửi các báo cáo sớm, và trước thời điểm đó, nếu có dư luận thì anh phải giải trình làm rõ. Dù chưa đọc hết các báo cáo nhưng ban đầu tôi thấy các báo cáo đã tuân thủ thời gian và dung lượng.
Qua nghiên cứu vài báo cáo bước đầu thì thấy các báo cáo được viết rất cụ thể, tập trung vào các nhiệm vụ của mình. Về báo cáo đánh giá về kê khai tài sản, đến thời điểm này cũng chưa có thông tin khiếu nại, tố cáo gì. Đến nay tất cả những người được lấy phiếu tín nhiệm đã gửi xong báo cáo theo yêu cầu và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã gửi đến các ĐBQH, qua kiểm tra thì các ĐBQH cũng đã nhận được, có thời gian để nghiên cứu.
- Ông có cảm thấy lo ngại trước việc “vận động hành lang” trước khi lấy phiếu tín nhiệm hay không?
Việc này cần có biện pháp tổng hòa. Nhưng xét về phía các ĐBQH, họ là những người ưu tú được cử tri tín nhiệm, họ có bản lĩnh và trách nhiệm mà không ai dễ gì tác động được. Vì sự tín nhiệm của cử tri, vì trách nhiệm đối với đất nước, ĐBQH không thể bỏ phiếu dựa trên cảm tính cá nhân. Lá phiếu của đại biểu phải thực sự đại diện cho ý chí của cử tri, nguyện vọng chính đáng của nhân dân và trí tuệ của người đại biểu nhân dân.
Tôi tin rằng với sự tự tôn và ý thức trách nhiệm của mỗi người thì các lãnh đạo, đại biểu QH sẽ “lấy” phiếu bằng việc cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình chứ không phải bằng việc chạy phiếu tín nhiệm. Nghị quyết 85 của Quốc hội cũng đã quán triệt, ràng buộc anh phải lấy phiếu bằng thực lực hoạt động của mình.
- Theo ông, các ĐBQH có thể căn cứ vào các kênh nào để đánh giá chính xác trước khi bỏ phiếu tín nhiệm?
Trước hết là dựa trên kết quả chung của tình hình phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng của đất nước. Cụ thể nhất là căn cứ vào chuyển biến của từng lĩnh vực mà người đó phụ trách. Kênh tiếp theo là từng ĐBQH cũng đều theo dõi hoạt động của những người thuộc diện lấy phiếu trong cả nhiệm kỳ, các ĐBQH nhớ từng câu nói, từng việc làm và giám sát rất chặt chẽ. Bên cạnh đó các ĐBQH còn theo dõi qua các tài liệu của các cuộc giám sát.
Bên cạnh đó, qua kênh tiếp xúc cử tri, nếu có các vụ việc nổi lên, ĐBQH sẽ căn cứ vào đó để suy nghĩ, phân tích, sàng lọc. Những thông tin phản ánh trên báo chí cũng là cơ sở để ĐBQH đọc và tham khảo để đưa ra quyết định. Chúng ta có rất nhiều kênh nhưng định hướng chung là ĐBQH phải có trách nhiệm sàng lọc đánh giá thông tin khách quan công tâm, công bằng để lá phiếu của mình thể hiện đúng thực chất hiệu quả công việc của người được lấy phiếu, đáp ứng được kỳ vọng của Quốc hội, của cử tri cả nước.
Về việc có duy tình hay không, từng ĐBQH đều ý thức rằng, đằng sau họ là hàng triệu cử tri theo dõi, nên ở bất cứ lĩnh vực nào nếu có lùm xùm hoặc có ý kiến cử tri thì chắc chắn phiếu thấp sẽ nhiều hơn. Chúng ta đánh giá thông qua chủ quan của con người có thể có chút nào đó cảm tính, nhưng duy tình thì chắc chắn không có vì đã qua 2 lần lấy phiếu tín nhiệm, chúng ta đã có niềm tin, cử tri cũng đã yên tâm. Còn nếu nói phải có thước đo chính xác tuyệt đối thì không có, không có gì tuyệt đối cả.
- Trân trọng cảm ơn ông!
Nguyễn Việt-thực hiện/DĐDN
