Thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khóa XI, khoa học lý luận chính trị và khoa học xã hội - nhân văn nước ta đã đạt nhiều thành tựu quan trọng trong tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, góp phần làm sâu sắc, phong phú hơn những giá trị khoa học, cách mạng, nhân văn của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước trên các lĩnh vực; góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Bài viết phân tích, làm rõ vị trí, vai trò, thực trạng và đề xuất khuyến nghị, giải pháp đẩy mạnh nghiên cứu khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn, góp phần bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
1. Vị trí, vai trò của khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn trong bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng
Lý luận là hệ thống những tri thức đã được khái quát, tạo ra quan niệm tương đối hoàn chỉnh về các quy luật và mối liên hệ cơ bản, phổ biến của thế giới hiện thực. Theo chủ nghĩa Mác - Lênin, mọi lý luận chân chính đều bắt nguồn từ thực tiễn, phản ánh đúng đắn các quy luật của thực tiễn khách quan và trở lại định hướng hoạt động thực tiễn. Vì vậy, lý luận là một nội dung, một bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong hoạt động chính trị, nhất là hoạt động của các đảng chính trị, đảng cầm quyền. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ, Đảng mà không có lý luận dẫn đường thì “cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam”(1).
Khoa học lý luận chính trị là khoa học nghiên cứu, hình thành hệ thống tri thức về lý luận chính trị và tổng kết những vấn đề thực tiễn mới đặt ra trong đời sống chính trị của xã hội để đúc kết thành lý luận và bài học kinh nghiệm. Khoa học lý luận chính trị có vị trí, vai trò, tầm quan trọng to lớn đối với nhận thức và hành động của cá nhân, cộng đồng, giai cấp và sự phát triển của toàn xã hội; nó mang tính giai cấp, tính khái quát khoa học và tính định hướng, dự báo cao. Ở Việt Nam hiện nay, khoa học lý luận chính trị là khoa học nghiên cứu về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; nghiên cứu, tổng kết thực tiễn về công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, về chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đất nước... Quy định số 285-QĐ/TW ngày 25-2-2015 của Bộ Chính trị khóa XI về “Dân chủ trong nghiên cứu lý luận chính trị trong các cơ quan Đảng, Nhà nước” đã chỉ rõ: Nghiên cứu lý luận chính trị là hoạt động nghiên cứu nhằm cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định, hoàn thiện đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Khoa học lý luận chính trị có chức năng quan trọng là nghiên cứu, bổ sung, phát triển và truyền bá hệ tư tưởng của Đảng, làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành hệ tư tưởng thống trị; giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội, như C.Mác đã chỉ rõ: “Những tư tưởng thống trị của một thời đại bao giờ cũng chỉ là những tư tưởng của giai cấp thống trị”(2).
Khoa học xã hội và nhân văn là khoa học nghiên cứu về xã hội và con người, trong đó khoa học xã hội tập trung nghiên cứu quy luật vận động và phát triển của xã hội, mối quan hệ giữa con người với xã hội, giữa con người với con người; khoa học nhân văn là khoa học nghiên cứu về con người, trong đó tập trung vào đời sống tinh thần của con người, về sự phát triển nhân cách, trí tuệ, tư tưởng, tình cảm, đạo đức, thẩm mỹ của con người; về những quy tắc ứng xử, những hoạt động, hành vi của con người. Khoa học xã hội và nhân văn nghiên cứu về xã hội và con người từ đời sống xã hội hiện thực, gắn với các giai đoạn, bối cảnh lịch sử cụ thể, nhằm khám phá bản chất, quy luật vận động của lịch sử xã hội, lịch sử dân tộc và đời sống của con người; hệ thống hóa, khái quát hóa thành những tri thức khoa học để soi sáng nhận thức con người, thúc đẩy con người phát triển và hoàn thiện nhân cách, hành động sáng tạo, góp phần xây dựng xã hội tiến bộ, dân chủ, công bằng, văn minh, “tất cả vì con người và cho con người”.
Khoa học lý luận chính trị và khoa học xã hội và nhân văn có mối quan hệ mật thiết, không thể tách rời; cùng nghiên cứu về xã hội và con người. Tuy nhiên, khoa học lý luận chính trị có đặc thù là gắn chặt với hệ tư tưởng, với quan điểm, lập trường, lợi ích của giai cấp thống trị, lãnh đạo, cầm quyền trong xã hội. Do vậy, khoa học lý luận chính trị có chức năng định hướng về tư tưởng, lý luận, hệ giá trị và phương pháp luận, phương pháp nghiên cứu cho các khoa học xã hội và nhân văn. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Không có lý luận thì lúng túng như nhắm mắt mà đi”(3), “Có kinh nghiệm mà không có lý luận, cũng như một mắt sáng, một mắt mờ”(4).
Trên cơ sở thế giới quan, nhân sinh quan và phương pháp luận khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các khoa học xã hội và nhân văn, khoa học chính trị ở nước ta hiện nay cùng hướng tới mục tiêu chung là nghiên cứu phục vụ công cuộc đổi mới, phát triển đất nước theo định hướng XHCN; xây dựng Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng; bảo vệ Cương lĩnh chính trị, đường lối lãnh đạo; bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước; kiên quyết đấu tranh chống âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Khoa học lý luận chính trị giữ vai trò chủ đạo, định hướng chính trị cho các khoa học xã hội và nhân văn trong việc nghiên cứu, góp phần bổ sung, phát triển sáng tạo những nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Các khoa học xã hội và nhân văn khác - với những cách tiếp cận nghiên cứu và nội dung nghiên cứu rất đa dạng, nhiều mặt về xã hội và con người - góp phần làm sâu sắc, phong phú hơn những giá trị khoa học, cách mạng, nhân văn của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước trên các lĩnh vực; góp phần xây dựng hệ thống quan điểm phát triển nhanh và bền vững đất nước; khẳng định lịch sử hình thành và phát triển dân tộc, chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, bản sắc văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam; đồng thời, nhận diện, phê phán, đấu tranh chống những quan điểm sai trái, thù địch về các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội; v.v..
2. Khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn góp phần bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng
Trong quá trình lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước, Đảng ta luôn nhất quán chủ trương khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng nhất để phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Ngày 01-11-2012, Hội nghị Trung ương 6 khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 20-NQ/TW “về phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Đây là nghị quyết rất quan trọng, định hướng cho sự phát triển khoa học và công nghệ ở nước ta trong giai đoạn mới, trong đó khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn là lĩnh vực được đặc biệt chú ý. Nghị quyết 20-NQ/TW xác định: “Khoa học xã hội và nhân văn tập trung vào nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn quá trình đổi mới đất nước và dự báo xu hướng phát triển. Tiếp tục cung cấp luận cứ làm rõ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, phục vụ xây dựng đường lối, chính sách phát triển và bảo vệ đất nước trong giai đoạn mới. Chú trọng các nghiên cứu về mô hình và chiến lược phát triển, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; công tác xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; xu thế phát triển của xã hội, văn hóa, dân tộc, tôn giáo và con người Việt Nam; tăng cường nghiên cứu khoa học lịch sử; dự báo các xu thế phát triển của khu vực và thế giới, hội nhập quốc tế, nâng cao vai trò của Việt Nam trong giải quyết các vấn đề khu vực và toàn cầu...”(5). Như vậy, một trong những nhiệm vụ quan trọng của khoa học xã hội và nhân văn nói chung, khoa học lý luận chính trị nói riêng được Nghị quyết số 20-NQ/TW chỉ ra chính là tập trung nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, bảo vệ và phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng.
Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW, khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn nước ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng.
Một là, đã xây dựng các chương trình, đề tài, đề án lớn về nghiên cứu khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn
Thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW, nhiều chương trình, đề tài, đề án khoa học lý luận chính trị và khoa học xã hội - nhân văn đã được phê duyệt và triển khai mạnh mẽ, rộng khắp của các cơ quan quản lý và nghiên cứu thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận Trung ương, Tạp chí Cộng sản, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, các viện nghiên cứu, các trường đại học...
Trong giai đoạn 2011 - 2015, Bộ Khoa học và Công nghệ đã phê duyệt 03 Chương trình Khoa học và công nghệ trọng điểm cấp Nhà nước về khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn: Chương trình KX.02/11-15 “Nghiên cứu khoa học phát triển xã hội và quản lý phát triển xã hội ở Việt Nam đến năm 2020”; Chương trình KX.03/11-15 “Nghiên cứu khoa học phát triển văn hóa, con người và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực” và Chương trình KX.04/11-15 “Nghiên cứu về khoa học lý luận chính trị”. Giai đoạn 2016 - 2020, Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt các Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp quốc gia: Chương trình KX.04/16-20 “Nghiên cứu về khoa học lý luận chính trị”; Chương trình KX.01/16-20 “Nghiên cứu những vấn đề trọng yếu về khoa học xã hội và nhân văn phục vụ phát triển kinh tế-xã hội”... Hội đồng Lý luận Trung ương triển khai hệ thống các đề tài thuộc Chương trình nghiên cứu về khoa học lý luận chính trị giai đoạn 2011 - 2015, 2016 - 2020, 2021 - 2025 (mã số KX.04/11-15, KX.04/16-20, KX.04/21-25). Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh triển khai nhiều chương trình, đề án lớn như: Chương trình khoa học công nghệ trọng điểm cấp quốc gia giai đoạn 2016 - 2020 (mã số KX.02/16-20) “Nghiên cứu tổng kết, đề xuất bổ sung, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin - Cấu phần quan trọng của nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam trong bối cảnh mới”, với 20 đề tài nghiên cứu toàn diện về các bộ phận cấu thành của chủ nghĩa Mác - Lênin; Đề án “Nghiên cứu luận cứ khoa học để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững chế độ chính trị ở Việt Nam”; Chương trình cấp bộ trọng điểm giai đoạn 2019 - 2020 “Nghiên cứu đề xuất định hướng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh ngăn chặn các quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận và văn học, nghệ thuật”; v.v..
Hai là, đã tập trung làm rõ giá trị lý luận, thực tiễn của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh - nền tảng tư tưởng của Đảng; cung cấp luận cứ khoa học cho việc xây dựng và hoàn thiện lý luận về đường lối đổi mới, lý luận về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam; cung cấp luận cứ khoa học cho việc xây dựng và hoàn thiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.
Các chương trình, đề tài, đề án được Hội đồng Lý luận Trung ương và Học viện Chính trị quốc gia Hồ chí Minh tổ chức thực hiện trực tiếp nghiên cứu về nền tảng tư tưởng của Đảng và sự kế thừa, bổ sung và phát triển của Đảng ta trong giai đoạn mới như: “Nghiên cứu tổng kết, đề xuất bổ sung, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin - Cấu phần quan trọng của nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam trong bối cảnh mới”; nghiên cứu về “Tư tưởng Hồ Chí Minh về đổi mới, hội nhập và phát triển: Giá trị và ý nghĩa lý luận - thực tiễn đối với sự nghiệp đổi mới của nước ta hiện nay”, về “Đổi mới chính trị đồng bộ, phù hợp với đổi mới kinh tế ở nước ta hiện nay: Thực trạng, quan điểm và định hướng chính sách”, về “Nội dung, phương thức cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam trong tình hình mới”, về “Vấn đề phát huy dân chủ trong điều kiện một đảng lãnh đạo: Thực trạng, vấn đề đặt ra”, về “Vấn đề kiểm soát quyền lực trong hệ thống chính trị ở Việt Nam hiện nay: Thực trạng, vấn đề và định hướng chính sách”, về “Ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ở nước ta hiện nay: Thực trạng, vấn đề đặt ra và định hướng giải pháp”, về “Thực hiện nguyên tắc pháp quyền trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo: Thực trạng, vấn đề đặt ra và giải pháp”, về “Hệ giá trị văn hóa và hệ giá trị chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế” và nhiều công trình nghiên cứu về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng; Đề án cấp Bộ trọng điểm giai đoạn 2020 - 2025.
Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã triển khai hàng chục chương trình, đề tài cấp Nhà nước, hàng trăm đề tài, đề án cấp Viện Hàn lâm và viện chuyên ngành... làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn phát triển đất nước trong thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế. Một số công trình đã đi sâu nghiên cứu, bảo vệ và phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, xây dựng và chỉnh đốn Đảng, tiêu biểu như: “Thực hiện dân chủ trong Đảng ở nước ta hiện nay - thực trạng và giải pháp”; “Đảm bảo an ninh con người Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế” (mã số KX.03.14/11-15); “Phát triển bền vững con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế” (mã số KX.03.08/11-15); “Phát huy giá trị của tôn giáo nhằm xây dựng và nâng cao đạo đức, lối sống con người Việt Nam hiện nay” (mã số KX.03.11/11-15); “Bảo đảm quyền văn hóa trong điều kiện phát huy đa dạng văn hóa ở Việt Nam hiện nay” (mã số KX.03.05/11-15); “Ảnh hưởng của cách mạng khoa học và công nghệ đến con người Việt Nam hiện nay” (mã số KX.01.11/16-20); “Chính sách văn hóa, xã hội, giáo dục và y tế ở Việt Nam hiện nay - một số vấn đề lý luận và thực tiễn”; v.v..
Tạp chí Cộng sản triển khai nghiên cứu và công bố nhiều công trình, bài viết có giá trị sâu sắc về lý luận và thực tiễn về bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, tiêu biểu như các đề tài: “Giám sát xã hội đối với thu nhập, tài sản và hành vi của cán bộ, công chức, viên chức theo yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa” (mã số KX.01.34/16-20); “Nghiên cứu mối quan hệ giữa nhà nước, thị trường và xã hội trong quản lý phát triển xã hội ở Việt Nam” (mã số KX.01.50/16-20); v.v..
Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam đã triển khai nhiều chương trình, đề tài về văn hóa, nghệ thuật, tiêu biểu như đề tài KX.01.16/16-20 “Những vấn đề lý luận và thực tiễn về sức mạnh mềm văn hóa Việt Nam” v.v..
Đại học Quốc gia Hà Nội triển khai các chương trình khoa học cấp quốc gia về “Lịch sử Việt Nam”, “Biên niên sự kiện lịch sử Việt Nam”, “Địa chí quốc gia Việt Nam” và nhiều đề tài khoa học cấp Nhà nước, cấp bộ khác, tiêu biểu như: “Tôn giáo trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và vấn đề nhà nước thế tục ở Việt Nam” (mã số KX.04.19/11-15); “Tác động của tiếp biến và hội nhập văn hóa đến phát triển ở Việt Nam hiện nay” (mã số KX.03.04 /11-15); “Vai trò của vốn xã hội trong phát triển nguồn nhân lực trẻ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” (mã số KX.03.09/11-15); “Quản lý phát triển xã hội ở Việt Nam: Thực trạng, vấn đề đặt ra và định hướng chính sách” (mã số KX.04.15/16-20) v.v..
Kết quả nghiên cứu từ các chương trình, đề tài, đề án đã cung cấp luận cứ khoa học, làm rõ hơn mô hình và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam, về thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; về xây dựng Đảng cầm quyền, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, xây dựng nền văn hóa, con người Việt Nam; v.v.. Các chương trình, đề tài, đề án đều đã chắt lọc nội dung, xây dựng kiến nghị trình Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ; tiếp tục khẳng định bản chất khoa học, cách mạng và tính đúng đắn của những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước và những nội dung cần bổ sung, phát triển cho phù hợp với thực tiễn Việt Nam trong tình hình mới.
Một số công trình lý luận quan trọng được công bố rộng rãi đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của cán bộ, đảng viên, nhân dân ta và bạn bè quốc tế, tiêu biểu là công trình Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam của GS, TS Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng(6). Công trình đã khẳng định những giá trị khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tính đúng đắn của việc lựa chọn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; về mô hình và con đường đi lên CNXH; những vấn đề quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, phát triển văn hóa, con người, quốc phòng, an ninh, đối ngoại; v.v..
Ba là, đã cung cấp luận cứ khoa học để phê phán, bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch
Trong những năm qua, các thế lực thù địch, phản động, phần tử cơ hội chính trị tập trung chống phá Đảng Cộng sản Việt Nam trên các mặt: chính trị, tư tưởng, tổ chức và công tác cán bộ, trong đó đẩy mạnh chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh, đường lối của Đảng. Chúng không chỉ phủ nhận những giá trị thời đại, những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mà còn đối lập chủ nghĩa Mác - Lênin với tư tưởng Hồ Chí Minh. Chúng lợi dụng những thành tựu cơ bản của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ để tấn công chủ nghĩa Mác - Lênin, cho rằng chủ nghĩa Mác - Lênin đã lạc hậu, lỗi thời và không còn phù hợp với thời đại phát triển khoa học và công nghệ hiện nay. Các đối tượng thù địch tập trung tấn công phủ nhận nguyên tắc tập trung dân chủ - nguyên tắc tổ chức và hoạt động cơ bản của Đảng; xuyên tạc những vấn đề lý luận, thực tiễn mới đặt ra trong quá trình xây dựng CNXH ở Việt Nam như: kinh tế thị trường định hướng XHCN, Nhà nước pháp quyền XHCN... để cho rằng Việt Nam đã “chệch hướng” và cần cải cách thể chế chính trị theo hướng đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập, thực hiện “tam quyền phân lập”, “xã hội dân sự” theo mô hình phương Tây... Những luận điệu sai trái trên đã có tác động vào nhận thức, tâm tư, tình cảm của một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân nhằm thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ta(7). Từ thực tế đó, nhiều chương trình, đề án, đề tài nghiên cứu khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn đã trực tiếp, trực diện đấu tranh, bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch, góp phần bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng(8).
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã thực hiện Chương trình cấp bộ trọng điểm giai đoạn 2019 - 2020 “Nghiên cứu đề xuất định hướng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh ngăn chặn các quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận và văn học, nghệ thuật” với 09 đề tài nhánh và 01 đề tài tổng quan. Đặc biệt, cuộc thi viết chính luận khoa học “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới” do Học viện phát động đã thu hút được đông đảo các nhà khoa học, cán bộ, đảng viên, đoàn viên thanh niên... tham gia. Tại cuộc thi lần thứ nhất (năm 2021), chỉ sau ba tháng phát động, Ban Tổ chức cuộc thi đã nhận được gần 10.000 bài viết của các tác giả gửi đến từ mọi miền của đất nước. Các đề tài, bài viết chính luận đã nhận diện các quan điểm sai trái, thù địch, các thông tin sai lệch, xuyên tạc, các phương thức, hình thức chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, văn hóa, văn học, nghệ thuật, báo chí, truyền thông và trên mạng xã hội; đề xuất những phương hướng, phương thức, hình thức cơ bản để đấu tranh phản bác trực diện các quan điểm sai trái, thù địch. Nội dung đấu tranh phản bác trực diện các quan điểm sai trái, thù địch ngày càng hiệu quả, thuyết phục, bám sát hơn với thực tiễn công tác tư tưởng - lý luận, công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng hiện nay.
Bốn là, đã cung cấp căn cứ khoa học để nâng cao chất lượng, hiệu quả tổ chức triển khai công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch
Nhiều công trình nghiên cứu đã đưa ra hệ thống các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh ngăn chặn các quan điểm sai trái, thù địch trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, tư tưởng, lý luận và văn học, nghệ thuật. Nhiều công trình đã đưa ra những kiến nghị có giá trị khoa học, thực tiễn và có tính khả thi cao về hoàn thiện thể chế, về cơ chế phối hợp, về xây dựng đội ngũ, mạng lưới thực hiện nhiệm vụ cũng như việc đổi mới phương thức, hình thức đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, văn học, nghệ thuật, báo chí truyền thông và trên mạng xã hội, v.v.. Đồng thời đẩy mạnh việc nghiên cứu, tuyên truyền, phổ biến rộng rãi chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới đất nước(9); v.v..
Đánh giá về thành tựu của khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị trong những năm qua, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ: “Khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị góp phần tích cực cung cấp luận cứ cho việc xây dựng đường lối, chính sách; bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng; xây dựng, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, con người Việt Nam và bảo vệ Tổ quốc”(10). Sự phối hợp, gắn kết giữa khoa học lý luận chính trị với khoa học xã hội và nhân văn đã làm sâu sắc hơn và lan tỏa hơn những giá trị bền vững của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành nền tảng tinh thần vững chắc trong đời sống xã hội.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả rõ rệt đã đạt được, công tác nghiên cứu lý luận, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch thời gian qua vẫn còn những hạn chế, bất cập: “Đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch có lúc, có nơi tính chiến đấu chưa cao, còn bị động, lúng túng. Việc dự báo, nắm bắt tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân và định hướng dư luận xã hội có lúc chưa kịp thời... Công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận chưa được quan tâm đúng mức, chưa đáp ứng yêu cầu; một số vấn đề mới, khó, phức tạp thực tiễn đặt ra chưa được làm sáng tỏ”(11). Những công trình khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị liên quan trực tiếp đến bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch còn chưa nhiều, tính chiến đấu còn thấp, chưa mang tính trực diện; một số bài nghiên cứu đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch chưa thật sự sắc bén, chưa đủ tính thuyết phục. Sự tham gia của đội ngũ cán bộ, đảng viên, các nhà khoa học, nhà văn hóa, giáo dục vào các hoạt động bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch chưa thật sự đông đảo. Đội ngũ chuyên gia nòng cốt tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch còn ít về số lượng, trình độ, năng lực chưa đồng đều. Nhận thức của một số cấp ủy đảng, cơ quan chính quyền, cơ quan khoa học, văn hóa, giáo dục, cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch còn hạn chế...
3. Một số khuyến nghị, giải pháp đẩy mạnh nghiên cứu khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn góp phần bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới
Trong Văn kiện Đại hội XIII, Đảng ta lần đầu tiên đã xác định và bổ sung khoa học lý luận chính trị là một trong các bộ phận hợp thành của khoa học - công nghệ nước nhà: khoa học tự nhiên; khoa học kỹ thuật và công nghệ; khoa học xã hội và nhân văn; khoa học lý luận chính trị. Đại hội XIII của Đảng đã đưa ra những định hướng quan trọng nhằm thúc đẩy tiến trình đổi mới sáng tạo, chuyển giao, ứng dụng và phát triển khoa học - công nghệ: “Tiếp tục thực hiện nhất quán chủ trương khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu... Chú trọng phát triển đồng bộ khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật và công nghệ, khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị”(12); “Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khoa học xã hội và nhân văn để có cơ sở phục vụ tốt nhất sự nghiệp đổi mới, phát triển kinh tế, xã hội. Khơi dậy sức sáng tạo, nâng cao trách nhiệm và tôn trọng sự khác biệt trong công tác nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn. Gắn kết chặt chẽ khoa học xã hội và nhân văn với khoa học tự nhiên và công nghệ trong quá trình triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội của đất nước”(13). Quán triệt tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, để phát huy cao nhất vai trò, nhiệm vụ của khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị trong công tác bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau đây:
Thứ nhất, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, các nhà khoa học và các tầng lớp nhân dân về vai trò quan trọng của khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị đối với công cuộc đổi mới, phát triển đất nước và công tác bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đã nêu trong Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 01-11-2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI; Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 09-10-2014 của Bộ Chính trị khóa XI về công tác lý luận và định hướng nghiên cứu đến năm 2030; Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22-10-2018 của Bộ Chính trị khóa XII về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Cần xác định rõ, bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, trong đó các cơ quan tư tưởng lý luận, cơ quan nghiên cứu và đào tạo về khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị, đội ngũ trí thức, các nhà khoa học xã hội, khoa học chính trị là nòng cốt.
Thứ hai, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, các cấp ủy, tổ chức đảng; sự phối hợp của các cơ quan lãnh đạo, quản lý, các cơ quan tư tưởng lý luận, tổ chức nghiên cứu, đào tạo, báo chí, xuất bản về khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn trong công tác bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng.
Tăng cường sự chỉ đạo, hướng dẫn của Ban Chỉ đạo 35 Trung ương; sự phối hợp giữa Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội đồng Lý luận Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Tạp chí Cộng sản, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam với các ban, bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương, các địa phương, các cơ quan báo chí, truyền thông, các trường đại học khoa học xã hội và nhân văn, đào tạo khoa học lý luận chính trị,... nhằm tổ chức, động viên, phát huy trí tuệ, tài năng và tâm huyết của các nhà lãnh đạo, quản lý, các cán bộ lý luận, khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị trong công tác bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Đồng thời, xây dựng thế trận toàn dân, phối hợp rộng rãi các lực lượng trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, coi đây là công việc tự giác, thường xuyên của cán bộ lãnh đạo, quản lý, của các cấp ủy đảng, tổ chức chính quyền, đoàn thể chính trị - xã hội và mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động...
Thứ ba, cấp ủy đảng, lãnh đạo các cơ quan tư tưởng, lý luận, khoa học và công nghệ, nghiên cứu, đào tạo về khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị triển khai thực hiện tốt các chương trình, kế hoạch, nội dung đề tài, đề án tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về đường lối đổi mới, về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch.
Cần bám sát chỉ đạo của Trung ương Đảng, Chính phủ, Ban Chỉ đạo 35 Trung ương và phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực hoạt động của cơ quan, đơn vị mình, phù hợp với từng đối tượng, có trọng tâm, trọng điểm gắn với từng giai đoạn cụ thể. Hội đồng Lý luận Trung ương triển khai thực hiện Chương trình khoa học trọng điểm cấp quốc gia về khoa học lý luận chính trị giai đoạn 2021 - 2025 (mã số KX04/21-25), Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh triển khai thực hiện chương trình khoa học trọng điểm cấp quốc gia giai đoạn 2022 - 2025 (mã số KX02/22-25) “Nghiên cứu vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ đổi mới (giai đoạn từ năm 1986 đến nay, định hướng đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045”... Bộ Khoa học và Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, các cơ quan nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn khác cần tăng cường hơn nữa những chương trình, đề án, đề tài khoa học, nhiệm vụ nghiên cứu về khoa học xã hội - nhân văn, về bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch để cùng với khoa học lý luận chính trị tạo nên sức mạnh tổng hợp trong việc tiếp tục khẳng định và cụ thể hóa những nguyên lý cơ bản, các giá trị bền vững của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với thực tiễn Việt Nam; chỉ ra những vấn đề cần bổ sung, phát triển; nghiên cứu và hoàn thiện những luận cứ khoa học làm cơ sở cho việc hoạch định đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước phù hợp với bối cảnh mới; đồng thời, đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến sâu rộng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, để mọi người hiểu rõ và nâng cao trách nhiệm trong bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng.
Thứ tư, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, chuyên gia nghiên cứu lý luận chính trị, nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn của quốc gia - lực lượng nòng cốt tham gia bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Đây là giải pháp đặc biệt quan trọng, bởi nó quyết định đến chất lượng, hiệu quả của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Muốn vậy, cần phát hiện, tập hợp, huy động, bồi dưỡng, phát huy tính tích cực của đội ngũ cán bộ, chuyên gia, nhà khoa học, các nhà văn hóa, cán bộ, đảng viên, đoàn viên thanh niên, những người có am hiểu sâu sắc về lý luận và thực tiễn, có bản lĩnh chính trị, lập trường tư tưởng vững vàng, chính trực khoa học, tư duy phản biện, kỹ năng phát hiện, giải quyết vấn đề chặt chẽ, sắc bén, có tính chiến đấu cao...; xây dựng thành lực lượng chuyên trách, đi đầu trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Thường xuyên bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch cho các cán bộ nòng cốt, các nhà khoa học, nhất là nhận diện những âm mưu, phương thức, thủ đoạn, luận điệu chống phá mới của các thế lực thù địch, phản động, phần tử cơ hội chính trị; kỹ năng nhận diện, xây dựng luận cứ, luận điểm đấu tranh phản bác; kỹ năng chuyển tải các sản phẩm nghiên cứu khoa học thành sản phẩm tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng và mạng xã hội.
Tích cực tham gia cuộc thi viết chính luận (được tổ chức hằng năm từ năm 2021 trở đi) về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội đồng Lý luận Trung ương, Báo Nhân Dân, Tạp chí Cộng sản và Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp tổ chức chính là cơ hội tốt để nâng cao nhận thức, trách nhiệm và rèn luyện năng lực tư duy lý luận, năng lực nhận diện, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, văn học - nghệ thuật và trên không gian mạng cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.
Thứ năm, đổi mới, đa dạng hóa các phương thức, hình thức nhằm tăng cường sự phối hợp giữa khoa học lý luận chính trị và khoa học xã hội - nhân văn, báo chí tuyên truyền... trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước về khoa học - công nghệ và báo chí, truyền thông, nhất là internet và mạng xã hội. Có biện pháp quản lý chặt chẽ mạng internet, ngăn ngừa các trang mạng, các thông tin độc hại. Ngăn chặn tận gốc những nguồn tuyên truyền, phát tán những tư tưởng, quan điểm sai trái, thù địch; kịp thời xử lý, khống chế có hiệu quả các trang mạng có nội dung phản động; phối hợp với các cơ quan tuyên truyền từng bước làm chủ thế trận về tư tưởng lý luận trên internet. Đẩy mạnh việc công bố, xuất bản các công trình nghiên cứu có giá trị về khoa học xã hội và nhân văn, về khoa học lý luận chính trị, về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong các ấn phẩm trong nước và quốc tế. Đổi mới nội dung và hình thức trình bày trên các trang mạng, báo chí, ấn phẩm văn hóa, văn nghệ có nội dung đấu tranh tư tưởng lý luận. Đa dạng hóa các hình thức đấu tranh trên cơ sở giữ vững quan điểm và kiên định nguyên tắc, tính chiến đấu đồng thời mềm dẻo, linh hoạt, nhân văn, có lý, có tình, biết người biết ta... Chủ động phê phán, đấu tranh trực diện nhằm bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch; thực hiện đối thoại thẳng thắn với những cá nhân có quan điểm khác, quan điểm sai trái, thù địch trên tinh thần khoa học, dân chủ, xây dựng, bảo đảm tính thuyết phục, không quy chụp vô căn cứ.
Đẩy mạnh tuyên truyền những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, những tấm gương người tốt, việc tốt, những tập thể và cá nhân điển hình tiên tiến đồng thời kiên quyết, kiên trì đấu tranh chống các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực với phương châm không có vùng cấm, không có ngoại lệ; phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu để củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ ta.
Thứ sáu, tăng cường đầu tư cho nghiên cứu lý luận chính trị, nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, coi đây là hướng đầu tư cần được ưu tiên
Đổi mới căn bản cơ chế quản lý ngân sách nhà nước chi cho khoa học, công nghệ. Thực hiện cơ chế Nhà nước đặt hàng nghiên cứu các đề tài khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn theo hướng lấy phục vụ hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là mục tiêu, nhất là các đề tài giải quyết các vấn đề thực tiễn mới và khó, còn thiếu cơ sở lý luận và có nhiều ý kiến khác nhau, các đề tài, đề án về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
Tăng cường đầu tư cho những công trình khoa học có tầm cỡ để “nâng tầm tư duy lý luận của Đảng, đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, cung cấp kịp thời cơ sở khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tổng kết thực tiễn 40 năm đổi mới để bổ sung, phát triển lý luận của Đảng. Tiếp tục bổ sung, phát triển hệ thống các quan điểm về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam... Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nghiên cứu các vấn đề lý luận khó, phức tạp phát sinh từ thực tiễn hoặc tồn tại trong thời gian dài; những vấn đề chưa rõ về cơ sở lý luận, còn có nhiều ý kiến khác nhau”(14). Đồng thời, bố trí nguồn lực cần thiết để đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ các ngành khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị để khắc phục tình trạng hẫng hụt đội ngũ, suy giảm các chuyên gia đầu ngành hiện nay, góp phần vào bảo vệ, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
_________________
(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.2, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.289.
(2) C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tập, t.4, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 1995, tr.625.
(3), (4) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.274, 274.
(5) ĐCSVN: Văn kiện Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Văn phòng Trung ương, Hà Nội, 2012, tr.89-90.
(6) GS, TS Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2022; GS, TS Nguyễn Xuân Thắng: Tư tưởng, lý luận với đổi mới và phát triển đất nước, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021; PGS, TS Trần Quốc Toản (Chủ biên) - GS, TS Phùng Hữu Phú - GS, TS Tạ Ngọc Tấn (đồng chủ biên): Một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong phát triển đất nước: Thực trạng - vấn đề đặt ra - định hướng trong giai đoạn mới, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021; GS, TS Tạ Ngọc Tấn: Một số vấn đề về cách mạng và đổi mới, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2020; GS, TS Mạch Quang Thắng (Chủ biên) - PGS, TS Lê Kim Việt - PGS, TS Đinh Ngọc Giang: Một số vấn đề lý luận chính trị ở Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2022; v.v..
(7) Xin tham khảo bài viết của GS, TS Nguyễn Xuân Thắng: Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 12-4-2021.
(8) Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Kiên định, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội, 2019; Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh bác bỏ những quan điểm sai trái, thù địch - một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội, 2020; Kiên định nền tảng tư tưởng của Đảng trong bối cảnh mới, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội, 2021; Sổ tay công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội, 2022; Xử lý thông tin sai lệch, xuyên tạc trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận và văn học, nghệ thuật, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2022.v.v..
Ban Tuyên giáo Trung ương: Bảo vệ nền tảng tư tưởng trong giai đoạn mới, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2020.
(9) Theo thống kê, tính riêng trong 05 năm 2015 - 2020, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã triển khai 218 đề tài, nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia hoặc do Trung ương giao; 148 đề tài khoa học cấp bộ trọng điểm; 348 đề tài cấp bộ; 04 dự án điều tra, khảo sát; 70 đề tài cơ sở không phân cấp; 932 đề tài cơ sở phân cấp; xây dựng 64 báo cáo chuyên đề, báo cáo kiến nghị có chất lượng trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tiểu ban xây dựng dự thảo Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Sau 03 năm thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã triển khai hơn 600 nhiệm vụ khoa học, trong đó có 27 nhiệm vụ liên quan trực tiếp đến Nghị quyết số 35-NQ/TW, gần 80 chuyên đề đặt hàng tập trung vào những nội dung các đối tượng thường xuyên chống phá và bảo vệ, lan tỏa những điểm mới, cốt lõi của dự thảo Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, hơn 100 hội thảo, tọa đàm (trong đó có 11 hội thảo cấp quốc gia).
(10), (12), (13) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.63-64, 140, 227.
(11), (14) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.II, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.172-173, 234-235.
PGS, TS NGUYỄN DUY BẮC
Phó Giám đốc Thường trực Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
