Trong bối cảnh hội nhập và phát triển hiện nay, việc tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị là một nhiệm vụ cấp bách, mang tính chiến lược sống còn đối với sự phát triển của Việt Nam. Không chỉ đơn thuần là vấn đề cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy còn phản ánh một cuộc cách mạng sâu rộng trên phương diện văn hóa, thể hiện tinh thần đổi mới, sáng tạo và sự thích nghi với thời đại mới.
Ảnh minh họa - TL
Tinh gọn bộ máy – Một yêu cầu tất yếu từ văn hóa quản trị hiện đại
Văn hóa quản trị hiện đại nhấn mạnh sự hiệu quả, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Từ góc độ văn hóa, bộ máy cồng kềnh, nhiều tầng nấc không chỉ gây lãng phí nguồn lực mà còn tạo nên một tâm lý xa cách giữa chính quyền và người dân. Tinh gọn bộ máy là cách để xây dựng một hệ thống chính trị gần gũi, thân thiện, hướng đến phục vụ nhân dân với tinh thần “lấy dân làm gốc”.
Điều này đòi hỏi một sự thay đổi mạnh mẽ trong tư duy lãnh đạo và quản lý, từ việc ưu tiên hình thức sang chú trọng thực chất. Tinh gọn bộ máy không chỉ là giảm số lượng mà còn là nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, xây dựng một văn hóa phục vụ chuyên nghiệp, hiệu quả và đổi mới không ngừng.
Văn hóa trách nhiệm và ý thức công vụ
Một yếu tố văn hóa cốt lõi trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy là xây dựng ý thức trách nhiệm và tinh thần công vụ. Tinh thần này không chỉ giúp giảm thiểu tình trạng quan liêu, trì trệ mà còn thúc đẩy sáng tạo và cải tiến liên tục trong quá trình thực thi nhiệm vụ. Tinh thần công vụ hay chính là tinh thần “phụng sự đất nước, phục vụ Nhân dân” mà sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn cán bộ - công bộc của dân.
Năm 1947, giữa lúc phải tập trung chuẩn bị chiến dịch Thu Đông, nhằm đánh bại chiến lược “đánh nhanh, thắng nhanh” của thực dân Pháp, nhưng vì yêu cầu của công việc, của việc quản lý Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”. Cho đến nay, những chỉ dạy của Bác trong cuốn sách này vẫn được coi là kim chỉ nam cho cán bộ, công chức trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình và trong cách ứng xử với Nhân dân.
Từ thực tiễn trong hoạt động của cán bộ, đảng viên, Bác chỉ ra rằng, khi thực hiện bất kỳ nhiệm vụ gì cũng phải trả lời câu hỏi “Vì ai mà làm? Đối với ai phụ trách?”. Cán bộ, công chức làm vì Nhân dân, do vậy phải chịu trách nhiệm trước Nhân dân. Nhân dân có trình độ hiểu biết khác nhau, phải tìm đủ cách giải thích cho Nhân dân hiểu. Mọi việc làm phải hợp với trình độ văn hóa, thói quen sinh hoạt, trình độ giác ngộ, kinh nghiệm tranh đấu, lòng ham, ý muốn, tình hình thiết thực của quần chúng. Từ đó mà định ra cách làm việc, cách tổ chức chứ không được “đứng trên” mà làm theo cách hạ lệnh, cách cưỡng bức. Bác cũng chỉ ra, muốn thực hiện tốt nhiệm vụ thì phải sâu sát quần chúng, tránh bệnh hình thức, xa rời Nhân dân.
Đồng thời, văn hóa trách nhiệm còn yêu cầu mỗi cán bộ, công chức phải luôn ý thức rằng mình là người đại diện cho Nhân dân, không ngừng học hỏi, nâng cao năng lực để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội. Đây chính là nền tảng để xây dựng một hệ thống chính trị hiện đại, minh bạch, phù hợp với yêu cầu phát triển nhanh và bền vững.
Tinh gọn bộ máy và sự lan tỏa giá trị văn hóa tích cực
Một bộ máy tinh gọn, hiệu quả không chỉ tạo nên những giá trị về mặt quản lý mà còn góp phần lan tỏa các giá trị văn hóa tích cực trong đời sống xã hội. Đó là văn hóa minh bạch trong quản lý, văn hóa hợp tác trong giải quyết vấn đề, và văn hóa sáng tạo trong việc tìm kiếm giải pháp mới.
Ngoài ra, việc tinh gọn bộ máy còn là cơ hội để phát huy tinh thần đoàn kết, thống nhất, đồng lòng giữa các cấp chính quyền và người dân. Đây là một yếu tố quan trọng trong việc xây dựng niềm tin – giá trị cốt lõi của văn hóa chính trị và sự phát triển bền vững của đất nước.
Cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy ở Việt Nam không chỉ mang ý nghĩa cải cách hành chính mà còn là một cuộc đổi mới toàn diện về văn hóa. Để thành công, đòi hỏi sự quyết tâm cao từ các cấp lãnh đạo, sự đồng lòng của toàn xã hội, và quan trọng hơn hết là việc xây dựng một văn hóa chính trị hiện đại, minh bạch, trách nhiệm và phục vụ. Với nền tảng văn hóa này, Việt Nam sẽ có đủ nội lực để vượt qua thách thức, đạt được những bước tiến vững chắc trên con đường phát triển trong kỷ nguyên mới.
TRẦN MIÊU
