Thông điệp đổi mới, mở cửa thu hút đầu tư nước ngoài của cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh gửi tới cộng đồng các nhà đầu tư trong và ngoài nước cách đây 30 năm, đặt ra yêu cầu đối với các cơ quan chức năng về cải cách thể chế và thủ tục hành chính tạo động lực cho đất nước vững bước đi lên.
Đổi mới để phát triển
Tại Diễn đàn đầu tư do Ủy ban Nhà nước về hợp tác và đầu tư - SCCI tổ chức, ở Hội trường Thống nhất TP. HCM chiều ngày 15 tháng 3 năm 1991, trước gần 1.100 nhà đầu tư trong và ngoài nước, cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã nói: “Sự có mặt đông đảo của các bạn chứng tỏ sự quan tâm đối với hoạt động đầu tư ở Việt Nam, đồng thời biểu thị sự đồng tình và cổ vũ đường lối Đổi mới của Việt Nam”.
Vào thời điểm đó, Việt Nam vừa mới tiến hành đổi mới (1986), đất nước còn gặp nhiều khó khăn. Năm 1991, sau sự sụp đổ của Liên Xô và Đông Âu, nhiều người còn hoài nghi về thành công của công cuộc Đổi mới ở Việt Nam. Thế nhưng, với một niềm tin vững chắc, cố Tổng Bí thư khẳng định: “Sẽ là sai lầm nếu một ai đó dựa vào sự bất ổn do cải cách sinh ra ở một số nước để dự báo tương tự đối với Việt Nam”.
Ông nhấn mạnh: “Việt Nam tiến hành đổi mới dựa trên những đặc thù và điều kiện thực tế của mình, đó là: Dân tộc Việt Nam có truyền thống đoàn kết, trải qua nhiều mất mát hy sinh nên hơn ai hết thiết tha mong muốn hòa bình và xây dựng đất nước phồn thịnh; Đảng CSVN là con đẻ của dân tộc, đã từng gắn bó máu thịt với nhân dân và lãnh đạo toàn dân làm nên những thắng lợi to lớn, hoàn toàn có đủ khả năng thực hiện thành công sứ mệnh lịch sử của mình; công cuộc Đổi mới ở Việt Nam được tiến hành kiên quyết, theo định hướng rõ ràng, nhưng cẩn thận từng bước nhằm đáp ứng cả hai yêu cầu là đổi mới để ổn định, phát triển và giữ vững ổn định để tiếp tục đổi mới và đi lên”.
Theo cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, nội dung cơ bản của công cuộc đổi mới ở Việt Nam là “dân chủ hóa đời sống xã hội, đổi mới cơ chế quản lý kinh tế và mở rộng hợp tác với tất cả các nước không phân biệt chế độ chính trị”, nhằm "xây dựng một mô hình kinh tế - xã hội mới, trong đó dân chủ và công bằng được đảm bảo, những giá trị tinh thần được tôn trọng, đời sống vật chất không ngừng được cải thiện đáp ứng nguyện vọng của nhân dân”.
Tạo môi trường đầu tư thuận lợi
Với quan điểm hội nhập nhưng phải giữ vững độc lập, tự chủ, Cố Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Trong khi coi trọng và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm cải cách, đổi mới của các nước, Việt Nam không chủ trương rập khuôn bất cứ một mô hình nào”.
Để thu hút các nhà đầu tư, cố Tổng Bí thư yêu cầu: “Các cơ quan chức năng của Việt Nam có trách nhiệm chấn chỉnh hoạt động của mình nhằm sớm tạo ra một môi trường đầu tư thuận lợi, làm cho các nhà đầu tư yên tâm tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh”. Để có môi trường đầu tư thuận lợi, điều quan trọng là phải tạo môi trường pháp lý minh bạch, đơn giản hóa thủ tục hành chính, ngăn chặn tình trạng tham nhũng.
Nhìn lại thời điểm đó, nguồn nhân lực nước ta tuy dồi dào nhưng phần đông chưa qua đào tạo, kết cấu hạ tầng còn lạc hậu, đường xá xuống cấp, thiếu điện, nước, dịch vụ viễn thông... là những trở ngại đối với nhà đầu tư. Song, lời hiệu triệu của người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam cách đây 30 năm đã từng bước được thực hiện, môi trường đầu tư của Việt Nam ngày càng có sức cạnh tranh hơn, nước ta đã thu hút FDI vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài lũy tiến đến nay là gần 390 tỷ USD, không chỉ bổ sung nguồn vốn cho công cuộc phát triển đất nước mà còn góp phần giải quyết việc làm, tăng thu ngân sách, thúc đẩy chuyển giao công nghệ và tiến trình chủ động hội nhập quốc tế của nước ta.
Hiện nay, cùng với kinh tế nhà nước và kinh tế hợp tác xã, khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và kinh tế tư nhân đã trở thành bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ kinh tế khu vực và thế giới. Đặc biệt, kinh tế tư nhân được coi là động lực quan trọng của nền kinh tế.
Đã 30 năm trôi qua, song những thông điệp của cố Tổng Bí thư vẫn còn nguyên giá trị. Việt Nam không chỉ đứng vững trước những biến cố lịch sử, mà từ một nước đói nghèo lạc hậu sau chiến tranh, Việt Nam trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình trên thế giới, từng bước hội nhập sâu rộng nhưng không đánh mất mình, không lệ thuộc vào riêng ai và mô hình kinh tế của Việt Nam cũng không rập khuôn bất cứ một mô hình nào.
Giờ đây, đất nước ta như lời Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nói, “chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Bởi thế, tư tưởng đổi mới của Đảng ta từ Đại hội VI năm 1986, cũng như những thông điệp của cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh gửi tới cộng đồng các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài cách đây 30 năm cần tiếp tục được vận dụng sáng tạo phù hợp với bối cảnh mới để hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, tạo động lực mới cho đất nước vững bước đi lên./.
