Với thành công của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4,chuyển đổi số hiện đang là xu hướng tất yếu, là vấn đề sống còn đối với các quốc gia, tổ chức, doanh nghiệp và người tiêu dùng trên toàn thế giới. Những sự thay đổi to lớn về năng suất lao động, trải nghiệm của người dùng và các mô hình kinh doanh mới đang được hình thành cho thấy vai trò và tác động to lớn trong cuộc sống xã hội hiện nay của chuyển đổi số, nó tác động đến mọi ngành nghề, như: công nghiệp, nông nghiệp, thương mại và dịch vụ kinh doanh. Do đó, bài viết tóm lược khái niệm về chuyển đổi số và tác động của chuyển đổi số đến cuộc sống và các ngành, nghề kinh tế hiện nay.
Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã và đang tác động mạnh mẽ đến toàn cầu, buộc Chính phủ, doanh nghiệp các nước trên thế giới phải đối mặt với những thách thức lớn, đòi hỏi những sự thay đổi để phù hợp trước sự tiến bộ của công nghệ, khoa học kỹ thuật.
Chuyển đổi số là tất yếu và vô cùng quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong các lĩnh vực khác của xã hội như truyền thông đại chúng, y học, khoa học,…
Chuyển đổi số cũng đang làm thay đổi cuộc sống hàng ngày của người dân, nhất là trong tình hình dịch Covid-19 bùng nổ, cán bộ làm việc tại nhà, sinh viên, học sinh học online, các tổ chức hội họp đều trực tuyến nhằm tránh tiếp xúc, đảm bảo giãn cách cộng đồng, song vẫn phải đảm bảo được hiệu quả ở mức có thể tối đa.
Do vậy, bài viết tóm lược khái niệm về chuyển đổi số và tác động của chuyển đổi số đến cuộc sống và các ngành, nghề kinh tế hiện nay, từ đó chỉ rõ tầm quan trọng của chuyển đổi số trong xu thế hiện nay.
Nhờ vào chuyển đổi số, người dân có thể dễ dàng tiếp cận các thông tin thông qua Internet như tra cứu thông tin, học tập trực tuyến, theo dõi tin tức và chia sẻ kiến thức một cách nhanh chóng và tiện lợi.
Khoảng 20 năm về trước, khi điện thoại thông minh và internet còn chưa phổ biến, người dân tỉnh Bắc Kạn nói riêng, cả nước nói chung phải tìm kiếm thông tin từ sách, báo chí hoặc hỏi đáp với người có kinh nghiệm. Nhưng nhờ có internet, người dân có thể tra cứu thông tin trực tuyến chỉ với một vài lượt nhấp chuột. Người dân Bắc Kạn thông qua mạng có thể đăng ký khám chữa bệnh từ xa tới tận bệnh viện tuyến Trung ương, khi xuống khám bệnh không phải xếp hàng chờ đợi bởi hệ thống đã xếp sẵn số thứ tự ngay khi đăng ký trên phần mềm của bệnh viện.
Câu chuyện về dịch vụ công trực tuyến và một trong những tiện ích tiêu biểu của quá trình chuyển đổi số. Việc nâng cao hiệu quả và minh bạch trong việc cung cấp dịch vụ giúp giảm thời gian xếp hàng giúp người dân tiết kiệm thời gian và công sức.
Có thể kể đến hai nhóm dịch vụ công giải quyết thủ tục hành chính liên thông "Đăng ký khai tử-Xóa đăng ký thường trú-Trợ cấp mai táng phí" và “Đăng ký khai sinh-Đăng ký thường trú-Cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi” được triển khai rộng rãi trên toàn quốc bắt đầu từ 01/7/2023. Theo đó, để thực hiện dịch vụ công liên thông “Đăng ký khai sinh-Đăng ký thường trú-Cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi”, cha/mẹ/người giám hộ/người thân của trẻ em dưới 6 tuổi chỉ cần thực hiện kê khai đầy đủ, chính xác Tờ khai điện tử liên thông đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú và cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi theo mẫu trên Cổng dịch vụ công quốc gia. Sau khi nhận được hồ sơ điện tử từ phần mềm dịch vụ công liên thông, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ thụ lý, giải quyết theo quy định. Đối với hồ sơ hợp lệ, thời gian cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi không quá 2 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được bản điện tử giấy khai sinh và thông tin, dữ liệu điện tử từ phần mềm dịch vụ công liên thông.
Bên cạnh đó, cá nhân thực hiện đăng ký khai tử cho người chết có thể đồng thời đề nghị cơ quan bảo hiểm xã hội giải quyết hưởng trợ cấp mai táng hoặc cấp quyết định thôi hưởng trợ cấp tuất hằng tháng thông qua dịch vụ công liên thông “Đăng ký khai tử-Xóa đăng ký thường trú-Trợ cấp mai táng phí" được triển khai trên toàn quốc.
Theo quy định, trình tự thực hiện thủ tục hành chính liên thông này trên Cổng dịch vụ công quốc gia thực hiện tại cơ quan bảo hiểm xã hội đối với người chết thuộc 6 trường hợp sau: Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng; người đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội mà đã có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 12 tháng trở lên; người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên; người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 12 tháng trở lên hoặc có tổng thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên; người đang chờ đủ điều kiện về tuổi đời để hưởng chế độ hưu trí, trợ cấp hằng tháng; người từ đủ 80 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng.
Việc giải quyết liên thông điện tử đối với "02 nhóm thủ tục liên thông khai sinh, khai tử" có ý nghĩa rất quan trọng. Việc triển khai này mang lại lợi ích cho người dân trong việc giảm thời gian, chi phí đi lại khi chỉ cần thực hiện 1 lần nhưng có thể giải quyết được 3 TTHC kèm theo. Đồng thời, giúp cơ quan nhà nước, đặc biệt ngành BHXH Việt Nam nâng cao hiệu quả quản lý, chất lượng phục vụ, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT như: giảm chi phí sao in hồ sơ, kết quả giải quyết, thời gian luân chuyển hồ sơ; khắc phục tình trạng sai lệch thông tin, làm giả hồ sơ, đơn giản hóa TTHC…
Không chỉ riêng việc thực hiện giao dịch thủ tục hành chính với cơ quan nhà nước được tiện lợi, đơn giản, giảm thiểu chi phí phát sinh… chuyển đổi số còn mang lại rất nhiều tiện ích chính trong đời sống hàng ngày. Trong thời đại chuyển đổi số, nhiều học sinh ở Bắc Kạn có thể tham gia vào các khóa học trực tuyến từ nhà hoặc bất kỳ địa điểm nào có kết nối internet. Họ có thể tiếp cận nội dung giảng dạy, tài liệu và bài tập một cách dễ dàng qua các nền tảng học trực tuyến. Ngoài ra, nhờ chuyển đổi số, giáo viên và học sinh có thể tương tác, giao tiếp với nhau thông qua các công cụ trực tuyến như video call, hội thảo trực tuyến, và diễn đàn học tập. Giáo viên có thể thực hiện các buổi giảng trực tuyến, đặt câu hỏi, tạo các nhóm thảo luận và chia sẻ tài liệu một cách dễ dàng. Học sinh có thể đặt câu hỏi, nhận phản hồi từ giáo viên và đồng nghiệp, và thảo luận với nhau về nội dung học tập.
Chuyển đổi số giúp người dân được bình đẳng về cơ hội tiếp cận dịch vụ và các tiến bộ khoa học xã hội để nâng cao chất lượng cuộc sống. Hoạt động này sẽ không bị rào cản bởi khoảng cách địa lý trên mọi địa phương, vùng miền. Từ đó, chúng ta đẩy mạnh việc phát triển ba trụ cột kinh tế số, xã hội số và chính phủ số của đất nước. Con người sử dụng nhiều hơn các thiết bị thông minh cho các vấn đề vui chơi giải trí hay đơn giản là việc mua sắm online.
Ứng dụng công nghệ dần trở nên thịnh hành mỗi người dân, theo đó, chúng ta sẽ có cho mình những lựa chọn sử dụng dịch vụ một cách thuận tiện, phù hợp với nhu cầu của bản thân và gia đình. Cùng với đó, mọi giao tiếp giữa xã hội có thể được thực hiện mọi lúc mọi nơi mà không có bất kỳ rào cản nào về cả địa lý, ngôn ngữ hay thời gian. Mọi hoạt động đều có thể diễn ra chỉ cần các đối tượng tham gia có thiết bị kết nối mạng đảm bảo giao tiếp trong môi trường số.
Những sự thay đổi trên đã mang lại nhiều lợi ích. Tuy nhiên, mỗi người trong chúng ta sẽ cần phải nâng cao khả năng tự bảo vệ mình khi tham gia môi trường số với nhiều rủi ro tiềm ẩn. Bởi lẽ, bên cạnh các mặt tích cực, người dùng vẫn có nguy cơ bị đánh cắp thông tin cá nhân, tài sản của bản thân.
