Chiều 1/6, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ ký kết hợp đồng cấp tín dụng trị giá 1,8 tỷ USD cho dự án thành phần 3 của Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.
Cùng tham dự có Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, Bí thư Đảng ủy Khối doanh nghiệp Trung ương Nguyễn Long Hải, lãnh đạo các bộ ngành, cơ quan Trung ương.
Sự kiện do Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) - đầu mối thu xếp vốn, cùng các Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank), Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) tổ chức.
Theo đó, các ngân hàng sẽ cấp tín dụng 1,8 tỷ USD cho dự án thành phần 3 (các công trình thiết yếu trong cảng hàng không) thuộc dự án đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành - giai đoạn 1 do ACV là chủ đầu tư. Trong đó Vietcombank tài trợ 1 tỷ USD, VietinBank tài trợ 450 triệu USD, BIDV tài trợ 350 triệu USD.
Trước đó, cuối tháng 11/2022, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có văn bản chấp nhận cho phép Vietcombank, VietinBank, BIDV cho ACV vay bằng ngoại tệ trung dài hạn để thực hiện dự án.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, việc cung cấp khoản tín dụng 1,8 tỷ USD thể hiện một bước phát triển bứt phá của các ngân hàng thương mại trong nước về thu xếp vốn ngoại tệ cho khách hàng
Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, Đảng, Nhà nước ta xác định xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại là một trong 3 khâu đột phá chiến lược để phát triển và hiện đại hóa đất nước. Trong đó, tập trung phát triển hệ thống hạ tầng giao thông (hệ thống đường bộ cao tốc, cảng hàng không…) là trụ cột quan trọng, tạo không gian phát triển mới, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đẩy mạnh đối ngoại, hội nhập quốc tế.
Thực tiễn đã chứng minh, hệ thống hạ tầng giao thông đóng vai trò tiên phong, dẫn dắt và mang lại hiệu quả thiết thực đối với phát triển kinh tế-xã hội thời gian qua. Giao thông phát triển đến đâu sẽ mở ra không gian phát triển mới đến đó, tạo ra những động lực mới, tiềm năng mới, giá trị mới và khí thế mới.
Cụ thể hơn, hạ tầng giao thông sẽ tạo động lực hình thành các khu đô thị, khu công nghiệp, dịch vụ, du lịch; thúc đẩy khai thác hiệu quả quỹ đất với giá trị gia tăng cao hơn, giảm chi phí logistics, giảm chi phí đầu vào cho sản xuất kinh doanh, nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm; tạo điều kiện thuận lợi cho đi lại, giao thương dễ dàng hơn, tiết kiệm thời gian và chi phí, thúc đẩy thu hút nhà đầu tư, du khách quốc tế, giao lưu nhân dân.
Thủ tướng nhấn mạnh, dự án xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành là dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm của ngành giao thông vận tải, là công trình cấp đặc biệt, có ý nghĩa quan trọng chiến lược đối với sự phát triển kinh tế-xã hội vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, cũng như với sự phát triển của ngành hàng không Việt Nam và kinh tế-xã hội đất nước ta trong những năm tới.
Dự án đã được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2015 với mục tiêu xây dựng sân bay Long Thành trở thành cảng hàng không quốc tế quan trọng, lớn nhất Việt Nam với diện tích hơn 5.000 ha lớn nhất Việt Nam, công suất hoạt động đón 100 triệu hành khách và 5 triệu tấn hàng hóa/năm, áp dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại trong quản lý và vận hành. Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành được dự báo tạo 200.000 việc làm và đóng góp 0,98% vào quy mô GDP Việt Nam năm 2030.
Cùng với Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất (mở rộng) và sân bay Biên Hòa (đang được nghiên cứu nâng cấp, khai thác dân sự), Cảng Hàng không quốc tế Long Thành sẽ tạo thành một cụm cảng hàng không quốc tế hiện đại, có quy mô và sức chứa lớn, năng lực khai thác đồng bộ, chất lượng, trở thành trung tâm trung chuyển hàng không, logistics với tầm cỡ hàng đầu khu vực và quốc tế.
Năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quyết định đầu tư giai đoạn 1 cho dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành với quy mô 1 đường cất hạ cánh, 1 nhà ga hành khách, công suất vận chuyển 25 triệu hành khách và 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm.
Trong đó, ACV được giao là chủ đầu tư dự án thành phần 3 - "các công trình thiết yếu trong cảng hàng không" - thành phần đặc biệt quan trọng, có quy mô lớn và tính chất kỹ thuật công nghệ phức tạp nhất đối với toàn bộ giai đoạn 1 của dự án xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.
Tổng mức đầu tư khái toán cho toàn bộ sân bay Long Thành là hơn 16 tỷ USD, chia thành 3 giai đoạn. Tổng vốn đầu tư cho giai đoạn 1 là hơn 5,4 tỷ USD, trong đó dự án thành phần 3 có nhu cầu vay vốn tính đến ngày 13/12/2023 là 1,8 tỷ USD (33%).
Thủ tướng đề nghị các chủ thể liên quan tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy hơn nữa quyết tâm để đẩy nhanh tiến độ thi công, nâng cao chất lượng hoàn thành các công trình, hạng mục của dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, đáp ứng và vượt các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng nhiệt liệt hoan nghênh, biểu dương nỗ lực tích cực của các ngân hàng Vietcombank, Vietinbank, BIDV cùng sự theo dõi, phối hợp chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đã nhanh chóng giúp thu xếp được số tiền tài trợ lớn 1,8 tỷ USD để hỗ trợ kịp thời cho chủ đầu tư ACV thực hiện ký kết các hợp đồng thi công với nhà thầu, đáp ứng tiến độ triển khai Dự án theo yêu cầu, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Thủ tướng đánh giá, việc cung cấp khoản tín dụng 1,8 tỷ USD thể hiện một bước phát triển bứt phá của các ngân hàng thương mại trong nước về thu xếp vốn ngoại tệ cho khách hàng.
Đây là dự án có tổng số tiền tài trợ và đặc biệt là bằng ngoại tệ lớn nhất từ trước đến nay bởi các ngân hàng thương mại Việt Nam, cụ thể là bởi các ngân hàng thương mại Nhà nước.
Đây cũng là dự án đầu tiên được thu xếp hoàn toàn bằng nguồn vốn vay USD trung dài hạn từ các ngân hàng thương mại Việt Nam, với các điều kiện cạnh tranh hơn so với phương án vay vốn trực tiếp từ các định chế tài chính quốc tế.
Cùng với việc góp phần thúc đẩy tăng trưởng tín dụng an toàn và bền vững, khoản tài trợ 1,8 tỷ USD cho một dự án lớn như Cảng Hàng không Long Thành là minh chứng rõ nét cho vị thế và sự lớn mạnh của các ngân hàng thương mại Việt Nam trong việc thu xếp vốn cho các dự án phức tạp và quy mô lớn. Đồng thời, tạo tiền lệ mới tích cực giúp khuyến khích, phát huy sự chủ động của các nhà đầu tư trong nước không phải phụ thuộc vào nguồn vốn vay nước ngoài trong thời gian tới.
Việc này cũng góp phần thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát huy tinh thần tự lực, tự cường, lấy nguồn lực bên trong là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định để xây dựng, phát triển đất nước, Thủ tướng đánh giá.
Nhân dịp này, Thủ tướng biểu dương những nỗ lực, quyết tâm của ACV và những chủ thể liên quan, chúc mừng những kết quả tích cực trong xây dựng sân bay Long Thành thời gian qua và khánh thành nhiều sân bay khác, như Phú Bài, Điện Biên.
Tuy nhiên, Thủ tướng nêu rõ, đây mới chỉ là kết quả bước đầu dù rất đáng tuyên dương, khích lệ. Thời gian tới, Thủ tướng giao Bộ Giao thông vận tải, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, các bộ, cơ quan liên quan tập trung thực hiện 5 nhiệm vụ, giải pháp quan trọng sau:
Thứ nhất, tập trung hơn nữa các nguồn lực phát triển các dự án hạ tầng giao thông chiến lược, nhất là các dự án đường bộ cao tốc, đường sắt tốc độ cao, sân bay, bến cảng, góp phần tăng cường thu hút đầu tư, tạo năng lực sản xuất mới cho nền kinh tế.
Thứ hai, khơi thông huy động và sử dụng mọi nguồn vốn hợp pháp cho các dự án kết cấu hạ tầng chiến lược gồm vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước, vốn đầu tư xã hội, khu vực tư nhân, hợp tác công tư, đầu tư nước ngoài… Đặc biệt, cần huy động hiệu quả hơn nữa nguồn vốn còn rất lớn trong nhân dân cho phát triển sản xuất, kinh doanh, phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội.
Thứ ba, rà soát, có cơ chế, chính sách phù hợp, hỗ trợ, thúc đẩy, khuyến khích các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng cho vay vốn với điều kiện ưu đãi, phù hợp, đưa dòng vốn tín dụng tập trung phát triển kết cấu hạ tầng, sản xuất kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên...
Thứ tư, tiếp tục mở rộng hình thức tài trợ cho vay vốn, phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại, trong đó nòng cốt là ngân hàng thương mại Nhà nước cho vay vốn đối với các dự án lớn, có vai trò quan trọng trong nền kinh tế, góp phần chủ động nguồn lực và thu xếp vốn trong nước, giảm phụ thuộc các nguồn vốn bên ngoài.
Thứ năm, tập trung quản lý hiệu quả, bài bản, có hệ thống các dự án gắn với các khoản vốn được tài trợ, cho vay, bảo đảm phát huy vai trò, trách nhiệm của chủ đầu tư và các nhà tài trợ, cho vay, vừa bảo đảm yêu cầu chất lượng, hiệu quả dự án, vừa giúp các ngân hàng thương mại thu hồi được vốn cả gốc và lãi, giảm thiểu rủi ro, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí trong vay vốn và sử dụng vốn, qua đó thực hiện được phương châm "cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng, cùng phát triển", góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, nhân dân hạnh phúc, ấm no.
Về Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, Thủ tướng đề nghị các chủ thể liên quan tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy hơn nữa quyết tâm "chỉ bàn làm, không bàn lùi", "đã nói là làm", "vượt nắng thắng mưa", "3 ca, 4 kíp", "ăn tranh thủ ngủ khẩn trương", "làm việc xuyên lễ Tết, xuyên ngày nghỉ" để đẩy nhanh tiến độ thi công, nâng cao chất lượng hoàn thành các công trình, hạng mục của dự án, đáp ứng và vượt các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra.
Nhấn mạnh thêm một số nhiệm vụ cụ thể, đối với Chủ đầu tư ACV và Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Thủ tướng yêu cầu ACV tiếp tục phối hợp, đồng hành cùng các ngân hàng hợp vốn triển khai dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành đáp ứng cam kết vay vốn, giải ngân hiệu quả đúng tiến độ và đảm bảo chất lượng. Trong đó, đặc biệt lưu ý khớp nối tiến độ, thời gian hoàn thành các gói thầu còn lại để tránh xung đột, giao cắt trong quá trình thi công, bảo đảm tính liên kết và tiến độ của cả dự án.
Cùng với đó, sớm nghiên cứu, đề xuất phương án triển khai công tác chuẩn bị phục vụ thi công giai đoạn 2 để không làm ảnh hưởng đến hoạt động khai thác của giai đoạn 1, trên cơ sở điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án giai đoạn 1.
Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại Nhà nước nói riêng và ngành ngân hàng nói chung tiếp tục nghiên cứu, tham gia thu xếp vốn cho các dự án quan trọng quốc gia; khuyến khích nhà đầu tư trong nước phát huy tinh thần chủ động, nâng cao tính tự chủ và năng lực nội sinh trong hợp tác đầu tư phát triển.
Ngân hàng Nhà nước tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng cung ứng dịch vụ ngoại hối theo quy định của pháp luật; đồng thời, phải có kiểm tra, giám sát hoạt động ngoại hối nhằm ổn định giá trị đồng tiền, tỷ giá và cải thiện cán cân thanh toán quốc tế, góp phần tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.
Thủ tướng chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải chịu trách nhiệm tổng điều phối, thực hiện kỷ cương, kỷ luật trong cập nhật, theo dõi tiến độ, kết nối toàn bộ các dự án thành phần sân bay Long Thành. Trong đó, lưu ý bảo đảm tính tổng thể, khớp nối của các dự án thành phần với các gói thầu thi công hạ tầng giao thông kết nối Cảng Hàng không quốc tế Long Thành với các tỉnh, thành phố.
Bộ Giao thông vận tải cũng được giao chủ trì, chỉ đạo triển khai lựa chọn nhà đầu tư dự án thành phần 4 "Các công trình khác", đảm bảo đưa dự án Long Thành giai đoạn 1 vào khai thác vận hành đúng tiến độ đã cam kết. Sớm báo cáo việc thực hiện chủ trương đầu tư xây dựng các khu tái định cư phục vụ dự án Cảng Hàng không Long Thành; nghiên cứu đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án giai đoạn 1 để tận dụng hiệu quả nguồn lực nhằm chuẩn bị cho việc triển khai thi công giai đoạn 2 của Cảng.
Đối với UBND tỉnh Đồng Nai, Thủ tướng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ công tác giải phóng mặt bằng để hoàn thành bàn giao mặt bằng; phải cam kết không làm chậm tiến độ thi công của dự án.
Đặc biệt, cần đôn đốc hoàn thành giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật đối với 02 tuyến giao thông kết nối và 02 tuyến thoát nước nằm ngoài ranh giới dự án, trong đó tuyến giao thông kết nối số 1 là tuyến huyết mạch đảm bảo công tác vận chuyển hàng hóa, vật tư, thiết bị thi công phục vụ thi công Nhà ga hành khách và các hạng mục công trình khác.
Cùng với đó, tăng cường làm việc trực tiếp với người dân, thực hiện tốt công tác dân vận để nắm bắt tâm tư nguyện vọng, vận dụng linh hoạt, hiệu quả các quy định của pháp luật để giải quyết các khiếu nại, kiến nghị; lựa chọn vị trí và xây dựng các khu tái định cư với các điều kiện sinh sống tốt hơn và ít nhất bằng với nơi ở cũ; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng, chăm lo đời sống, tạo sinh kế ổn định cho người dân sau khi nhường đất, nhà ở, ruộng vườn để xây dựng các dự án.
Phối hợp với các chủ đầu tư để ưu tiên giải phóng mặt bằng tại các vị trí là đường găng về tiến độ thi công (như khu vực xử lý nền đất yếu, công trình cầu, hầm lớn, khu vực đường tiếp cận thi công).
Hỗ trợ, phối hợp doanh nghiệp trong quá trình khảo sát, nghiên cứu, đề xuất đầu tư xây dựng kho đầu nguồn và tuyến ống cung cấp nhiên liệu hàng không, cung cấp vật liệu xây dựng, công tác đào tạo và tuyển dụng nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu quản lý và vận hành khai thác.
Thủ tướng mong muốn và tin tưởng rằng, với quyết tâm, trí tuệ, tinh thần đoàn kết, đổi mới sáng tạo của Chủ đầu tư ACV và liên danh nhà thầu cho dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, cùng sự đồng hành, hỗ trợ, phối hợp chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, UBND tỉnh Đồng Nai và các cơ quan liên quan, chúng ta nhất định sẽ hoàn thành thi công và khai thác kỹ thuật đường cất hạ cánh của sân bay Long Thành trước ngày 30/4/2025 (vượt tiến độ 3 tháng so với hợp đồng), lập thành tích xuất sắc chào mừng kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), tiến đến 6 tháng đầu năm 2026 tập trung hoàn thành, bàn giao đưa vào khai thác toàn bộ dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành. Đồng thời bảo đảm chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật, an toàn lao động, vệ sinh môi trường và quan tâm đời sống cán bộ, công nhân, người lao động tham gia dự án.
Thủ tướng đánh giá cao việc phối hợp thu xếp vốn thành công vừa qua của 3 ngân hàng Vietcombank, Vietinbank và BIDV cho dự án và tin tưởng rằng đây sẽ là bước khởi đầu tích cực, tạo tiền đề quan trọng để khuyến khích các ngân hàng thương mại Việt Nam tiếp tục chủ động hợp tác trong các dự án lớn, quan trọng quốc gia, góp phần nâng cao uy tín, vị thế của ngành ngân hàng Việt Nam và phát huy hơn nữa vai trò của các doanh nghiệp Nhà nước với sự phát triển của đất nước./.
Vũ Ngọc Đính
