Tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ của Trung ương, Nam Định đang nỗ lực xây dựng hệ thống giao thông đồng bộ, hiện đại để kết nối phát triển kinh tế nông thôn gắn với thương mại dịch vụ, góp phần tăng thu nhập và nâng cao đời sông nhân dân
Bắt tay vào thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu của nhiệm kỳ mới 2020-2025 trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, dịch bệnh, kinh tế trong nước đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức song với quyết tâm chính trị cao nhất, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, tỉnh Nam Định đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện 3 khâu đột phá trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX. Tỉnh ủy đã ban hành 4 Nghị quyết chuyên đề toàn khóa, trong đó có Nghị quyết số 06-NQ/TU về xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025. Theo đó, Nam Định xác định xây dựng NTM là nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Vì vậy, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Nam Định đã đoàn kết, đồng thuận, sáng tạo, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị để xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Với phương châm “Dân cần - dân biết - dân bàn - dân làm - dân giám sát - dân hưởng thụ” và “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”, chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh đã trở thành phong trào sâu rộng, được nhân dân đồng tình ủng hộ.
Nông thôn mới kiểu mẫu xã Hồng Quang, huyện Nam Trực hôm nay
Tính đến tháng 10/2023, toàn tỉnh đã có 189/204 xã, thị trấn (92,65%) đạt chuẩn NTM nâng cao, trong đó có 19/188 xã (10,1%) đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Dẫn đầu là huyện Giao Thuỷ có 8 đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, tiếp đó là huyện Xuân Trường 3 xã, huyện Trực Ninh 2 xã, Mỹ Lộc 2 xã, các huyện Hải Hậu, Vụ Bản, Ý Yên và Nam Trực mỗi huyện có 1 xã. Hiện đang có 6 xã hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2023. Kết quả xây dựng NTM thời gian qua là yếu tố quan trọng, thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển theo hướng bền vững. Kinh tế nông nghiệp, nông thôn của Nam Định có sự chuyển biến rõ nét, có bước phát triển mới theo hướng sản xuất hàng hóa với quy mô, chất lượng, hiệu quả cao hơn. Toàn tỉnh đã xây dựng được 458 mô hình “cánh đồng lớn" với tổng diện tích 21.844ha, trong đó có 3.121ha được bao tiêu sản phẩm. Giảm mạnh chăn nuôi nhỏ lẻ, phát triển nhanh chăn nuôi theo mô hình doanh nghiệp, trang trại, gia trại. Kinh tế thủy sản đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 7-8%/năm, chuyển mạnh sang nuôi trồng, giảm khai thác. Kinh tế phát triển khá toàn diện nên thu nhập của người dân nông thôn năm 2022 đạt 65 triệu đồng/người, cải thiện đáng kể và thu hẹp khoảng cách giữa thành thị và nông thôn. Kinh tế tập thể và hợp tác xã nông nghiệp trong tỉnh có bước phát triển mạnh. Toàn tỉnh có 385 hợp tác xã, trong đó 64 mô hình hợp tác xã nông nghiệp liên kết tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp cho các hộ nông dân. Toàn tỉnh đã có 330 sản phẩm OCOP của 183 cơ sở sản xuất được UBND tỉnh Nam Định công nhận xếp hạng từ 3 sao trở lên. Một số sản phẩm nông nghiệp đã xuất khẩu trực tiếp vào các thị trường: Châu Âu, Nhật Bản, tạo động lực cho phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa.
Đường làng, ngõ xóm phong quang sáng - xanh - sạch - đẹp của xã nông thôn mới kiểu mẫu Yên Cường, huyện Ý Yên.
Xuôi theo Quốc lộ 21 về phía nam, xã Hồng Quang, huyện Nam Trực là xã vừa UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu nổi trội về văn hoá. Từ Quốc lộ 21 rẽ phải đi trên con đường liên xã - thôn được trải áp-phan nhựa phẳng lặng, êm thuận, những hàng cây xanh mát, những ngôi nhà cao tầng san sát hai bên đường, các công trình trường học, trụ sở, trạm y tế khang trang... khiến chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng khi chứng kiến sự đổi thay rõ nét của một vùng quê trù phú. Sự khởi sắc đó chính là kết quả của sự nỗ lực, năng động, sáng tạo, đoàn kết, chung sức một lòng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hồng Quang trong quá trình phấn đấu xây dựng xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Đảng bộ xã đã ban hành nghị quyết chuyên đề xác định xây dựng NTM kiểu mẫu là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa X về “nông nghiệp, nông dân, nông thôn”; là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, liên tục của các cấp ủy Đảng, chính quyền, nhân dân các thôn, xóm; đồng thời tập trung kiện toàn Ban chỉ đạo xây dựng NTM từ xã xuống các thôn. Phát huy những thuận lợi về kinh tế, văn hoá, xã hội của địa phương, hệ thống chính trị hoạt động hiệu quả, Ban chỉ đạo xây dựng NTM xã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai quyết liệt và đồng bộ các giải pháp xây dựng NTM kiểu mẫu trên địa bàn. Phong trào thi đua “Toàn dân chung sức xây dựng NTM” được cán bộ, đảng viên và dân cư tích cực tham gia. Thực hiện phương châm “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”, các thôn, xóm đã tích cực tham gia hưởng ứng. Thôn Đông Chiền là 1 trong 14 thôn, xóm tiên phong xây dựng mô hình thôn thông minh. Đồng chí Nguyễn Duy Hưng, Bí thư Chi bộ thôn cho biết: “Thôn đã thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng, triển khai lắp đặt điểm wifi miễn phí tại nhà văn hoá thôn có đường truyền kết nối internet băng thông rộng 50Mbps bảo đảm các kỹ thuật khai thác, sử dụng an toàn, an ninh thông tin phục vụ người dân. Ngoài ra, thôn còn lắp đặt 97 điểm camera an ninh; tổ chức tập huấn 6.850/8.989 người dân về kiến thức, kỹ năng tham gia sử dụng các nền tảng số, ứng dụng di động và dịch vụ công trực tuyến do cơ quan nhà nước cung cấp”.
Phát huy truyền thống văn hoá quê hương là vùng đất cổ kết tinh và hội tụ, lưu giữ nhiều giá trị văn hoá vật thể, phi vật thể đa dạng như: lễ hội, làng nghề truyền thống, hát văn, hát ca trù, bơi chải. Hiện nay, trên địa bàn xã có 14 di tích nằm trong danh mục kiểm kê, trong đó có 4 di tích đã được xếp hạng, gồm 1 di tích cấp quốc gia và 3 di tích cấp tỉnh. Người dân Hồng Quang yêu văn hoá, văn nghệ, với nhiều lễ hội truyền thống nổi tiếng: Lễ hội đền Xám; lễ hội đền, chùa, miếu thôn Rạch (lễ hội rối nước); lễ hội đền Lạc Na, đền Thị… Đặc biệt, phường rối nước Nam Chấn của xã là 1 trong 2 phường rối nước của tỉnh còn duy trì hoạt động. Đây là di sản hiếm hoi không chỉ của tỉnh Nam Định mà còn cả nước cần được quan tâm đầu tư. Để xây dựng thành xã NTM kiểu mẫu nổi trội về văn hoá, UBND xã Hồng Quang đã đặc biệt chú trọng quan tâm đầu tư, tạo điều kiện để các giá trị, di sản văn hoá truyền thống được duy trì và phát huy mạnh mẽ trong đời sông nhân dân.
Xác định xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu là động lực để phát triển kinh tế - xã hội nên Nam Định đã tập trung xây dựng nhiều mô hình cánh đồng lớn sản xuất tập trung mang lại hiệu quả cao, tạo nguồn lực xây dựng quê hương (Trong ảnh: Lãnh đạo UBND tỉnh Nam Định kiểm tra, đánh giá kết quả sản xuất lúa mùa năm 2023).
Với nhân dân thôn Phú Thứ, xã Tam Thanh, huyện Vụ Bản không chỉ hiến đất mở rộng tuyến đường giao thông trục xã, mà còn đóng góp hàng trăm triệu đồng để mở rộng, nâng cấp đường dong ngõ và 4 tuyến đường trục thôn dài khoảng 650m. Được sự hỗ trợ từ ngân sách địa phương và sự ủng hộ nhiệt thành của con em xa quê, công trình nhà văn hóa thôn đã hoàn thành rộng rãi, khang trang với tổng giá trị đầu tư hơn 1 tỷ đồng, gồm các hạng mục: nhà văn hóa rộng 120m, sân vui chơi, tường bao, cổng, cùng đầy đủ các thiết chế văn hóa, phục vụ cho các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao của người dân trong thôn. Thôn Tiền cũng đã vận động nhân dân trong thôn đổ bê tông dày 20cm được 1,3km tuyến đường trục thôn, mặt đường được mở rộng lên 6,5m, nhiều đoạn được mở rộng lên 9m, với tổng kinh phí khoảng 1,2 tỷ đồng. Không chỉ đóng góp đổ bê tông đường trục thôn, các hộ ở mặt đường còn đầu tư xây dựng hệ thống rãnh thoát nước sinh hoạt liên thông với các dong ngõ, góp phần đảm bảo công tác vệ sinh môi trường. Thôn An Lạc đổ bê tông được hơn 177m đường nội đồng, thôn Du Duệ tiếp tục đầu tư hoàn thiện hệ thống đèn chiếu sáng về đêm.
Từ những kết quả nổi trội mà Nam Định đạt được trong giai đoạn vừa qua đã cho thấy: Người dân nông thôn chính là chủ thể thực hiện và là người thụ hưởng thành quả xây dựng NTM. Các cấp uỷ Đảng, chính quyền từ tỉnh đến các xã, thị trấn, thôn, xóm đã chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội tập trung tuyên truyền, vận động người dân tích cực tham gia xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu với quan điểm “tích cực, chủ động, kiên trì vận động”, thực hiện tốt phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Các chi ủy chi bộ khu dân cư nâng cao vai trò lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ đồng thời phát huy quyền làm chủ của nhân dân, công khai, minh bạch, dân chủ trong xây dựng hạ tầng”.
Khung cảnh quê hương khang trang đổi mới ở xã Nông thôn mới kiểu mẫu Xuân Hòa, huyện Xuân Trường
Cùng với sự chung sức của nhân dân, các cấp ủy, chính quyền đã phát huy nội lực và tranh thủ sự hỗ trợ của cấp trên đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng cơ sở: trạm y tế, trường học, nhà văn hoá, hệ thống đường giao thông, thuỷ lợi nội đồng, điện chiếu sáng, hệ thống thoát nước, xử lý rác thải... Bên cạnh đó, cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn còn chỉ đạo đẩy mạnh công tác cải cách hành chính ở địa phương, ứng dụng chuyển đổi số trên từng lĩnh vực và tập trung chỉ đạo phát triển kinh tế nông nghiệp gắn với công nghiệp, dịch vụ thương mại. Nhờ đó đến nay kinh tế nông nghiệp phát triển ổn định, tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất nông, lâm, thuỷ sản giai đoạn 2021-2022 đạt 3,5%/năm. Năm 2022, giá trị sản phẩm bình quân trên 1ha đất sản xuất nông nghiệp là 134,7 triệu đồng và đất nuôi trồng thuỷ sản đạt 412,5 triệu đồng. Nhân dân thực hiện tốt nếp sống văn hóa và công tác vệ sinh môi trường được bảo đảm. An ninh trật tự xã hội nông thôn luôn ổn định.
Phát huy những kết quả đạt được, Nam Định sẽ tiếp tục triển khai nhiều giải pháp hướng tới mục tiêu xây dựng thành công NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và NTM thông minh góp phần xây dựng tỉnh ngày càng giàu đẹp, văn minh, nông thôn Nam Định là những miền quê đáng sống, yên bình. Để đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu năm 2023 và những năm tiếp theo, UBND tỉnh Nam Định đã có công văn gửi UBND các huyện, thành phố, các sở, ngành của tỉnh nhằm chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu UBND các huyện, thành phố, các sở, ngành tập trung chỉ đạo các xã, thị trấn đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu; chủ động rà soát, đánh giá kết quả thực hiện các nội dung theo Bộ tiêu chí huyện NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025; xây dựng kế hoạch, lộ trình, giải pháp cụ thể, huy động tổng hợp các nguồn lực thực hiện, phấn đấu đạt chuẩn huyện NTM nâng cao trong thời gian sớm nhất./.
Bài và ảnh: Trần Quốc Khải
