VNHN-Văn Thánh Miếu Vĩnh Long tọa lạc trên một sở đất rộng, cặp bên bờ sông Long Hồ thuộc làng Long Hồ, tổng Long An, huyện Vĩnh Bình (nay là phường 4, thành phố Vĩnh Long).
Quang cảnh lễ cúng tế
Văn Thánh Miếu Vĩnh Long do Kinh lược sứ Nam kỳ Phan Thanh Giản và Đốc học Nguyễn Thông chủ xướng xây dựng vào cuối thế kỷ 19. Được khởi công xây dựng vào năm Tự Đức thứ 17 (là năm Giáp Tý 1864) và hoàn thành vào năm Bính Dần 1866. Khi thực dân Pháp chiếm thành Vĩnh Long có ý định phá bỏ Văn Thánh Miếu. Lúc đó ông Bá hộ Trương Ngọc Lang (tức Bá hộ Nọn) được nhân dân đề cử đứng ra ngăn cản, nhờ vậy di tích nầy mới tồn tại cho đến ngày nay. Văn Thánh Miếu Vĩnh Long là nơi phụng thờ Đức Khổng Phu Tử và chư vị đệ tử của ngài.
Đức Khổng Phu Tử là người khởi xướng Nho giáo, còn gọi là đạo Nho hay đạo Khổng là một hệ thống đạo đức, triết học xã hội, triết lý giáo dục , triết học chính trị và được các môn đồ của Ngài phát triển với mục đích xây dựng một xã hội hài hòa, thái bình, thịnh vượng. Nho giáo rất có ảnh hưởng rất lớn tại ở các nước châu Á là Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Triều Tiên, Hàn Quốc, Singapore và Việt Nam. Tuy có vài điểm không phù hợp với xu thế hiện nay nhưng tư tưởng Nho giáo vẫn luôn là nền tảng để xây dựng một xã hội nề nếp, trật tự và bền vững.
Với những công đức to lớn trên Đức Khổng Phu Tử được tôn vinh là Thánh nhân VẠN THẾ SƯ BIỂU tức là Người Thầy của muôn đời, muôn thế hệ.
Văn Thánh Miếu Vĩnh Long, tuy trên danh nghĩa là đề cao Nho giáo , nhưng thực chất đây là một tụ điểm hoạt động văn hóa của các bậc tiền hiền và giáo dục lòng yêu nước cho hậu thế. Phát huy truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân dân ta.
Theo dòng chảy thời gian và bao cuộc biến thiên của xã hội, Văn Thánh Miếu Vĩnh Long vẫn luôn được các thế hệ nối tiếp nhau phụng thờ và bảo vệ. Năm 1991, Văn Thánh Miếu Vĩnh Long được Nhà nước công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp Quốc gia. Hàng năm theo truyền thống nơi đây tổ chức Xuân, Thu nhị kỳ tế lễ. Nghĩa là mỗi năm chọn ngày Đinh đầu tiên của mùa xuân và ngày Đinh đầu tiên của mùa Thu để làm lễ tế.
Nhân dân cúng bái.
Năm nay, Ngày 11/9/2019 (nhằm ngày Đinh Mùi, mồng 6 tháng 2 năm Kỷ Mão) Ban Bảo vệ Di tích Văn Thánh Miếu Vĩnh Long tổ chức Lễ Xuân tế với sự tham dự của Đại diện Chính quyền địa phương, các Hội Đình, Miếu bạn và nhân dân
gần xa đến dâng hương chiêm bái.
Nghi thức cúng tế đơn giản nhưng vẫn toát lên vẽ trang nghiêm trân trọng tưởng nhớ anh linh liệt vị Tôn sư đạo cao, đức trọng đã có công truyền dạy cho hậu thế, thể hiện tinh thần tôn sư trọng đạo của cư dân miền đất phương Nam nói chung và tỉnh Vĩnh Long nói riêng.
