VNHN - Trong 6 tháng đầu năm 2020, Việt Nam đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ trên cương vị Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên hợp quốc (LHQ), đáp ứng các mục tiêu, yêu cầu và phương châm đề ra, đóng góp chủ động, tích cực vào hoạt động của HĐBA, qua đó góp phần tạo dựng môi trường quốc tế thuận lợi cho sự phát triển và hội nhập của đất nước, thúc đẩy quan hệ song phương tốt đẹp giữa Việt Nam với các nước.
Việt Nam khẳng định vai trò tích cực, chủ động và trách nhiệm trong HĐBA LHQ. Ảnh: TL
Từ đầu năm 2020, tình hình chính trị - an ninh - kinh tế xã hội thế giới diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp và khó lường. Đại dịch Covid-19 tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống ở khắp các châu lục. Trong lịch sử hiện đại, có thể nói chưa bao giờ nhân loại phải đối mặt với vấn đề an ninh phi truyền thống có ảnh hưởng rộng lớn, khó kiểm soát cả về phạm vi lẫn quy mô như đại dịch Covid-19. Sau 3 tháng đóng cửa tạm thời trụ sở LHQ do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, HĐBA đã thích nghi với tình hình “bình thường mới” khi vận hành bộ máy thông qua hình thức trực tuyến và áp dụng một số biện pháp tạm thời về cơ chế tham vấn, thương lượng và bỏ phiếu nghị quyết từ xa.
Trong 6 tháng qua, HĐBA đã tiến hành tổng cộng gần 190 cuộc họp, trong đó 112 cuộc họp theo hình thức trực tuyến kể từ tháng 3 đến nay, hàng trăm cuộc họp đàm phán, thương lượng văn kiện ở các cấp khác nhau, các cuộc họp của các cơ quan trực thuộc, các cuộc họp không chính thức khác, trên 59 đề mục về hầu hết các vấn đề ở tất cả các châu lục như châu Phi (19 đề mục), Trung Đông (7 đề mục), châu Âu (6 đề mục), châu Mỹ (3 đề mục), châu Á (6 đề mục) và các vấn đề về chủ đề (18 đề mục) như chống khủng bố, biến đổi khí hậu, trẻ em trong xung đột vũ trang, thanh niên - hòa bình - an ninh, hoạt động gìn giữ hòa bình, kiểm soát các loại vũ khí hạng nhẹ,... HĐBA đã thông qua tổng cộng 68 văn kiện dưới hình thức khác nhau, trong đó có 21 nghị quyết (tính đến ngày 16/6/2020), 06 tuyên bố của Chủ tịch HĐBA, 20 tuyên bố báo chí và 21 thông tin báo chí/thông cáo.
Trong vai trò Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ, Việt Nam đã tham gia trên tinh thần độc lập, tự chủ, tích cực, trách nhiệm và cân bằng, thể hiện rõ lập trường ủng hộ tuân thủ Hiến chương LHQ và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, ủng hộ tìm kiếm giải pháp cho các cuộc xung đột khu vực và quốc tế thông qua đàm phán, thương lượng hòa bình, đồng thời chia sẻ các nỗ lực, kinh nghiệm của Việt Nam trong quá trình tái thiết và phát triển đất nước, hội nhập quốc tế và khu vực.
Việt Nam cũng đang dần tham gia sâu, chủ động hơn, nắm bắt các cơ hội để thúc đẩy quan tâm lợi ích và ưu tiên của Việt Nam tại HĐBA một cách hiệu quả hơn, như Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh tham gia và phát biểu tại cuộc họp trực tuyến cấp cao về chủ đề "Kỷ niệm 75 năm kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ Hai" theo lời mời của Ngoại trưởng Estonia; Việt Nam tham gia đồng tổ chức cuộc thảo luận trực tuyến về chủ đề: "Bảo vệ môi trường trong xung đột vũ trang là bảo vệ thường dân"; Việt Nam cùng một số nước đề nghị HĐBA họp về Covid-19 và tích cực phối hợp thúc đẩy HĐBA ra văn kiện về Covid-19. Ngoài ra, Việt Nam đã tham gia và có nhiều đóng góp thực chất vào quá trình thương lượng các văn kiện của HĐBA, đáp ứng quan tâm chung và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao;...
Trong cương vị Chủ tịch HĐBA, Việt Nam đã điều hành các công việc định kỳ và đột xuất, trong đó có xây dựng và thông qua chương trình làm việc của tháng, chủ trì các cuộc họp chính thức và tham vấn kín của HĐBA, thúc đẩy thương lượng và chủ trì thông qua các quyết định của HĐBA. Bên cạnh việc điều hành các cuộc họp, Việt Nam đã chủ trì buổi làm việc giữa các nước thành viên HĐBA với Tổng thư ký LHQ, duy trì quan hệ phối hợp thường xuyên với báo chí sở tại và quốc tế, thay mặt HĐBA thông tin cho báo chí sau các cuộc họp, duyệt ký và cho lưu hành các tài liệu, văn bản quan trọng của HĐBA trên cương vị Chủ tịch.
Việt Nam đã có sáng kiến tổ chức 2 sự kiện quan trọng thu hút sự quan tâm của LHQ, cộng đồng quốc tế và tạo dấu ấn của Việt Nam tại HĐBA, gồm: Thảo luận mở của HĐBA với chủ đề "Thúc đẩy tuân thủ Hiến chương LHQ trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế" do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì, với sự tham gia, phát biểu của 111 diễn giả (trong đó có đại diện của 106 quốc gia) và Phiên họp về hợp tác giữa LHQ và ASEAN. Đây là lần đầu tiên chủ đề này được thảo luận tại HĐBA. Tại cuộc họp Tổng thư ký LHQ, Tổng thư ký ASEAN và các nước đều đánh giá cao các thành tựu của ASEAN trong hội nhập, phát triển kinh tế, gìn giữ hòa bình, ổn định ở khu vực và đóng góp ngày càng nhiều vào công việc chung của cộng đồng quốc tế.
Trong vai trò của Điều phối viên Nhóm Nhóm các nước Ủy viên không thường trực (E10) tại HĐBA vào tháng 5/2020, Việt Nam đã thể hiện vai trò tích cực nhất là việc chủ động nối lại các cuộc gặp trực tuyến giữa E10 và Tổng Thư ký LHQ, vốn trước đó không được tổ chức do dịch COVID-19; chủ trì xây dựng phát biểu chung của E10 tại phiên họp mở rộng về phương pháp làm việc; đồng thời là đầu mối trao đổi trong E10 với Ban thư ký LHQ liên quan việc bổ nhiệm Đặc phái viên Tổng Thư ký LHQ về Libya. Việt Nam cũng chủ động thúc đẩy phối hợp với Indonesia để lần đầu tiên hai nước ASEAN là Ủy viên không thường trực HĐBA có phát biểu chung tại HĐBA tại phiên họp mở về hợp tác LHQ và EU, góp phần đề cao vai trò hợp tác và sự hiện diện của ASEAN tại HĐBA LHQ.
Có thể nói, Việt Nam đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ trên cương vị Ủy viên không HĐBA LHQ, đáp ứng các mục tiêu, yêu cầu và phương châm đề ra, đóng góp chủ động, tích cực vào hoạt động của HĐBA, qua đó góp phần tạo dựng môi trường quốc tế thuận lợi cho sự phát triển và hội nhập của đất nước, thúc đẩy quan hệ song phương tốt đẹp giữa Việt Nam với các nước./.
