VNHN - Quốc lộ 13, con đường huyết mạch chạy dài từ TP. HCM qua Bình Dương, Bình Phước đến tận biên giới Campuchia. Trong chiến tranh, người ta gọi đây là con đường quốc lộ kinh hoàng hay con đường máu. Nơi đây là chiến trường diễn ra những trận đánh kinh hoàng giữa quân Giải phóng và quân Việt Nam Cộng Hòa nhất là đoạn từ Bến Cát - Bàu Bàng đến An Lộc nay là thị xã Phước Long... địa bàn này là chiến trường của công trường 7, công trường 9 và công trường 5 quân giải phóng... và đã có hàng nghìn chiến sĩ giải phóng quân hy sinh ở mặt trận này...
Nói về những cựu cán bộ chiến sĩ công trường 7 hay Sư đoàn 7 thì có lẽ đoạn quốc lộ 13 không gì xa lạ...Hôm nay có dịp tháp tùng cùng đoàn cựu chiến binh Sư đoàn 7, Quân đoàn 4 trở lại chiến trường xưa để tìm hài cốt những đồng đội đã chiến đấu và hy sinh trên mãnh đất Bàu Bàng, Bến Cát nay là huyện Bàu Bàng, tỉnh Bình Dương. Cùng đi với đoàn có Trung tướng Lê Nam Phong - Nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 7; Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Doanh - Nguyên Phó Chính ủy Quân đoàn 4, và các sĩ quan Quân đoàn 4, cùng đại diện Ban chỉ huy quân sự huyện Bàu Bàng cùng nhiều cựu chiến binh đã từng trực tiếp tham gia chiến đấu ở chiến trường ác liệt này. Những cựu binh Sư đoàn 7 không quản ngày đêm, gian lao vất vả để đi tìm những đồng đội ngã xuống nơi chiến trường này. Như một sự tình cờ, những cựu binh Sư 7 đã đi hỏi khắp vùnh này về 7 liệt sĩ-những thủ trưởng của các trung đoàn, tiểu đoàn đã hy tại nơi đây và họ đã phát hiện ra 2800 ngôi mộ vô danh nằm trơ trọi ở bìa rừng cao su mà hơn chục năm qua chẳng ai để ý....
Những ngôi mộ vô danh cạnh bìa rừng cao su Bàu Bàng.
Đi tìm hiểu thì được biết những ngôi mộ này đã được Becamex tìm thấy trong quá trình khai phá, san lấp mặt bằng để thực hiện các dự án xây dựng khu công nghiệp Bàu Bàng. Họ đã phát hiện rất nhiều xương cốt sau khi tiến hành quật gốc những lô cao su lâu năm nằm trơ trọi trong tán rừng cao su già. Những người được thuê san lấp để tạo những mặt bằng xây dựng những nhà máy tại khu công nghiệp đã khai quật được rất nhiều hài cốt nằm dưới những gốc cao su. Họ đã tiến hành bốc mộ, di dời, quy tập về những hài cốt vô danh về 2 địa điểm ven bờ rừng và hai khu di dời hài cốt vô dah qua tháng năm đã trở thành những nghĩa địa hoang, vô danh và nếu không nhờ những cựu binh Sư đoàn 7 tìm về thì có lẽ chẳng ai biết cạnh những cánh rừng cao su cạnh đường quốc lộ 13 có những nghĩa địa không tên...
Ra tận hiện trường, trung tướng Lê Nam Phong đã xúc động rơi nước mắt và Người chỉ huy năm xưa, Trung tướng Lê Nam Phong, năm nay đã 93 tuổi khi biết thông tin đã tìm về chiến trường xưa. Tìm đến những ngôi mộ vô danh. Ông xúc động và đã rưng rưng nước mắt...xác nhận khu vực này đúng là địa bàn mà đơn vị ông chỉ huy đã chiến đấu, rất nhiều đồng đội, chiến sĩ đã hi sinh và ông cho rằng nhiều khả năng các khu mộ không tên nằm tại chiến địa này có thể có rất nhiều hài cốt của các liệt sĩ là các chiến binh của các Sư đoàn 7, Sư đoàn 9 năm xưa đã chiến đấu và hy sinh... Việc tìm ra khu vực có hài cốt và gặp được các nhân chứng từng là chỉ huy, chiến sĩ tham gia các trận đánh trên địa bàn nơi đây là một điều kiện thuận lợi để các đơn vị địa phương và quân khu tiến hành các bước thu thập, đối chiếu, xác minh thông tin, làm cơ sở để thực hiện các chế độ chính sách. Trung tướng Lê Nam Phong đề nghị chính quyền địa phương, phòng chính sách Quân đoàn 4, Quân khu 7, và Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Bình Dương và các cựu chiến binh Sư đoàn 7 sẽ có những bước phối hợp chặt chẽ để nhanh chóng xác minh, kịp thời báo cáo Bộ Quốc phòng để báo cáo Đảng, Quốc hội, Chính phủ nắm bắt những thông tin chính xác về hàng ngàn ngôi mộ vô danh này để nắm bắt và chỉ đạo kịp thời.
Việc chung tay xác minh, tìm kiếm hài cốt liệt sĩ trên địa bàn Sông Bé, nay là tỉnh Bình Dương và Bình Phước dọc theo quốc lộ 13 rất có ý nghĩa và phải làm nhanh bởi chỉ tầm khoảng vài năm nữa thôi, với tốc độ đô thị hóa, địa bàn này sẽ mọc lên nhiều nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp. Khi đó, quá trình tìm kiếm, xác minh sẽ vô cùng khó khăn...
Hồ Lê
