Nghề nuôi vịt cỏ và ấp trứng vịt được người dân huyện Trùng Khánh phát triển từ lâu. Hiện nay, nghề nuôi vịt và ấp trứng phát triển tại các xã: Đức Hồng, Chí Viễn, Ngọc Khê, Trung Phúc, Đình Phong, Lăng Hiếu, Phong Nặm…, góp phần lưu giữ con giống bản địa, tăng thêm thu nhập, ổn định cuộc sống cho người dân.
Giống vịt cỏ được ấp nở của gia đình ông Triệu Văn Phen, xóm Lũng Nà, xã Đức Hồng (Trùng Khánh).
Tận dụng lợi thế của địa phương có nhiều sông, suối, ao và cánh đồng rộng lớn, vịt được chăn thả tự nhiên, ăn thức ăn như: tôm, tép, ốc và thóc rơi vãi sau mùa thu hoạch, nhiều hộ dân ở huyện Trùng Khánh tập trung nuôi vịt thương phẩm và vịt đẻ trứng tạo thương hiệu riêng cho đặc sản vịt cỏ của huyện.
Nhiều hộ nuôi mỗi năm từ 3 - 4 lứa, mỗi lứa 400 - 500 con. Chất lượng thịt vịt cỏ được người sử dụng đánh giá cao, thịt màu vàng, ăn có vị ngọt, không có mùi hôi. Từ lâu, sản phẩm vịt cỏ và trứng vịt đã trở thành đặc sản của địa phương được nhiều người đặt mua làm quà biếu dịp Tết; giá bán trung bình từ 120.000 - 150.000 đồng/con, mỗi con có trọng lượng từ 1,4 - 1,8 kg.
Chất lượng trứng vịt Trùng Khánh là đặc sản xưa nay được thị trường ưa chuộng và không địa phương nào sánh được, có ưu điểm nổi trội như: lòng đỏ to, đậm màu, thơm ngon và giàu chất dinh dưỡng hơn hẳn so với các loại trứng vịt khác trên thị trường; giá bán trung bình từ 4.000 - 5.000 đồng/quả. Theo nhu cầu thực tế, nhiều hộ dân biết nắm bắt cơ hội phát triển nghề ấp trứng vịt con để duy trì nguồn giống bản địa.
Điển hình như gia đình ông Triệu Văn Phen, xã Đức Hồng có 8 lò ấp, đến mùa cao điểm, vận hành hết 8 lò ấp; bình thường duy trì thường xuyên 6 lò ấp hoạt động 24/24 giờ. Trung bình 5 ngày, ông Phen xuất 800 - 1.000 con vịt con và hơn 200 quả trứng vịt lộn; trừ chi phí, lãi 20 - 25 triệu đồng/tháng. Toàn bộ vịt con được các hộ chăn nuôi trên địa bàn huyện đến nhà mua, ít khi phải đem ra chợ bán. Ngoài ra, các hộ dân ấp thêm trứng vịt lộn để cung cấp cho khách hàng có nhu cầu đặt hàng.
Vịt cỏ được nuôi thả tại sông, suối của huyện Trùng Khánh.
Để có nguồn trứng ấp bảo đảm, các hộ dân có lò ấp trứng liên kết chặt chẽ với các gia đình nuôi vịt đẻ trứng tuân thủ điều kiện kỹ thuật chăn nuôi như: chọn nuôi giống vịt cỏ chuẩn bản địa, bảo đảm tỷ lệ nuôi đực/cái tối thiểu 1/10; mua cám từ các nhà máy sản xuất có uy tín cao, tuân thủ chặt chẽ quy trình chăn nuôi an toàn sinh học; tiêm vắc xin phòng bệnh định kỳ cho vịt. Đồng thời, chuồng chăn nuôi đảm bảo thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông. Nhờ sự liên kết chặt chẽ tỷ lệ trứng vịt ấp nở thành con đạt cao, vịt con nở ra khỏe...
Để duy trì và phát triển thương hiệu vịt cỏ huyện Trùng Khánh vươn xa ra thị trường trong tỉnh và ngoài tỉnh, năm 2019, UBND tỉnh phê duyệt Dự án xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể “vịt cỏ Trùng Khánh” dùng cho sản phẩm vịt cỏ của huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, dự án do Trung tâm Ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ tỉnh chủ trì thực hiện.
Đề tài thành công sẽ tạo dựng cơ sở pháp lý cho việc bảo vệ quyền sở hữu tài sản trí tuệ đối với nhãn hiệu tập thể “vịt cỏ Trùng Khánh”, từng bước quảng bá, xây dựng và phát triển thương hiệu cho sản phẩm vịt cỏ, xây dựng mô hình quản lý, duy trì ổn định chất lượng, giữ gìn, phát huy giá trị của sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh, tạo hướng phát triển bền vững cho sản phẩm vịt thâm nhập thị trường.
