Trên cơ sở Kế hoạch quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và tình hình thực tế tại đơn vị, các sở, ngành, địa phương đã chủ động xây dựng Kế hoạch quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và tiếp tục tổ chức thực hiện các văn bản liên quan đến công tác xử lý vi phạm hành chính có hiệu quả.
Bên cạnh đó, thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh; các sở, ngành, Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành các kế hoạch, văn bản nhằm tổ chức, triển khai thực hiện các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật, xử phạt vi phạm hành chính tại ngành, lĩnh vực, địa phương thuộc thẩm quyền quản lý. Công tác tuyên truyền, phổ biến, bồi dưỡng, tập huấn, hướng dẫn về kỹ năng, nghiệp vụ trong việc triển khai thi hành và áp dụng pháp luật xử lý vi phạm hành chính luôn được quan tâm chỉ đạo.
Sở Tư pháp tổ chức 6 hội nghị tập huấn nghiệp vụ cho trên 1.300 đối tượng là người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, người có thẩm quyền lập biên bản và các tổ chức, cá nhân có liên quan. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức 326 cuộc phổ biến, giáo dục pháp luật cho 22.467 lượt người tham dự là cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và người dân tại các địa phương; phát miễn phí 22.467 tài liệu với kinh phí thực hiện là 315.306.000 đồng, nội dung tuyên truyền, phổ biến các quy định, chính sách pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn.
Ủy ban nhân dân huyện Quỳnh Phụ tổ chức 194 hội nghị tuyên truyền pháp luật trực tiếp với 22.810 lượt người tham dự, trong đó cấp huyện tổ chức 65 hội nghị với 4.612 lượt người tham dự, cấp xã tổ chức 129 hội nghị với 18.198 lượt người tham dự; số tài liệu được phát hành là 4.974 bản. Ủy ban nhân dân huyện Thái Thụy tổ chức 08 hội nghị chuyên đề đối với 5.977 người là cán bộ công chức huyện, xã và lãnh đạo các cơ quan, đơn vị liên quan để quán triệt Luật Xử lý vi phạm hành chính và các nghị định xử phạt; tuyên truyền 524 buổi trên đài truyền thanh, truyền hình của huyện; đưa 75 tin, 28 bài về tình hình an ninh trật tự trên địa bàn huyện, xã và việc thực hiện pháp luật, áp dụng pháp luật trong lĩnh vực xử lý vi phạm hành chính, cảnh báo, nhắc nhở một số dấu hiệu vi phạm pháp luật, phổ biến một số nội dung pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự; quản lý đất đai, môi trường, quản lý pháo nổ, phòng chống cháy, nổ, ma túy, bạo lực gia đình, thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương...; phối hợp với các nhà trường trung học phổ thông tổ chức 02 buổi ngoại khóa phổ biến một số quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, nhất là lĩnh vực giao thông, phòng chống cháy nổ, tệ nạn xã hội ... với gần 3000 lượt giáo viên và học sinh tham gia; in ấn, phát 2.850 tài liệu, tờ gấp, pano, áp phích, kẻ vẽ, in ấn 62 băng biển, khẩu hiệu tuyên tuyền liên quan việc thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.
Trên cơ sở Kế hoạch theo dõi thi hành pháp luật năm 2022, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, Ủy ban nhân dân cấp huyện tự kiểm tra, phối hợp thanh tra, kiểm tra công tác theo dõi thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Các sở, ngành, Ủy ban nhân dân cấp huyện đã chủ động ban hành kế hoạch thanh tra, kiểm tra việc thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và tổ chức thực hiện. Qua công tác thanh tra, kiểm tra nhận thấy các cấp đã chú trọng thực hiện công tác xử lý vi phạm hành chính như: Việc xử phạt đúng trình tự, thủ tục, thẩm quyền; hồ sơ lưu trữ đầy đủ, khoa học, thành phần hồ sơ cơ bản được lập theo đúng biểu mẫu quy định. Sở Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng Kế hoạch và thực hiện thanh tra, kiểm tra đối với 87 tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã triển khai thực hiện 44 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành thuộc các lĩnh vực quản lý nhà nước của Sở, đã tiến hành thanh tra, kiểm tra đối với 668 tổ chức, cá nhân; phát hiện 67 trường hợp vi phạm, xử lý vi phạm kịp thời theo quy định. Sở Kế hoạch và Đầu tư thực hiện 03 cuộc thanh tra theo kế hoạch và 01 cuộc theo chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về đầu tư đối với 40 dự án đầu tư vốn ngoài ngân sách, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về doanh nghiệp đối với 20 công ty, thực hiện giám sát 20 dự án vốn đầu tư công về đấu thầu, và pháp luật về đầu tư công. Qua kiểm tra, giám sát đã phát hiện và xử lý các vi phạm của các chủ đầu tư về tiến độ thực hiện dự án.
Năm 2022, xuất phát từ việc Luật Xử lý vi phạm hành chính được sửa đổi, bổ sung dẫn đến các nghị định xử phạt lĩnh vực chuyên ngành, các thông tư hướng dẫn của các ngành về công tác xử lý vi phạm hành chính cũng sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Trong bối cảnh đó, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành tăng cường bám sát quy định để xử lý đảm bảo đúng quy định. Các cấp, ngành và địa phương trong tỉnh đã vào cuộc quyết liệt ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm hành chính, đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước, góp phần đảm bảo ổn định xã hội, phát triển kinh tế tại địa phương. Tổng số vụ bị xử phạt vi phạm hành chính là: 3.519 vụ (tăng 118 vụ so với năm 2021 là 3.401 vụ). Tổng số đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính là: 3.663 đối tượng (tăng 216 đối tượng so với năm 2021 là 3447 đối tượng), trong đó: tổ chức là 253, cá nhân là 3.144, đối tượng khác là 266. Tổng số quyết định xử phạt vi phạm hành chính là: 3.670 quyết định (tăng 225 quyết định so với năm 2021 là 3.445 quyết định); Số quyết định đã thi hành là: 3.637 Quyết định (tăng 145 quyết định so với năm 2021 là 3.492 quyết định). Tổng số tiền phạt thu được là: 16.969.403.000 đồng (tăng 6.035.196.184 đồng so với Năm 2021 là 10.934.206.816 đồng). Tổng số tiền thu được từ bán, thanh lý tang vật, phương tiện bị tịch thu là 8.782.008.000 đồng (tăng 8.741.868.000 so với Năm 2021 là 40.140.000 đồng).
Tuy nhiên, qua thực tế thi hành Luật xử lý vi phạm ở Thái Bình còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Theo quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính ngày 13/11/2020 bổ sung một số trường hợp tạm giữ người theo thủ tục hành chính; song đối với trường hợp không rõ lai lịch, nhân thân cần thời gian xác minh, giám định tang vật để có căn cứ ra quyết định; việc quản lý người vi phạm để đảm bảo xử phạt gặp nhiều khó khăn. Điều 59 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính là người có thẩm quyền xác minh gây khó cho quá trình tổ chức thực hiện vì đối với Ủy ban nhân dân các cấp, Chủ tịch Ủy ban nhân dân không thể trực tiếp xác minh do khối lượng công việc xử lý vi phạm hành chính cần xác minh khá nhiều, trong khi phải quản lý nhiều lĩnh vực công tác nên cần nghiên cứu sửa đổi hoặc có hướng dẫn cụ thể theo hướng công chức chuyên môn có thẩm quyền xác minh.
Thêm vào đó, các văn bản quy định chi tiết nhiều nội dung phức tạp, liên tục được sửa đổi bổ sung, qui định không rõ ràng, thiếu thống nhất, việc tuyên truyền phổ biến pháp luật chưa kịp thời, đầy đủ nên việc thực hiện pháp luật xử lý vi phạm hành chính trong quản lý nhà nước còn bất cập. Cụ thể, về chế định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực chuyên ngành: Lĩnh vực công chứng về cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu, tuy nhiên còn một số hành vi vi phạm của công chứng viên chưa được quy định xử phạt như: Công chứng việc sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ hợp đồng, giao dịch đã được chứng thực (công chứng sai đối tượng). Các biện pháp cưỡng chế như: Niêm phong nhà xưởng, máy móc, trang thiết bị, khấu trừ tiền từ tài khoản; kê biên tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phạt để bán đấu giá; việc gia hạn thời gian áp dụng hình thức xử phạt bổ sung và các biện pháp khắc phục hậu quả (như không có biện pháp cưỡng chế thực hiện trong việc không khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm)... nên trong thực tế rất khó thực hiện.
Thái Bình đề nghị các bộ, ngành Trung ương tham mưu Quốc hội, Chính phủ hoàn thiện hệ thống pháp luật về xử lý vi phạm hành chính theo hướng quy định cụ thể, rõ ràng, đơn giản, dễ áp dụng thực hiện. Bộ Tư pháp, Cục Quản lý Xử lý vi phạm hành chính và Theo dõi thi hành pháp luật cần thường xuyên tổ chức tập huấn và hướng dẫn nghiệp vụ quản lý nhà nước về công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, đặc biệt hướng dẫn cụ thể việc xử lý các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình tổ chức thi hành pháp luật xử lý vi phạm hành chính cho cán bộ làm công tác xử phạt vi phạm hành chính ở địa phương. Tổng hợp những vướng mắc của các tỉnh, các ngành và có hướng dẫn bằng văn bản tháo gỡ khó khăn vướng mắc, giải đáp thắc mắc trong quá trình áp dụng gửi cho các địa phương để thực hiện đảm bảo thống nhất, đồng bộ. Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp sớm triển khai thực hiện phần mềm Cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính; triển khai cổng thông tin điện tử để truy cập, tìm hiểu tài liệu tập huấn, hướng dẫn kỹ năng, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức.
Trịnh Minh
