Nông nghiệp công nghệ cao (CNC) là một nền nông nghiệp được ứng dụng kết hợp những công nghệ mới, tiên tiến để sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả, tạo bước đột phá về năng suất, chất lượng nông sản, thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của xã hội và bảo đảm sự phát triển nông nghiệp bền vững. Việc ứng dụng khoa học công nghệ được coi là đòn bẩy để thúc đẩy ngành nông nghiệp của tỉnh Thái Bình phát triển.
Là 1 trong 3 tỉnh có diện tích đất nông nghiệp lớn nhất vùng đồng bằng sông Hồng, Thái Bình được đánh giá là có ưu thế lớn trong phát triển trồng trọt và chăn nuôi quy mô lớn nếu tích tụ được ruộng đất. Bên cạnh đó, tỉnh có vị trí địa lý thuận lợi, hệ thống giao thông liên kết, hiện đại là điều kiện thuận lợi cho các hoạt động sản xuất, thương mại, trao đổi hàng hóa với các địa phương trong cả nước và xuất khẩu ra nước ngoài.
Thái Bình ứng dụng công nghệ để thúc đẩy nông nghiệp phát triển bền vững. Ảnh: CTV
Để phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hàng hóa, nông nghiệp CNC, những năm qua, quán triệt, thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp gắn với đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh Thái Bình đã tập trung xây dựng, hoàn thành quy hoạch các vùng sản xuất, chỉnh trang đồng ruộng và dồn điền đổi thửa ở toàn bộ các xã, thị trấn, khắc phục một phần tình trạng nhỏ lẻ, phân tán trên các thửa ruộng của mỗi gia đình. Hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng được đầu tư nâng cấp; cơ giới hóa và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp tiếp tục được đẩy mạnh. Phong trào xây dựng cánh đồng lớn được chú trọng, đạt nhiều kết quả tích cực. Đến nay 100% khâu làm đất, trên 80% khâu thu hoạch được cơ giới hóa; xây dựng, phát triển nhiều cánh đồng lớn cùng nhiều trang trại, gia trại quy mô lớn, công nghệ hiện đại; năng suất lúa và năng suất các loại cây trồng đều đạt ở mức cao so với bình quân chung cả nước và các tỉnh trong khu vực, góp phần cải thiện đáng kể đời sống nhân dân.
Trong Kế hoạch số 53/KH-UBND về chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa năm 2020 và giai đoạn 2021-2025 do UBND tỉnh Thái Bình ban hành xác định cơ cấu cây trồng phù hợp với từng vùng chuyển đổi, từng chất đất, tập quán sản xuất cũng như nhu cầu của thị trường; tăng cường công tác chuyển giao, ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ mới vào sản xuất phù hợp với từng loại cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao.
Từ năm 2016 - 2020, toàn tỉnh đã triển khai 11 dự án thuộc chương trình nông thôn và miền núi và 208 nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp tỉnh, 12 nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp cơ sở, trong đó nông nghiệp là lĩnh vực có số dự án và nhiệm vụ khoa học công nghệ được triển khai nhiều nhất.
Theo Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thái Bình, việc chuyển giao khoa học công nghệ đến với người nông dân được thực hiện qua các mô hình trình diễn để nhân rộng, phổ biến cho người dân học hỏi, làm theo.
Điển hình là mô hình trồng hoa ứng dụng gói giải pháp nông nghiệp thông minh APPA Smart Farm, sử dụng phương pháp tưới nhỏ giọt Knet để quản lý tưới cho 3.500 chậu hoa dạ yến thảo rủ và cúc mâm xôi được trồng trong nhà lưới, có mái che nilon ở TP Thái Bình. Thông qua bộ cảm biến, các điều kiện môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng... liên tục được cập nhật, từ đó phản ánh tới điện thoại thông minh để phân tích, xử lý số liệu, tự động điều chỉnh lượng nước tưới.
Ở mảng trồng trọt, mô hình ứng dụng công nghệ mạ khay, máy cấy từ 16 máy ban đầu, đến nay toàn tỉnh đã có hàng trăm máy cấy, góp phần giải quyết bài toán thiếu lao động ở nông thôn.
Ngoài ra, tỉnh cũng đầu tư phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao: Tiến hành khảo nghiệm, tuyển chọn nhiều giống cây trồng mới có giá trị kinh tế cao và dự kiến đưa vào sản xuất như: Giống lúa DT80, Đài Thơm 8, các giống cây rau màu mới…
Trong lĩnh vực thủy sản, Trung tâm đã xây dựng mô hình xử lý môi trường ao nuôi bằng chế phẩm sinh học, nuôi tôm thẻ chân trắng trong bể xi măng, nuôi thương phẩm tôm càng xanh toàn đực trong ao đất, nuôi tôm sú bán thâm canh bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, nuôi cá trắm đen trong ao đất, đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài tỉnh.
Năm 2019 đề tài “Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật sản xuất giống cá trắm đen Mylopharyngodon piceus (Richardson, 1846) tại Thái Bình” đạt giải ba hội thi sáng tạo khoa học công nghệ kỹ thuật tỉnh lần thứ VIII - năm 2019.
Với lĩnh vực chăn nuôi, năm 2021, Trung tâm Khuyến nông Thái Bình nghiên cứu, ứng dụng kỹ thuật sinh sản tiên tiến nhân giống gà Tò và xây dựng mô hình nuôi gà Tò thương phẩm theo hướng Vietgap nhằm khôi phục giống gà quý hiếm của vùng đất An Mỹ, huyện Quỳnh Phụ.
Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh thực hiện mô hình khuyến nông “Xây dựng mô hình chăn nuôi vịt thịt thương phẩm giống cao sản SHST53 an toàn sinh học theo chuỗi liên kết” với quy mô 10.800 con. Quy trình nuôi áp dụng công nghệ khoa học, đảm bảo an toàn sinh học. Bước đầu, mô hình này thu được nhiều kết quả khả quan, mở ra hướng chăn nuôi mới cho người nông dân.
Có thể thấy, việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, tạo ra các mô hình nông nghiệp CNC là nhu cầu tất yếu trong điều kiện hội nhập quốc tế và biến đổi khí hậu, đáp ứng xu thế phát triển nông nghiệp hiện đại. Việc này đối với nông nghiệp Thái Bình càng cần thiết hơn bởi nông nghiệp tỉnh giàu lợi thế song cũng có những điểm yếu cơ bản như ruộng đất còn manh mún, sản xuất mang tính chất nhỏ lẻ, thiếu nguồn lực, nhất là nhân lực có trình độ cao...
Để giải quyết vấn đề trên, thời gian tới Thái Bình tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động thu hút doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư vùng/khu, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC. Thúc đẩy các hoạt động khoa học và công nghệ phục vụ sản xuất, ứng dụng hiệu quả công nghệ mới tạo động lực về lợi ích để thúc đẩy khoa học công nghệ gắn bó với sản xuất, kinh doanh, hướng vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh của từng sản phẩm./.
