Thảo luận tại tổ về Luật HTX (sửa đổi), đại biểu Vũ Tiến Lộc (Hà Nội) cho rằng, khái niệm HTX được sử dụng thường xuyên trong công tác truyền thông, tuyên truyền, kể cả pháp luật dẫn chiếu đều thuận lợi và gần gũi với người dân.
“HTX là góp gạo thổi cơm chung”
Đại biểu Lộc cho rằng, HTX là tổ chức hợp tác tự nguyện giữa những người dân với nhau và đã được định trong Luật.
Dẫn lại lời Bác Hồ về HTX, ông Lộc nhân mạnh, vấn đề HTX được Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cập một cách có hệ thống, từ những ý tưởng mang tính chất lý luận đến những bài nói, bài viết sau này tuy mang tính chất chỉ đạo thực tiễn nhiều hơn nhưng đều chứa đựng quan điểm nhất quán về vai trò to lớn của HTX đối với đồng bào ta, nhất là vùng nông thôn, nông nghiệp.
“HTX là “góp gạo thổi cơm chung” cho khỏi “hao của, tốn công, lại có nhiều phần vui vẻ”; và vận dụng tục ngữ Việt Nam “Nhóm lại thành giàu, chia nhau thành khó” và “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” để rút ra kết luận: “lý luận HTX đều ở trong những điều ấy. Ngoài ra, HTX còn là tên gọi thân thuộc của người dân từ nhiều năm nay”, ông Lộc dẫn lại lời Bác Hồ.
“Việc giữ nguyên tên Luật là Luật HTX một mặt vẫn bảo đảm bao quát mở rộng phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng đối với các loại hình hợp tác xã, mặt khác tránh việc thay đổi tên gọi dẫn đến các chi phí xã hội và hệ lụy phát sinh liên quan chưa đánh giá tác động hết được”, đại biểu Lộc nói.
Về một số nội dung cụ thể, Điều 19 của dự thảo Luật quy định chính sách của Nhà nước về phát triển các tổ chức kinh tế hợp tác, với hàng loạt chính sách hỗ trợ về phát triển nguồn nhân lực, thông tin tư vấn; tiếp cận mặt bằng sản xuất kinh doanh; thuế, phí và lệ phí; tín dụng, bảo hiểm; ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại và đầu tư; xây dựng kết cấu hạ tầng, trang thiết bị…
Cơ bản đồng tình về sự cần thiết phải có các chính sách để hỗ trợ phát triển các tổ chức kinh tế hợp tác, song đại biểu Lại Thế Nguyên (Thanh Hóa) cho rằng, nội dung các chính sách này cần được cân nhắc sao cho phù hợp với các chính sách hỗ trợ dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ để tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, lành mạnh, và cũng phù hợp với quy định tại khoản 5, Điều 16 của dự luật này là các chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với tổ chức kinh tế hợp tác không thấp hơn chính sách hỗ trợ đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Liên quan vấn đề này, đại biểu Âu Thị Mai (Tuyên Quang) đề nghị cần có những quy định cụ thể về tiêu chí lựa chọn đối tượng được Nhà nước cơ động hỗ trợ, tránh tình trạng hỗ trợ dàn trải và thiếu hiệu quả, thậm chí trong quá trình thực hiện cũng sẽ phát sinh tình trạng thành lập hợp tác xã mang tính trá hình để trục lợi các chính sách.
Khoản 2 Điều 17 quy định về những đối tượng tổ chức kinh tế hợp tác được ưu tiên hưởng chính sách hỗ trợ như có nhiều thành viên là người khuyết tật, đồng bào dân tộc thiểu số hơn; có phụ nữ làm quản lý, có nhiều thành viên là nữ hoặc sử dụng nhiều lao động nữ hơn; hoạt động thuộc địa bàn kinh tế xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn theo quy định của Nhà nước…
Theo đại biểu Mai, quy định như trong dự thảo Luật mang tính chung chung, để có cơ chế, chính sách hỗ trợ thì phải có định lượng cụ thể, nếu không sẽ dễ phát sinh khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện.
Cần tiêu chí phân loại HTX
Điều 15 của dự thảo Luật quy định về việc phân loại HTX, theo đó HTX được phân loại siêu nhỏ, nhỏ vừa và lớn dựa trên 2 tiêu chí: số lượng thành viên chính thức; doanh thu hoặc tổng nguồn vốn.
Đại biểu Lại Thế Nguyên đề nghị phân loại HTX theo 3 tiêu chí, gồm: số lượng thành viên, tổng số vốn và doanh thu, tương tự như quy định áp dụng đối với phân loại doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Theo đại biểu, bản thân HTX là một tổ chức kinh tế thì phải có cả nguồn vốn và doanh thu, như vậy mới thỏa đáng.
Trong khi đó, đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa) đề xuất ngoài phân loại hợp tác xã dựa trên quy mô hoạt động, số lượng thành viên, tổng nguồn vốn, lợi nhuận thì cần nghiên cứu phân loại theo 2 tiêu chí: HTX nông nghiệp và HTX phi nông nghiệp (trong đó có HTX tín dụng, HTX giao thông, HTX xây dựng…).
Đại biểu cho rằng, việc phân loại theo lĩnh vực kinh doanh như trên bảo đảm tính khoa học và thuận tiện cho việc thiết kế chính sách đối với từng loại hình HTX.
Mở rộng quy định thành viên HTX là cá nhân từ đủ 15 tuổi trở lên
Dự thảo Luật HTX (sửa đổi) mở rộng quy định thành viên HTX, Tổ hợp tác là cá nhân từ đủ 15 tuổi trở lên đến dưới 18 tuổi. Việc hạ độ tuổi nhằm góp phần tăng cường sự tham gia làm thành viên HTX, Tổ hợp tác.
Nhiều đại biểu bày tỏ băn khoăn về sự phù hợp của quy định này với hệ thống pháp luật hiện hành như Bộ luật Dân sự, Bộ luật Lao động, Luật Bảo vệ và chăm sóc trẻ em… Đồng thời, đề nghị nếu vẫn giữ quy định về độ tuổi 15 tuổi trở lên thì cần giải thích rõ lý do trong dự thảo Luật hoặc các văn bản liên quan.
Đại biểu Âu Thị Mai đề nghị Ban Soạn thảo nghiên cứu quy định cụ thể thêm về thành viên chính thức và thành viên liên kết của HTX, trong đó có tiêu chuẩn, quyền lợi, trách nhiệm của thành viên liên kết và nghĩa vụ của thành viên tại Điều 76.
Đại biểu cho rằng không nên quy định cứng việc thành viên chính thức của HTX thì phải sử dụng sản phẩm, dịch vụ của HTX, mà chỉ nên quy định khuyến khích là thành viên HTX sử dụng sản phẩm, dịch vụ của HTX.
Liên Minh
