Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Có thể nhận thấy rằng, nhân tố tạo dáng hình đất nước hôm nay là thành công của tổng thể các yếu tố trong nước và các yếu tố mở cửa hội nhập với thế giới, là kết quả sự vận dụng kết hợp sáng tạo giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.
Sức mạnh dân tộc được xây đắp trước hết là đường đi, định hướng phát triển. Mục tiêu nhất quán và con đường cách mạng của Đảng ta và nhân dân ta là đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội là sợi chỉ đỏ xuyên suốt của cách mạng Việt Nam hơn 92 năm qua. Trong gần một thế kỷ đấu tranh, lao động, sáng tạo, Đảng và nhân dân ta đã từng bước nhận thức đầy đủ hơn, hình dung rõ ràng hơn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, thực hiện mục tiêu cao đẹp là dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Chúng ta thực hiện mục tiêu và lý tưởng đó trong bối cảnh gặp vô vàn khó khăn, thách thức. Đó là phải thực hiện các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc với những hậu quả để lại hết sức nặng nề; là những khó khăn nhiều mặt trong thời gian dài do chính sách bao vây, cấm vận của các thế lực thù địch. Đã thế, hệ thống xã hội chủ nghĩa lại lâm vào khủng hoảng dẫn tới sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu. Mặc dù vậy, dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác- Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta đã sáng suốt đề ra Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và khởi xướng đường lối đổi mới đất nước, mở cửa hội nhập quốc tế.
Đổi mới của chúng ta là một cuộc vận động mang tính cách mạng, khoa học, toàn diện, tổng thể, sâu sắc, liên tục và có bài bản. Đổi mới là cách làm của Việt Nam, theo cách thức, nhịp độ phù hợp với điều kiện của Việt Nam. Đổi mới của Việt Nam là đổi mới sáng tạo, được triển khai một cách sâu rộng và đồng bộ. Đổi mới như một dòng chảy liên tục, vận động liên tục của guồng máy xã hội do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng, phát động và lãnh đạo tổ chức thực hiện.
Qua 36 năm đổi mới, đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử, phát triển mạnh mẽ, toàn diện, so với trước đổi mới. Quy mô, trình độ của nền kinh tế được nâng lên, tiến bộ xã hội được đẩy mạnh, đời sống nhân dân cả về vật chất và tinh thần được cải thiện rõ rệt. Đổi mới tư duy đã khắc phục được những nhận thức lệch lạc, nhất là bệnh giáo điều, chủ quan duy ý chí, từng bước hình thành những quan niệm khoa học về mục tiêu, bước đi và cách thức phát triển đất nước, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế, quản lý xã hội. Chính đổi mới đưa nước ta từ chỗ thiếu thốn, thường xuyên phải nhập lương thực, nay trở thành nước xuất khẩu gạo thuộc nhóm hàng đầu thế giới. Chưa bao giờ nhịp độ phát triển và đổi thay từ nông thôn tới thành thị, từ miền núi đến đồng bằng lại nhanh chóng, mạnh mẽ như hiện nay. Cũng chưa bao giờ phong cách sống và làm việc của mọi nhà, mọi người dân lại có nét mới mẻ, sinh động như hôm nay. Đổi mới đã đem đến một sức vóc mới cho đất nước, tiếp sức đôi chân ta đi thêm những bước dài trên con đường hướng đến chủ nghĩa xã hội.
Nếu như thành quả 36 năm đổi mới sáng tạo làm nên sức mạnh nâng tầm đất nước ở bên trong, thì đường lối mở cửa, hội nhập quốc tế của Đảng ta mang tới những luồng sinh khí mới từ bên ngoài, tăng thêm sức mạnh tổng hợp của đất nước ta từ sức mạnh của thời đại. Thực hiện đường lối đối ngoại vì hòa bình, hợp tác và phát triển, trong những năm qua, Việt Nam đã mở rộng quan hệ đối ngoại, giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia, thiết lập quan hệ ổn định, lâu dài với các nước, tạo lập được môi trường hòa bình, tranh thủ yếu tố thuận lợi của môi trường quốc tế để phát triển. Quan hệ đối ngoại được mở rộng và ngày càng đi vào chiều sâu. Mở rộng quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước, các vùng lãnh thổ trên thế giới trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và chế độ chính trị, tiếp tục đưa các quan hệ đối tác quan trọng đi vào chiều sâu ổn định hơn. Cùng với việc tăng cường ngoại giao nhà nước, quan hệ đối ngoại của Đảng và đối ngoại nhân dân được mở rộng, đã nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, đóng góp ngày càng tích cực và có trách nhiệm vào đời sống chính trị khu vực và thế giới.
Thành công của nhiệm vụ đối ngoại đã đem lại những nguồn lực quý giá từ bên ngoài. Đố là vốn, kỹ thuật – công nghệ, kinh nghiệm quản lý, chất xám, tinh hoa văn hoá nhân loại. Trên cơ sở phát huy nguồn lực trong nước, chúng ta càng có điều kiện để thu hút nguồn lực bên ngoài. Với việc mở rộng nhiều hình thức, có bước đi, biện pháp và chính sách thích hợp, chúng ta khuyến khích mạnh mẽ việc hợp tác về kinh tế, văn hoá, khoa học kỹ thuật, công nghệ, đặc biệt là thu hút đầu tư trực tiếp của nước ngoài vào nước ta trên cơ sở đôi bên cùng có lợi.
Rõ ràng, chặng đường vừa qua là chặng đường rất đỗi vinh quang, chúng ta đã thực hiện thành công những mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra và tạo đà cho các bước tiến mới. Thực tế càng chứng tỏ đường lối đổi mới và hội nhập quốc tế do Đảng ta đề ra là hết sức đúng đắn, đầy năng lượng sáng tạo. Đổi mới và hội nhập quốc tế là hai nhiệm vụ chiến lược thực hiện mục tiêu chung là phát triển đất nước, là hai vấn đề hệ trọng có quan hệ mật thiết thúc đẩy lẫn nhau, là hai yếu tố tạo ra động lực mới cho đất nước ta có thế mới, lực mới và gia tốc mới. Thế mới và lực mới là tổng hoà của những thành tựu to lớn, quan trọng do đổi mới đem lại, là kết quả thiết thực của việc chủ động tích cực hội nhập quốc tế, tạo thành tổng hợp lực tương hỗ giữa bên trong với bên ngoài, thúc đẩy tăng tốc, tạo gia tốc mới cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
Đất nước phơi phới sức xuân. Với thế mới, lực mới, gia tốc mới của Việt Nam càng được củng cố vì Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng trí tuệ, Đảng của lương tri và niềm tin; nhân dân Việt Nam cần cù, thông minh, sáng tạo, giàu lòng yêu nước, có bản lĩnh và ý chí cách mạng kiên cường; tiềm năng và lợi thế về địa – chính trị, địa – kinh tế, đặc biệt là lợi thế về nguồn lao động dồi dào tràn đầy khát vọng. Sức xuân đất nước cộng hưởng với những yếu tố cơ bản nêu trên trở thành động lực to lớn để đất nước phát triển tăng tốc, vươn tầm.
GS.TS Vũ Văn Hiền
