Trước sự cô lập với phương Tây, Nga dường như đang củng cố mối quan hệ đối tác chiến lược với Trung Quốc?
Ảnh minh họa
Thông điệp từ cuộc tập trận ZAPAD
Bộ Quốc phòng Trung Quốc gần đây đã xác nhận lực lượng vũ trang của Nga và Trung Quốc sẽ tham gia cuộc tập trận quân sự ZAPAD/INTERACTION-2021, dự kiến diễn ra tại Trung Quốc vào cuối tháng 8 này.
Theo người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Thượng tá Ngô Khiêm, hai nước đã thống nhất kế hoạch và cuộc tập trận sẽ diễn ra tại căn cứ huấn luyện chiến thuật phối hợp của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) ở thành phố Thanh Đồng Hạp,Trung Quốc với thông điệp cùng bảo vệ an ninh và ổn định khu vực.
Theo Bộ Quốc phòng Trung Quốc, lực lượng Trung Quốc tham gia cuộc tập trận chủ yếu đến từ Bộ Tư lệnh Quân khu phía Tây của PLA. Nga sẽ gửi quân từ Quân khu phía Đông.
Cuộc tập trận có sự tham gia của tổng cộng hơn 10.000 quân cùng một số máy bay, xe pháo binh và xe tăng bọc thép của quân đội hai nước. Cuộc tập trận chung hướng đến mục tiêu thử nghiệm, xác nhận và tăng cường khả năng phối hợp năng lực do thám, cảnh báo sớm, tác chiến điện tử và các chiến dịch tấn công chung.
Cải thiện năng lực tác chiến chiến thuật là một khía cạnh quan trọng của cuộc tập trận chung sắp tới, song đáng chú ý hơn, động thái này là một minh chứng rõ ràng cho quan hệ Đối tác chiến lược Trung Quốc-Nga đang đi vào chiều sâu và mở rộng cả về quy mô, dựa trên một số mục tiêu chung như phát triển trật tự thế giới đa cực.
Theo Bộ Quốc phòng Trung Quốc, cuộc tập trận ZAPAD 2021 nhằm “củng cố và phát triển quan hệ phối hợp Đối tác chiến lược toàn diện Trung Quốc-Nga trong thời kỳ mới, làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác thiết thực và tình hữu nghị truyền thống giữa quân đội hai nước, đồng thời thể hiện rõ hơn quyết tâm và khả năng chiến đấu của cả hai trong việc chống lại các lực lượng khủng bố, cùng bảo vệ hòa bình và an ninh khu vực".
Việc gia tăng số lượng các cuộc tập trận quân sự giữa các lực lượng vũ trang Nga và Trung Quốc là "để cải thiện năng lực của cả hai, tăng cường khả năng tương tác, khuyến khích hợp tác công nghiệp quốc phòng, gửi thông điệp cho các bên thứ ba, thúc đẩy các biện pháp trấn an và xây dựng lòng tin. Các cuộc tập trận đã trở thành một công cụ quan trọng để thể chế hóa quan hệ quốc phòng Trung Quốc-Nga mà không cần thành lập một liên minh chính thức".
Nâng cao lòng tin chiến lược
Quan trọng hơn, việc thắt chặt quan hệ Trung-Nga có thể tạo điều kiện để cả Moscow và Bắc Kinh có thể tập trung vào việc đối phó với Washington cũng như các đồng minh và đối tác của Washington ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Trong một chừng mực nào đó, cuộc tập trận Trung Quốc-Nga vào tháng 8 này, lần đầu tiên diễn ra kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, đã phản ánh lòng tin ngày càng lớn mà Nga và Trung Quốc dành cho nhau.
Dù không có nhiều ý nghĩa thực tiễn, việc hai quân đội tiến hành khoảng 30 cuộc tập trận chung, bắt đầu từ năm 2003, cho thấy một động lực nhất định trong mối quan hệ chiến lược Trung-Nga.
Gần đây, hai nước đã tổ chức lễ kỷ niệm 20 năm Hiệp ước Láng giềng Hữu nghị và Hợp tác Thân thiện Trung Quốc-Nga, với việc Tổng thống Vladimir Putin và Chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra tuyên bố chung nhấn mạnh quan hệ đối tác không phải là “liên minh chính trị” hay “quân sự” như những mối quan hệ trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh, song đã "vượt quá" các hình thức tương tác thông thường giữa hai quốc gia.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cam kết hai bên sẽ tiếp tục “tăng cường phối hợp chiến lược để củng cố các trụ cột nhằm duy trì hòa bình và an ninh trên thế giới”.
Mối quan hệ an ninh song phương khá bền chặt bất chấp Nga lâu nay vẫn có sự cảnh giác nhất định đối với Trung Quốc. Trước sự cô lập với phương Tây, Nga cảm thấy, họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc củng cố mối quan hệ đối tác chiến lược với Trung Quốc.
Giới phân tích đã chỉ ra nhiều yếu tố nhằm kêu gọi Nga giữ khoảng cách hoặc tách khỏi Trung Quốc, song lại có nhiều ý kiến nhấn mạnh rằng, điều này là không khả thi trong ngắn hạn.
