Trong đó nổi bật là Dự án Cải tạo, nâng cấp đoạn cuối sông Cà Mâu, Dự án Trạm bơm Quy Hậu và Dự án Nạo vét sông tiêu 6 xã huyện Yên Khánh – Kim Sơn kết hợp nâng cấp bờ thành đường giao thông phòng chống thiên tai.
Cải tạo, nâng cấp đoạn cuối sông Cà Mâu: Hoàn thiện hạ tầng thủy lợi, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng ven biển Ninh Bình
Sông Cà Mâu nằm kẹp giữa sông Càn và sông Vạc, là trục thủy lợi chính của khu vực ven biển huyện Kim Sơn. Đây là tuyến sông vừa làm nhiệm vụ tưới, vừa đảm bảo tiêu thoát nước, đặc biệt quan trọng đối với sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản cũng như đời sống dân sinh. Tuy nhiên, qua thời gian, đoạn cuối sông Cà Mâu (từ cống chợ Cồn Thoi đến cống Kè Đông) dài khoảng 3,08 km đã xuống cấp, nhiều đoạn bị sạt lở, hệ thống công trình thủy lợi và cầu cống trên sông lạc hậu, không còn đáp ứng yêu cầu thực tế, gây khó khăn cho việc tưới tiêu, phòng chống lũ và đi lại của người dân.
Khi dự án hoàn thành góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tích nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp cũng như nuôi trồng thủy sản của địa phương.
Thực tế cho thấy, đoạn cuối sông Cà Mâu hiện trạng bờ sông nhiều đoạn vẫn chỉ bằng đất, sạt lở nghiêm trọng; cầu Cồn Thoi nhỏ hẹp, tải trọng yếu, đã xuống cấp; các cống đầu kênh thoát nước chủ yếu xây bằng gạch đá, không có cửa van điều tiết, gây khó khăn cho việc vận hành cấp – tiêu nước. Những hạn chế này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực phòng chống thiên tai, tiêu thoát lũ, mà còn đe dọa an toàn dân cư hai bên bờ và gây bất lợi cho phát triển sản xuất nông nghiệp, thủy sản của địa phương. Trước yêu cầu cấp thiết đó, dự án Cải tạo, nâng cấp đoạn cuối sông Cà Mâu được triển khai với tổng mức đầu tư 75 tỷ đồng. Dự án gồm các hạng mục chính: Cải tạo lòng dẫn đoạn từ cống chợ Cồn Thoi đến cống Kè Đông; kè gia cố chống sạt lở hai bên bờ sông bằng kết cấu tường chắn đứng kết hợp mái nghiêng, tổng chiều dài 3.330m (bờ hữu 1.683m, bờ tả 1.647m); Đắp mở rộng mặt đường hai bên bờ sông để kết hợp giao thông; gia cố mặt bằng cấp phối đá dăm, tăng cường khả năng lưu thông; Xây dựng mới cầu Cồn Thoi bằng bê tông cốt thép dự ứng lực, gồm 3 nhịp (6+15+6)m, chiều dài 37,1m, bề rộng 10m, đảm bảo an toàn, thuận lợi cho người và phương tiện; và Xây dựng 02 cống điều tiết đầu kênh nhánh chính phía bờ hữu, kết cấu cống hộp BTCT, cửa van thép đóng mở bằng tời, tăng cường năng lực điều tiết nước.
Cầu Cồn Thoi được xây dựng mới với kết cấu bằng bê tông cốt thép có chiều dài 37,1m; bề rộng toàn cầu =10.0m.
Dự án khởi công trong điều kiện thi công khó khăn, vừa phải tổ chức cải tạo, vừa đảm bảo dòng chảy phục vụ tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp. Đến nay, dự án đã đạt khoảng 85% khối lượng và giải ngân đạt 80%. Trong quá trình triển khai, đơn vị thi công luôn tuân thủ quy trình kỹ thuật, kiểm định vật liệu trước khi đưa vào công trình, đồng thời áp dụng nhiều giải pháp đảm bảo an toàn lao động, vệ sinh môi trường, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân ven sông. Ban Quản lý dự án công trình Nông nghiệp & PTNT tỉnh Ninh Bình thường xuyên tổ chức giao ban, phối hợp chặt chẽ với nhà thầu, tháo gỡ khó khăn kịp thời để đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình.
Dự án Cải tạo, nâng cấp đoạn cuối sông Cà Mâu không chỉ mang ý nghĩa về thủy lợi – phòng chống thiên tai, mà còn mở ra động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng đời sống nhân dân huyện Kim Sơn nói riêng và tỉnh Ninh Bình nói chung. Khi dự án hoàn thành sẽ góp phần bảo vệ an toàn tài sản tính mạng cho người dân sinh sống hai bên bờ sông, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tích nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp cũng như nuôi trồng thủy sản của địa phương.
Trạm bơm Quy Hậu – Công trình thủy lợi trọng điểm phục vụ phát triển nông nghiệp bền vững huyện Kim Sơn
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, tình trạng mưa lớn kéo dài, ngập úng thường xuyên gây ảnh hưởng nặng nề đến đời sống và sản xuất của người dân, việc đầu tư xây dựng, nâng cấp các công trình thủy lợi trở thành nhiệm vụ hết sức cấp thiết. Trạm bơm Quy Hậu, sau gần 50 năm khai thác, đã xuống cấp nghiêm trọng, không còn đáp ứng yêu cầu thực tế, đặt ra đòi hỏi bức thiết phải cải tạo, xây dựng mới để phục vụ hiệu quả công tác tưới tiêu, phòng chống thiên tai.
Dự án Trạm bơm Quy Hậu sau khi đưa vào sử dụng sẽ góp phần tăng năng xuất cây trồng, đảm bảo chủ động trong công tác phòng chống thiên tai, từng bước cải thiện đời sống nhân dân vùng dự án.
Trạm bơm Quy Hậu được xây dựng từ năm 1974, đến nay đã khai thác gần 50 năm. Hiện trạng công trình xuống cấp nghiêm trọng: nền nhà máy bị lún, nứt tại nhiều vị trí; bệ máy nghiêng, tường nứt gãy; hệ thống máy bơm cũ kỹ, công suất chỉ còn đạt 40–50% thiết kế; bể hút bồi lắng dày; hệ thống điện và đường dây tải đã hư hỏng, không đủ năng lực vận hành. Hậu quả là việc tiêu thoát nước gặp nhiều khó khăn, gây ngập úng thường xuyên trong mùa mưa bão, ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt và canh tác của bà con nông dân tại các xã Ân Hòa, Hùng Tiến, Hồi Ninh, Kim Định, Chất Bình (huyện Kim Sơn).
Được sự quan tâm của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Ninh Bình, Dự án Xây dựng mới Trạm bơm Quy Hậu được triển khai với tổng mức đầu tư 40 tỷ đồng. Công trình có công suất tiêu thoát 48.000 m³/h, gồm các hạng mục chính: Nhà trạm bơm – hạng mục trọng tâm, phức tạp nhất, được thi công theo đúng thiết kế phê duyệt; Bể hút, bể xả, cống xả; Nhà quản lý, hệ thống điện động lực, chiếu sáng, chống sét; Một số công trình phụ trợ; Nạo vét, nâng cấp tuyến kênh dẫn trạm bơm dài 150m. Khi đưa vào hoạt động, trạm bơm sẽ phục vụ tiêu thoát nước, phòng chống ngập úng cho 815 ha đất tự nhiên, trực tiếp bảo vệ sản xuất và đời sống của nhân dân 5 xã thuộc huyện Kim Sơn (cũ).
Trạm bơm Quy Hậu có công suất tiêu khoảng 48.000 m3/h sẽ tiêu thoát nước, phòng chống ngập úng cho 815ha đất tự nhiên.
Đến nay, dự án đã hoàn thành khoảng 95% khối lượng, giải ngân đạt 85%. Trong quá trình triển khai, đơn vị thi công gặp không ít khó khăn: tuyến công trình đi qua khu dân cư nên vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng; thời tiết diễn biến thất thường, mưa bão, nắng nóng gay gắt ảnh hưởng tiến độ. Trước tình hình đó, Ban Quản lý dự án đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, tăng cường công tác tuyên truyền, đối thoại để tạo sự đồng thuận của nhân dân, đồng thời tranh thủ thời tiết thuận lợi, huy động nhân lực, máy móc tập trung thi công. Chủ đầu tư cũng ban hành công văn đôn đốc nhà thầu tuân thủ nghiêm quy định về tiến độ, chất lượng, an toàn lao động và vệ sinh môi trường trong quá trình thi công, bảo đảm công trình sớm hoàn thành, đưa vào sử dụng đúng kế hoạch.
Dự án trạm bơm Quy Hậu sau khi hoàn thành sẽ góp phần tăng năng xuất cây trồng theo định hướng phát triển bền vững ngành nông nghiệp, thúc đẩy vào việc phát triển hạ tầng thủy lợi và kinh tế – xã hội của tỉnh Ninh Bình đảm bảo chủ động trong công tác phòng chống thiên tai, cũng như góp phần từng bước cải thiện đời sống nhân dân vùng dự án.
Hạ tầng thủy lợi gắn với giao thông nông thôn: Bước đột phá từ dự án nạo vét sông tiêu 6 xã
Trong những năm qua, huyện Yên Khánh và một phần huyện Kim Sơn (cũ) thường xuyên phải đối mặt với tình trạng ngập úng khi mùa mưa bão đến, trong khi vào mùa khô lại thiếu nước phục vụ sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt, tuyến kênh tiêu của 6 xã: Khánh Mậu, Khánh Hội, Khánh Nhạc, Khánh Hồng (huyện Yên Khánh cũ) và Như Hòa, Kim Chính (huyện Kim Sơn cũ) đã xuống cấp, bồi lắng, không còn đáp ứng được yêu cầu tưới tiêu, ảnh hưởng trực tiếp đến hơn 1.800 ha đất nông nghiệp cùng đời sống nhân dân. Xuất phát từ thực tế đó, tỉnh Ninh Bình đã phê duyệt và triển khai Dự án “Nạo vét sông tiêu 6 xã phục vụ tưới tiêu liên huyện Yên Khánh – Kim Sơn, kết hợp nâng cấp bờ thành đường giao thông phòng chống thiên tai”. Đây là công trình thủy lợi – giao thông trọng điểm, mang ý nghĩa thiết thực, khi hoàn thành dự án sẽ đảm bảo tiêu thoát nước, hạn chế tối đa tình trạng ngập úng mùa mưa, thiếu nước mùa khô; góp phần phát triển giao thông nông thôn, tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông hàng hóa, kết nối vùng sản xuất, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện Yên Khánh và huyện Kim Sơn.
Dự án Nạo vét sông tiêu 6 xã nhằm phục vụ công tác tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp và tăng cường kết cấu hạ tầng thủy lợi, giao thông cho huyện Yên Khánh (cũ)và một phần huyện Kim Sơn (cũ).
Tổng mức đầu tư của dự án là 100 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách tỉnh, thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025. Dự án được khởi công từ tháng 9/2024, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2025. Đến nay, khối lượng thi công đã đạt 85%, tiến độ giải ngân đạt 80%. Dự án được triển khai với nhiều hạng mục quan trọng, bao gồm: Nạo vét kênh tiêu 6 xã với chiều dài hơn 11,2 km, đảm bảo mặt cắt ngang hình thang, đáy kênh rộng từ 5 – 10 m, cao trình đáy từ -0,60 đến -1,50 m. Nâng cấp bờ hữu kênh tiêu thành đường giao thông tiêu chuẩn cấp V đồng bằng với chiều dài hơn 7,3 km, mặt đường rộng 5,5 m, kết cấu bằng bê tông xi măng. Kè bảo vệ bờ sông dài khoảng 4,9 km bằng đá xây, chống sạt lở, kết hợp tường chắn và mái nghiêng tùy vị trí. Xây dựng mới 12 cống hộp điều tiết, 3 cống thông nước, nối dài 2 cống hộp và lắp đặt trạm bơm vô ống tại nhiều vị trí để đảm bảo cấp thoát nước. Xây dựng mới cầu, hoàn trả và nối dài các cống tròn bằng bê tông cốt thép với nhiều loại đường kính, đáp ứng nhu cầu thoát nước và giao thông.
Trong quá trình thi công, Ban Quản lý dự án đã gặp không ít khó khăn, đặc biệt là công tác giải phóng mặt bằng và điều kiện thời tiết. Tuy nhiên, nhờ sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, công tác tuyên truyền, vận động nhân dân đã được thực hiện hiệu quả, tạo được sự đồng thuận cao. Đơn vị thi công đã áp dụng các biện pháp kỹ thuật hiện đại, lập tiến độ chi tiết cho từng hạng mục, đảm bảo vật liệu, thiết bị đều được kiểm định chặt chẽ. Đồng thời, công tác an toàn lao động, vệ sinh môi trường luôn được chú trọng, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến đời sống người dân ven tuyến.
Ba dự án trên khi hoàn thành sẽ tạo sự đồng bộ, hiện đại trong hệ thống thủy lợi, góp phần phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững, nâng cao đời sống nhân dân, đồng thời tăng cường năng lực phòng chống thiên tai của tỉnh. Đây cũng là minh chứng rõ nét cho sự quan tâm, nỗ lực của tỉnh Ninh Bình trong việc huy động nguồn lực, đầu tư các công trình hạ tầng thiết yếu, vì mục tiêu “Nông nghiệp thịnh vượng – Nông thôn phát triển – Nông dân hạnh phúc”.
Ban Quản lý dự án công trình Nông nghiệp & PTNT tỉnh Ninh Bình là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND tỉnh, có chức năng quản lý, điều hành các dự án đầu tư xây dựng trong lĩnh vực nông nghiệp, thủy lợi, phòng chống thiên tai, phát triển hạ tầng nông thôn. Ban chịu trách nhiệm tổ chức lập, quản lý và điều hành dự án từ khâu chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư đến khi nghiệm thu, bàn giao, đưa công trình vào khai thác sử dụng.
Trong bối cảnh tỉnh Ninh Bình đang đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, công tác đầu tư, quản lý và phát triển hạ tầng phục vụ sản xuất, phòng chống thiên tai, thích ứng biến đổi khí hậu có vai trò đặc biệt quan trọng. Với tinh thần “Chủ động – Trách nhiệm – Hiệu quả”, Ban Quản lý dự án công trình Nông nghiệp & PTNT tỉnh Ninh Bình đã không ngừng nỗ lực, khẳng định vai trò là đơn vị tham mưu, tổ chức thực hiện hiệu quả nhiều công trình, dự án trọng điểm, góp phần phát triển nông nghiệp bền vững và nâng cao đời sống nhân dân. Những công trình do Ban làm chủ đầu tư không chỉ mang ý nghĩa trước mắt trong phát triển sản xuất, bảo vệ dân sinh, mà còn là nền tảng lâu dài để Ninh Bình xây dựng nền nông nghiệp xanh, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
