Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Vai trò của truyền thông chính sách trong việc thúc đẩy chuyển đổi số tại Việt Nam
Trải qua gần 40 năm đổi mới, Đảng và Nhà nước đã lãnh đạo nhân dân ta đạt được nhiều thành tựu trong mọi mặt của đời sống xã hội. Để làm được điều đó, không thể không kể đến những thành công rực rỡ trong công tác truyền thông chính sách. Công tác này không chỉ có ý nghĩa chiến lược quan trọng đối với sự nghiệp lãnh đạo của Đảng mà còn là cầu nối mật thiết giữa Đảng và nhân dân, củng cố niềm tin của nhân dân với hoạt động quản lý của chính quyền; nâng cao nhận thức về các chủ trương, chính sách để kiến tạo sự phát triển của xã hội; góp phần xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, tiếp tục hoàn thành mục tiêu dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Nói đến truyền thông chính sách là nói đến quá trình truyền tải thông tin tới các đối tượng chính sách, còn nếu nói đến thông tin thì chính là nói về ưu điểm của chuyển đổi số. Chuyển đổi số là khái niệm ra đời trong thời đại Internet bùng nổ, ngày càng trở nên phổ biến, mô tả việc số hóa tất cả các lĩnh vực, trong đó có truyền thông chính sách. Chuyển đổi số vào truyền thông chính sách làm thay đổi toàn diện các hoạt động truyền thông, tăng hiệu quả tương tác, tối ưu hóa hiệu suất và mang lại những giá trị cao, thiết thực cho cả chủ thể và đối tượng truyền thông.
Việt Nam được đánh giá là 1 trong 9 quốc gia có thu nhập dưới mức trung bình nhưng được đề cao do có chỉ số tổng hợp và chỉ số dịch vụ trực tuyến ở mức ổn định và đang trên đà phát triển. Nhận thấy tiềm năng của chuyển đổi số quốc gia, từ năm 2020 đến nay, Việt Nam đang từng bước xây dựng và áp dụng hệ thống các chính sách phù hợp với xu hướng chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực. Bên cạnh đó, cũng khuyến khích các ngành nghề, doanh nghiệp áp dụng chuyển đổi số, nhất là chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng, giáo dục, truyền thông,… Đảm bảo thực hiện ý chí, nguyện vọng này của Đảng và Nhà nước, cần đẩy mạnh công tác truyền thông các chính sách có lợi cho sự nghiệp chuyển đổi số quốc gia; đề ra phương hướng, đường lối đúng đắn để xã hội hóa các chính sách ấy tới tất cả các bộ, ban, ngành, các doanh nghiệp, cơ sở cộng đồng,... và quần chúng nhân dân.
Thực trạng truyền thông chính sách trong chuyển đổi số từ chính phủ đến các doanh nghiệp và người dân.
Việt Nam nỗ lực đẩy mạnh công tác truyền thông chính sách trong chuyển đổi số, hiện thực hóa tầm nhìn 10 năm thay đổi toàn diện đất nước với mục tiêu đứng trong top 50 nước dẫn đầu về Chính phủ điện tử; phát triển kinh tế số; đảm bảo người dân được trải nghiệm các dịch vụ thiết yếu thông minh…
Ngày 15-6-2021, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 942/QĐ-TTg về “Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030”. Hơn một năm sau khi thực hiện, công cuộc chuyển đổi số quốc gia đã đạt được những thành công đáng ngưỡng mộ, nhất là sự chuyển biến tích cực trong nhận thức về chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên ban hành chương trình về chuyển đổi số quốc gia, trở thành quốc gia có nhận thức cao về chuyển đổi số cùng các nước tiên tiến trên thế giới
Xuất phát từ yêu cầu đẩy mạnh công tác chuyển đổi số quốc gia, theo Quyết định số 505/QĐ-TTg ngày 22/4/2022, Thủ tướng Chính phủ đã lấy ngày 10/10 hằng năm là Ngày Chuyển đổi số quốc gia. Ngày Chuyển đổi số quốc gia sẽ được tổ chức hằng năm với mục đích tuyên truyền những kết quả chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương trong năm và chia sẻ kinh nghiệm, cách làm mới để đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số quốc gia. Từ đó, tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông nhằm khuyến khích, thúc đẩy các doanh nghiệp và người dân sử dụng kênh số, tiêu dùng sản phẩm dịch vụ số, thụ hưởng những lợi ích trực tiếp do chuyển đổi số mang lại.
Tuy nhiên, chuyển đổi số hiện là xu thế mang tính tất yếu trong thời đại Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhưng không phải tất cả những người có trách nhiệm trong đơn vị truyền thông chính sách đều hiểu thấu đáo được vai trò, lợi ích của chuyển đổi số. Điều này dẫn đến sự chậm trễ trong công tác truyền thông do đa số các cơ quan báo chí, truyền thông mới bắt đầu ở giai đoạn ứng dụng công nghệ thông tin vào quy trình làm việc. Bên cạnh đó, vấn đề về nguồn lực cũng tồn tại nhiều nhức nhối. Các cơ quan truyền thông chính sách vừa chịu ảnh hưởng của việc thực hiện cơ chế thị trường trong sản xuất kinh doanh của nền kinh tế, vừa phải đảm bảo nguồn đầu tư nên phát triển còn chậm và chưa thể tự chủ gây ra ảnh hưởng tới việc đổi mới cơ sở hạ tầng, các giải pháp kỹ thuật để thực hiện tuyên truyền chuyển đổi số.
Tận dụng những ưu điểm trong chuyển đổi số quốc gia vào công tác quản lý, cải cách hành chính
Bên cạnh những kết quả đạt được, Đảng và Nhà nước cần tiếp tục phát huy hiệu quả mà chuyển đổi số đem lại nhất là trong công tác quản lý nhà nước và cải cách bộ máy hành chính, đồng thời hoàn thiện việc xây dựng chính phủ điện tử.
Thứ nhất, hiện đại hóa quản trị công. Xu thế này đang được hình thành và phát triển để biến đổi từ xã hội truyền thống sang xã hội hiện đại nhờ những tác động tích cực của cách mạng công nghiệp, cách mạng khoa học - công nghệ và xu thế dân chủ hóa. Hiện đại hóa quản lý nhà nước nhằm hình thành các cơ quan hành chính hiện đại, chuyên nghiệp và vận hành độc lập theo khuôn khổ pháp luật minh bạch, phù hợp với chức năng hoạt động nhằm tối ưu hóa hiệu suất và hiệu quả quản lý.
Thứ hai, thúc đẩy điện tử hóa và số hóa. Sự phát triển của công nghệ thông tin và internet trên thế giới đã thổi bùng lên xu hướng xây dựng chính phủ điện tử và Mỹ chính là quốc gia tiên phong. Có thể nói, xây dựng chính phủ “nhỏ nhưng mạnh” đã trở thành tất yếu khách quan và có khả năng đưa vào thực tiễn nhờ áp dụng những thành tựu mới nhất của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ. Chủ động ứng dụng các công nghệ thông tin và truyền thông, đặc biệt là internet như một công cụ thiết yếu trong các chiến lược tạo ra dữ liệu, thúc đẩy truy cập dịch vụ và các nội dung tương tác đa chiều với chính phủ.
Thứ ba, tiến hành đồng bộ xây dựng chính phủ số với phát triển kinh tế số và xã hội số, đào tạo nguồn nhân lực số thiết thực và hiệu quả. Việc xây dựng 3 tiêu chí trên cần được tiến hành đồng bộ, phù hợp với quy luật về mối quan hệ giữa kinh tế, chính trị và xã hội. Cân bằng số hóa trong các cơ quan công quyền để đẩy nhanh quá trình xây dựng chính phủ điện tử, tạo tiền đề phát triển kinh tế, xã hội. Ngoài những yêu cầu về cơ sở vật chất hiện đại, còn đòi hỏi nguồn lực số phải có đủ năng lực và trí tuệ để vận hành bộ máy tổ chức quản lý sao cho phù hợp với mục tiêu chuyển đổi số quốc gia ở Việt Nam hiện nay.
Đặng Nguyễn Anh Thư
